Η εικονογραφος Χατζημάρκου Λυδία – Ρωτά ο Μπουζάρας Δημήτρης.

 Ποια ήταν η αφορμή  να ξεκινήσατε να εικονογραφείτε επαγγελματικά και τι ήταν αυτό το που σας κέρδισε στην εικονογράφηση παιδικών βιβλίων;

Ζωγραφίζω από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Από πολύ μικρή, ήμουν συνέχεια σε καλλιτεχνικά εργαστήρια πάντα με ένα μολύβι στο χέρι. Η εικονογράφηση παιδικών βιβλίων με κέρδισε γιατί μου δίνει την ευκαιρία να δημιουργώ κόσμους γεμάτους φαντασία και χρώμα, και να μιλάω στα παιδιά με τρόπο που συνδυάζει την τέχνη με τις ιστορίες.

Προφανώς, πριν την εικονογράφηση, αντλείτε έμπνευση διαβάζοντας το κείμενο. Όταν λοιπόν διαβάσετε το κείμενο, αρχίζουν να εκρήγνυνται μέσα σας εικόνες; Γίνεται κάθε φορά αυτό ,είναι η κάθε φορά σαν την πρώτη; Με ποια κριτήρια γίνεται η επιλογή των εικόνων εκείνων, οι οποίες θα καταλήξουν να κοσμήσουν ένα βιβλίο;

Ακριβώς έτσι γίνεται! Σαν μικρές εκρήξεις ιδεών στο μυαλό μου. Κάθε φορά είναι διαφορετική, αλλά εξίσου συναρπαστική. Όσον αφορά την επιλογή των εικόνων, προσπαθώ να διαλέγω εκείνες που εξυπηρετούν καλύτερα την ιστορία και μπορούν να μιλήσουν στο παιδί, ακόμα και χωρίς λέξεις.

Τι σημαίνει για εσάς να σχεδιάζετε, τι σημαίνει να χρωματίζετε μια εικόνα και να της δίνετε ζωή μέσα από το κείμενο, τι σας ευχαριστεί περισσότερο στην εικονογράφηση, το ταξίδι ή ο προορισμός;

Για μένα, το σχέδιο είναι σαν μια μορφή έκφρασης που δεν χρειάζεται λόγια. Όσο για τη διαδικασία, με ενθουσιάζει το ταξίδι – κάθε βήμα, από την αρχική ιδέα μέχρι το τελικό αποτέλεσμα, έχει κάτι το μαγικό.

Τον πρώτο λόγο σε ένα παραμύθι έχουν τα παιδιά, υπάρχει κώδικας επικοινωνίας  με το παιδί -όσον αφορά την εικονογράφηση, σχέδια, χρώματα κτλ.- τι προσδοκάτε να λάβει ο μικρός αναγνώστης μέσα από την εικονογράφηση σας;

Η αλήθεια είναι ότι τα παιδιά έχουν μια ιδιαίτερη ικανότητα να κατανοούν τα πάντα πιο άμεσα, χωρίς να χρειάζονται πολλές εξηγήσεις Τα χρώματα παίζουν τεράστιο ρόλο, γιατί μπορούν να δημιουργήσουν τη σωστή ατμόσφαιρα και να τραβήξουν αμέσως την προσοχή. Τα σχέδια πρέπει να είναι αρκετά απλά ώστε να είναι κατανοητά, αλλά ταυτόχρονα να περιέχουν λεπτομέρειες που θα κρατήσουν το ενδιαφέρον του παιδιού και θα του επιτρέψουν να ανακαλύπτει νέα πράγματα κάθε φορά που κοιτάζει την ίδια εικόνα.

Αυτό που προσδοκώ να λάβει ο μικρός αναγνώστης είναι κυρίως η απόλαυση. Θέλω οι εικόνες να τον ταξιδεύουν, να τον κάνουν να ονειρεύεται και να ταυτίζεται με τους χαρακτήρες. Θέλω επίσης να του δώσουν χώρο για φαντασία, να μπορέσει να σκεφτεί πέρα από το κείμενο,να φτιάξει δικές του ιστορίες στο μυαλό του. Με την εικονογράφηση, το βιβλίο γίνεται κάτι παραπάνω από απλά λόγια σε χαρτί – γίνεται μια πύλη σε άλλους κόσμους, γεμάτους μαγεία και περιπέτειες.

Το πρώτο που κοιτούν τα παιδιά -ενίοτε και οι ενήλικοι- πριν πάρουν στα χέρια τους ένα βιβλίο,είναι η εικόνα. Αυτό φέρει βάρος για ένα εικονογράφο, είναι μια ανάληψη ευθύνης διότι από την πρώτη ματιά το παιδί ,όπως ίσως και ο ενήλικας, θα πάρει ή θα απορρίψει ένα βιβλίο;

Ναι, υπάρχει ένα μικρό βάρος, γιατί η εικόνα είναι το πρώτο που τραβάει την προσοχή. Αλλά δεν το βλέπω σαν άγχος. Το βλέπω σαν πρόκληση να δημιουργήσω κάτι που θα κάνει το παιδί να σταματήσει και να θέλει να ανακαλύψει την ιστορία πίσω από την εικόνα.

Ασχολείστε επαγγελματικά με την εικονογράφηση, επιλέγετε εσείς τα  κείμενα κάποιων  συγγραφέων που  σας προτείνονται για εικονογράφηση; Σας έχει τύχει να  απορρίψετε κάποια που πιθανώς δεν αποτελούσαν πηγή έμπνευσης, ασχέτως συγγραφέως;

Ναι, ασχολούμαι πλέον επαγγελματικά με την εικονογράφηση και ένα μεγάλο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση έγινε μέσα από τη συνεργασία μου με τις εκδόσεις iWrite, διότι μου δόθηκε η ευκαιρία να αναδείξω τη δουλειά μου σε ευρύτερο κοινό.

Όσον αφορά την επιλογή κειμένων, αν ένα κείμενο δεν με εμπνέει ή δεν νιώθω ότι μπορώ να δώσω τον καλύτερό μου εαυτό, μπορεί να το απορρίψω. Η σύνδεση με την ιστορία είναι πολύ σημαντική για μένα, γιατί μόνο τότε μπορώ να δημιουργήσω εικόνες που θα μιλήσουν πραγματικά στο παιδί.

Θεωρείτε ότι κέρδισε το παραμύθι από τότε που πέρασε από τον προφορικό στο γραπτό λόγο και εικονογραφήθηκε;

Ναι, σίγουρα. Η εικόνα προσθέτει μια ακόμα διάσταση στο παραμύθι, κάνοντάς το πιο προσβάσιμο και διασκεδαστικό για τα παιδιά.

Πιστεύετε ότι είναι ταλέντο ή δουλειά να καταφέρεις να εγείρεις συναίσθημα μέσα από το σχέδιο, πως θα χαρακτηρίζατε την καριέρα σας σπριντ ή μαραθώνιο;

Είναι και τα δύο! Το ταλέντο σε πάει μέχρι ένα σημείο, χρειάζεται και πολλή δουλειά για να εξελίσσεσαι συνεχώς.

Είναι ή εικονογράφηση επάγγελμα; Πως είναι η κατάσταση στην Ελλάδα;

Ναι, είναι επάγγελμα, αλλά η κατάσταση στην Ελλάδα είναι λίγο δύσκολη. Χρειάζεται επιμονή, γιατί πολλές φορές οι ευκαιρίες είναι περιορισμένες.

Είστε Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων στις εκδόσεις Πηγή- iWrite- Δαιδάλεος. Η καθημερινή σας τριβή με το βιβλίο σας δημιούργησε τη σκέψη να ασχοληθείτε με τη γραφή;

Κάποιες φορές το σκέφτομαι, ειδικά όταν περνάω τόσες ώρες με τα βιβλία. Αλλά για την ώρα, προτιμώ να μένω πίσω από τα σχέδια και τα χρώματα. Ίσως κάποια στιγμή να βρεθώ να γράφω και δικά μου παραμύθια. Προς το παρόν όμως, αφήνω το γράψιμο στους συγγραφείς και εγώ μένω στην εικονογράφηση.

Υπάρχει κάτι που σας δυσκολεύει, σας προβληματίζει πάντα στην αρχή μιας εικονογράφησης, τι προκλήσεις ή διλήμματα αντιμετωπίζει ένας εικονογράφος;

Ναι, πάντα υπάρχει ένα είδος «κόμπου» στην αρχή κάθε νέας εικονογράφησης. Είναι αυτή η στιγμή που στέκεσαι μπροστά σε μια λευκή σελίδα και αναρωτιέσαι: «Πώς θα αποτυπώσω το συναίσθημα αυτού του κειμένου σε εικόνες;» Το πιο δύσκολο σημείο είναι να βρεις τον σωστό τόνο, τα χρώματα και τις μορφές που θα αντικατοπτρίζουν το κείμενο, αλλά και θα δίνουν χώρο στη φαντασία του παιδιού να αναπτυχθεί.

Ένα άλλο δίλημμα που αντιμετωπίζω συχνά είναι η ισορροπία ανάμεσα στο να προσφέρω εικόνες που θα εξάπτουν τη φαντασία των παιδιών, χωρίς όμως να περιορίσω τη δημιουργική τους σκέψη με υπερβολικά λεπτομερείς απεικονίσεις. Θέλω να αφήνω χώρο για να μπορεί το κάθε παιδί να φανταστεί τα δικά του στοιχεία και να συμπληρώσει με τη φαντασία του.

Ποιος «κριτής» είναι αυτός που βλέπει πρώτος τα έργα σας, λαμβάνετε σοβαρά υπόψη τη γνώμη του;

Ο πρώτος κριτής είναι συνήθως ο ίδιος μου ο εαυτός. Αν δεν με ικανοποιεί το αποτέλεσμα, το ξαναδουλεύω μέχρι να είμαι ευχαριστημένη.

Κυνηγήσατε το όνειρο σας; Αν ναι, τι κερδίσατε ή τι χάσατε; Τι θα προτείνατε σε ένα νέο άνθρωπο αν σας ρωτούσε όνειρο ή ασφάλεια;

Κυνήγησα το όνειρό μου, και το μεγαλύτερο κέρδος ήταν η αίσθηση ότι κάνω κάτι που αγαπώ.

Όσο για το δίλημμα, θα πρότεινα ξεκάθαρα το όνειρο!

Τι δημιουργείτε αυτή την περίοδο;

Αυτή την περίοδο δουλεύω πάνω σε ένα καινούργιο παιδικό βιβλίο και έχω πολλές νέες ιδέες που ανυπομονώ να υλοποιήσω!

Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά  την αγορά, να επισκέπτεται  οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.