Δρόμοι της ζωής – Άλις Μίλλερ -Σχολιάζει η ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια Έλένη Περινού.

Δρόμοι της ζωής

Άλις Μίλλερ

Ένα εξαιρετικό βιβλίο που καταγράφει έξι ιστορίες ζωής.

Ιστορίες ζωής που δείχνουν ξεκάθαρα την επίδραση των παιδικών βιωμάτων με την μορφή της διαπαιδαγώγησης στον καθορισμό της μοίρας ενός ανθρώπου.

Το πρότυπο είναι η πράξη κι όχι τα ωραία λόγια. Το ζωντανό παράδειγμα είναι η αλήθεια.

Δεν μπορείς να λες στο παιδί σου να μαζέψει τα παιχνίδια του από το πάτωμα όταν εσύ αφήνεις τα πράγματά σου όπου βρεις.

Το παιδί θυμώνει με τα κούφια λόγια όταν δεν συνάδουν με την πράξη αυτού που τα λέει. Αλλά δεν μπορεί να καταλάβει αυτή την αντίφαση. Αυτό που του μένει στο τέλος είναι πως είναι κακό παιδί. Νιώθει θυμό που σύντομα μετατρέπεται σε ενοχή.

Συχνά οι γονείς κακοποιούν τα παιδιά τους επειδή και οι ίδιοι μεγάλωσαν παρόμοια αν όχι χειρότερα. Όταν έχεις υποστεί βία από τον γονιό σου, αυτό που καταγράφεις μέσα σου ως πρόγραμμα είναι κάπως έτσι: εξευτέλισε τους αδύναμους, υποτάξου στους δυνατούς. Όταν ένα παιδί εξευτελίζεται από τον γονιό του, γιατί ο γονιός ξέρει το σωστό, το παιδί αυτό όταν μεγαλώσει θα εκδικηθεί για την ταπείνωση που υπέστην κάποτε. Δεν αρκεί μια “συμφιλιωτική ” κουβέντα με τον κακοποιητικό γονιό για να αποσβέσει τον θαμμένο θυμό του. Γιατί το σώμα έχει καταγράψει την πράξη κακοποίησης κι αν δεν βιώσει ο άνθρωπος την κρυμμένη οργή του, αυτή θα είτε εκδηλωθεί αργότερα στο σώμα του ως ασθένεια, είτε θα αναπαράγεται προβαλλόμενη στους άλλους ανεξέλεγκτα, ως ασυνείδητη ταύτιση με αυτόν που μισεί.

Ένα συχνό φαινόμενο που καταγγέλλει η συγγραφέας, αναφέρεται στην εξιδανίκευση κάποιων «γκουρού» – θεραπευτών που εξαπατούν και εκμεταλλεύονται τον πόνο των ανθρώπων. «Γκουρού» και τσαρλατάνοι που δημιουργούν σέχτες, υποδύονται τους μεγάλους φωτισμένους δασκάλους και προκαλούν τον θαυμασμό του κοινού ως αποτέλεσμα της δικής τους παιδικής έλλειψης αποδοχής και αγάπης. Οι οπαδοί τους, ενήλικες που ως παιδιά ήταν κυριευμένα από φόβο, ενοχή και θυμό, από ανημπόρια και αναξιότητα, εξιδανικεύουν αυτούς τους «φωστήρες» και υποδουλώνονται στην εξουσία τους. Γίνονται υποχείρια κάποιων επιτήδειων,  εξαιτίας του κενού που έχουν μέσα τους, της αίσθησης αναξιότητας αλλά και της απουσίας ωριμότητας, αφού περιμένουν κάποιον άλλον να τους σώσει, μην αναλαμβάνοντας την δική τους ευθύνη.

Μέχρι πριν λίγα χρόνια και για αιώνες ακόμα, η βία και το ξύλο ήταν όχι μόνο θεμιτά αλλά και αναγκαία μέτρα εξημέρωσης του παιδιού, η λεγόμενη «μαύρη διαπαιδαγώγηση». Πού πήγε άραγε όλος αυτός ο θυμός του μικρού παιδιού αν όχι μέσα του; Και πώς θα εκδηλωθεί αν όχι με εκδραμάτιση αργότερα στην ενήλικη ζωή του; Είναι άλλο να φας μια ξυλιά επειδή έκανες μια πράξη επικίνδυνη για σένα ή για κάποιον άλλον κι άλλο να γίνεσαι δέκτης ενός τυφλού θυμού, επειδή οι γονείς σου εκτονώνονται πάνω σου.

Μεγαλώνουμε και αναπαράγουμε τα μη βιωμένα συναισθήματά μας. Γινόμαστε ενοχικοί, επειδή αναγκαστήκαμε κάποτε ως παιδιά να γίνουμε θύματα των παντοδύναμων γονιών μας. Γινόμαστε επιθετικοί, οξύθυμοι, νευριάζουμε εύκολα, επειδή κάποτε μας απαγορεύτηκε να εκφράσουμε τον θυμό μας ή επειδή το ίδιο έκανε και ο πατέρας μας και άρα αυτό είναι το σωστό. Γινόμαστε απόλυτοι και ξερόλες, επειδή κάποτε μας υποτίμησαν και μας έβαλαν την ταμπέλα της αναξιότητας. Ή επειδή μας έθρεψαν τον ναρκισσισμό μας μέσα από τις ηθικολογίες και τις διδαχές. Γινόμαστε κακοί, επειδή κάποτε μας τσαλαπάτησαν. Γινόμαστε σωτήρες επειδή κάποτε αναγκαστήκαμε να πιστέψουμε ότι είναι δική μας ευθύνη το λάθος κάποιου άλλου.

Άλις Μίλλερ