DEMENTOR Ή ΑΛΛΙΩΣ… Ο ΤΟΞΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Η κόρη μου ήρθε σήμερα το πρωί και μου είπε, «μαμά τώρα κατάλαβα τι είναι οι τοξικοί άνθρωποι που προσπαθούσατε να μου εξηγήσετε τις προάλλες με τον μπαμπά, διάβασα για έναν από αυτούς στον Χάρι Πότερ!»

Αναφερόταν στον “Dementor” είναι ένα μοχθηρό πλάσμα που ρουφά την ψυχή των ανθρώπων από το σώμα τους. Όποτε ένας τέτοιος χαρακτήρας μπαίνει στο δωμάτιο, σκοτεινιάζει ο τόπος, οι άνθρωποι κρυώνουν και αρχίζουν να θυμούνται τις χειρότερες αναμνήσεις τους.

Η Rowling είπε ότι ανέπτυξε την ιδέα του “Dementor” βασισμένη στους πολύ αρνητικούς ανθρώπους – το είδος των ανθρώπων που έχουν την ικανότητα να μπαίνουν σε ένα δωμάτιο και να σου ρουφάνε αμέσως την ενέργεια.

Οι Παράφρονες (αγγλικά: Dementors) είναι φανταστικά πλάσματα που αναφέρονται για πρώτη φορά στο βιβλίο Ο Χάρι Πότερ και ο Αιχμάλωτος του Αζκαμπάν.

Πρόκειται για δεσμοφύλακες στη φυλακή των μάγων του Σύμπαντος του Χάρι Πότερ, την περιβόητη “Φυλακή του Αζκαμπάν”. Σύμφωνα με τη Ρόουλινγκ (αλλά και τον Αλφόνσο Κουαρόν -σκηνοθέτη της ονώνυμης ταινίας), οι Παράφρονες περιγράφονται ως όντα χωρίς συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, που μοιάζουν στην όψη με φαντάσματα. Φορούν μαύρους μανδύες και τις λίγες φορές που φαίνονται σημεία του σώματός τους (κυρίως τα χέρια τους), απεικονίζονται σκουρόχρωμα και σκελετωμένα.

Είναι πολύ δυνατά και τρομακτικά όντα, των οποίων η ικανότητα είναι να τρέφονται με τις χαρούμενες αναμνήσεις των ανθρώπων και να τους καθηλώνουν στις χειρότερες. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να τους τρελάνουν, αφού τους κάνουν να νιώθουν (όπως περιγράφουν όσοι τους συνάντησαν) σαν να πρόκειται να μην ξανανιώσουν ευτυχισμένοι ποτέ. Οι Παράφρονες ρουφούν τη ψυχή του θηράματός τους σιγά σιγά. Η στιγμή που η ψυχή βγαίνει από το θύμα και αυτό πεθαίνει, λέγεται “φιλί”.

Οι Παράφρονες διαθέτουν κακή αύρα, η οποία επηρεάζει αρνητικά το περιβάλλον όπου βρίσκονται: ο ουρανός σκοτεινιάζει, οι καιρικές συνθήκες χειροτερεύουν, τα φυτά μαραίνονται, και άλλα.

Όντας φύλακες του Αζκαμπάν (που τοποθετείται στον Ατλαντικό Ωκεανό), είναι υποχρεωμένοι να μην φεύγουν και να μην κάνουν καμία επίθεση, αν δεν έχουν την άδεια του Υπουργείου Μαγείας, από το οποίο και ελέγχονται.

Τα πλάσματα αυτά, μπορούν να νικηθούν μόνο με ένα δυνατό ξόρκι, ονόματι Προστάτης. Όταν ο μάγος το εκτελεί, επικαλείται ένα ζώο -τον προστάτη του- ώστε να διώξει τους Παράφρονες. Ο κάθε μάγος καλεί διαφορετικό ζώο με το ξόρκι. Δεν καταφέρνουν όλοι οι μάγοι να δημιουργήσουν έναν ολόσωμο προστάτη, λόγω του εξαιρετικά υψηλού επιπέδου δυσκολίας. Το ξόρκι διδάσκεται στο έβδομο έτος φοίτησης στο Hogwarts. Σύμφωνα με τις οδηγίες, για να εκτελεστεί το ξόρκι του Προστάτη, ο μάγος πρέπει να πει καθαρά τα λόγια “καλώ τον Προστάτη” και να σκεφτεί έντονα την πιο ευτυχισμένη ανάμνησή του.

Γνωρίζουμε όλοι πόσο σημαντική είναι η αποτοξίνωση για τη σωματική μας υγεία. Εξίσου σημαντική είναι και η αποτοξίνωση σε ψυχικό και πνευματικό επίπεδο. Μια τέτοιου είδους αποτοξίνωση απαιτεί την απομάκρυνση από καταστάσεις και ανθρώπους που… ρουφούν την ενέργειά μας και μας αδειάζουν.

Πώς θα αναγνωρίσουμε όμως έναν τοξικό άνθρωπο;

Αρχικά ένας άνθρωπος, ακόμα και πολύ κοντινός μας, ο οποίος εκμεταλλεύεται καταστάσεις, ανθρώπους, συγκυρίες για να πετύχει αυτό που θέλει, ακριβώς με τον τρόπο που θέλει είναι ύποπτος. Θα προσπαθήσει να μας κάνει να πιστέψουμε ότι του οφείλουμε κάτι μεγαλοποιώντας όσα έχει κάνει -ή νομίζει ότι έχει κάνει- για εμάς για να νιώθουμε σε έναν σημαντικό βαθμό υποχρέωση. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό είναι πως δεν γίνεται από μέσος του ούτε λόγος για όσα κάνει λάθος και αν τολμήσουμε να πούμε αυτό που μας πείραξε, θα απαντήσει (συνήθως μη λεκτικά) θιγμένος -η.

Ο τοξικός άνθρωπος λοιπόν, δεν ζητάει ποτέ συγγνώμη.

Και πραγματικά γιατί να ζητήσει συγγνώμη ένας άνθρωπος που νομίζει ότι τα κάνει όλα τέλεια;

Για όλα φταίνε οι άλλοι, οι καταστάσεις , οι συγκυρίες, οτιδήποτε έξω από τον εαυτό του. Όλα προέρχονται από έξω, και αυτό μάλιστα, η αδυναμία του να συνδεθεί με το μέσα του είναι ο βασικός λόγος που η συμπεριφορά του μπορεί να θυμίσει τρελά και ακραία καιρικά φαινόμενα.Τη μία μέρα έρχεται περιχαρής, μας μιλάει ευγενικά, ίσως και μας εξυψώνει. Την επόμενη, έχει ένα μαύρο πέπλο πάνω του, σε σημείο που αναρωτιόμαστε αν κάναμε κάτι λάθος και έχει εκνευριστεί μαζί μας.

Ο τοξικός άνθρωπος χρησιμοποιεί μη τοξικές λέξεις σε τοξικό τόνο.

Μπορεί μία πρόταση ως πρόταση αν τη δεις γραμμένη να μην έχει τίποτα τοξικό, όμως, ο τρόπος που διατυπώνεται να την κάνει τοξική. Το ύφος και το τι ακριβώς υπονοείται παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. είναι πολύ συχνό να μας πει κάτι που δείχνει έλλειψη σεβασμού με τρόπο που όταν του το λέμε, απαντάει «Εγώ δεν είπα κάτι. Εσύ παρεξηγήθηκες».

Τι κάνουμε όταν συνειδητοποιηούμε ότι έχουμε έναν τοξικό άνθρωπο απέναντί μας:

Αν δεν μπορούμε να τον βγάλουμε από την ζωή μας γιατί ανοίκει στο στενό μας φιλικό ή (ακόμα πιο δύσκολο) στο οικογενειακό μας περιβάλλον τότε θα πρέπει να πάρουμε μια σημαντική ψυχική απόσταση από εκείνον.

Θέτουμε (ή έστω προσπαθούμε να θέσουμε) όρια.

Όταν ένα τοξικό άτομο ξεκινήσει τη διήγηση της τελευταίας ιστορίας συμφοράς μπορούμε όσο γίνεται να ακούσουμε ευγενικά για λίγο και έπειτα να φύγουμε επικαλούμενοι κάποια δουλειά.

Η Κ. (48) είχε καταλάβει από καιρό πως η μητέρα της ήταν ένα από αυτά τα άτομα που συχνά άκουγε να χαρακτηρίζουν ως τοξικά, έλεγε συχνά πως όταν η μητέρα της ξεκινούσε να της μιλά αισθανόταν το σώμα της να κυκλώνεται από μια υγρασία παγερή και βρομερή, μια υγρασία που μούχλιαζε την ψυχή της. ξαφνικά ότι έχετε να πάτε σε μια συνάντηση ή να επισκεφθείτε το μπάνιο.

«Προσπαθούσα για χρόνια να βάλω όρια αλλά ήταν μάταιο. Το κατάφερα μετά από μεγάλη προσπάθεια. Τώρα όταν πάει να πετάξει πάνω μου τα τοξικά της απόβλητα, κάνω πως την ακούω και βρίσκω πάντα μια δικαιολογία, πως έχω κάποια δουλειά, ώστε να φύγω από δίπλα της».

Δεν είναι σοφό να διαφωνήσουμε με έναν τοξικό άνθρωπο, θα βγούμε αν όχι χαμένοι, σίγουρα εξουθενωμένοι.

Ο Χ έλεγε πως στο γραφείο είχε γνωρίσει μια κοπέλα, του μιλούσε πάντα για τις δυσκολίες της και για τα προβλήματα που της δημιουργούσαν οι άλλοι γύρω της. Μάταια προσπαθούσε να της αποδείξει πως ο κόσμος δεν ήταν τόσο κακός ή τέλος πάντων δεν ήταν όλοι κακοί. Όταν περνούσε η ώρα και απομακρυνόταν από εκείνη, αισθανόταν έναν έντονο πονοκέφαλο και η διάθεση του ήταν βαριά και ασήκωτη. Αυτό λύθηκε μόλις κατάλαβε τουσ λόγους που καταπιανόταν με αυτή τη γυναίκα, διερωτήθηκε «γιατί καταναλώνω τόση ενέργεια προκειμένου να την πείσω πως υπάρχουν και οι καλοί;». Όταν κατάφερε να κάνει την σύνδεση με τα δικά του βιώματα, τότε κατάφερε να αποστασιοποιείται από ανθρώπους σαν την συνάδελφο του.

«Έβαλα όριο στα θέματα συζήτησης μου με τους άλλους και έτσι ηρέμησα»

Αυτό είπε η Μ όταν την ρώτησαν πως κατάφερε να είναι πιο ήρεμη σε σχέση με τους   ανθρώπους γύρω της, παραπονιόταν συχνά για τους ανθρώπους που συναντά και που της μιλούσαν συνεχώς για άσχημα πράγματα, αρρώστιες, θανάτους και καταστροφές. Τα τοξικά άτομα αρέσκονται να καταπιάνονται με άσχημα πράγματα. Εμείς, όμως μπορούμε να βάλουμε ένα πλαίσιο γύρω από το το τι επιθυμούμε να συζητάμε. Δεν είναι ανάγκη να παγιδευτούμε στη ροή σκέψης των αρνητικών ανθρώπων. Αν ωστόσο δυσκολευόμαστε να θέσουμε τα όρια μας, τότε θα πρέπει να διερωτηθούμε σε σχέση με το κομμάτι μας εκείνο που τρέφεται από τον αρνητισμό.

Σε μια θεραπευτική ομάδα, τα μέλη ξεκίνησαν να μιλούν για τους τοξικούς ανθρώπους. Είχε πολύ ενδιαφέρον η πορεία της συζήτησης, και ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον είχε το συμπέρασμα. Τα μέλη συνειδητοποίησαν πως όλοι μπορεί να γίνουμε τοξικοί τόσο απέναντι στους άλλους όσο απέναντι στον εαυτό μας. Χρειάζεται, πράγματι, μεγάλη προσπάθεια ώστε να παλέψουμε με τις σκιές μέσα μας. Δεν είναι πάντα εύκολο να στρεφόμαστε στο φως, κυρίως στις εποχές που ζούμε. Πότε όμως οι εποχές ήταν ιδανικές;

Όπως και να έχει, η αποτοξίνωση ξεκινά πάντα από μέσα μας…