(γράμμα μιας μαμάς στον μικρό γιο της)

Πόσα λάθη κάνω; Πόσα λάθη έχω κάνει; Αμέτρητα. Κάθε μέρα, κάθε ώρα. Δεν είναι ο νους μου πάντα καθαρός ουρανός. Μερικές φορές προβάλλω πάνω σου τους δικούς μου φόβους, τα δικά μου θέλω, τα δικά μου συναισθήματα. Όταν είμαι καλά μέσα μου, εσύ λάμπεις. Όταν είμαι θλιμμένη, κουρασμένη, δίχως ενέργεια, μου τραβάς την προσοχή και δεν με αφήνεις να με ρουφήξει η μαυρίλα μου. Θέλοντας και μη, είσαι εδώ και με βοηθάς όχι με τη δύναμή σου, αλλά με την αγάπη σου την βαθιά την καθαρή, την αμόλυντη. Ύστερα θυμώνω κάποιες φορές που δεν με ακούς. Που δεν με σέβεσαι. Σου φωνάζω κι εσύ κατεβάζεις το κεφάλι σου σαν τρομαγμένο ζωάκι.

Είναι φορές που νιώθω ότι δεν είμαι καλή μαμά. Ψάχνω να βρω ένα στήριγμα να κρατηθώ. Κάποιος να μου πει τι κάνω λάθος και ποιό είναι το σωστό. Έκανα καλά που σε μάλωσα; Όχι. Μου το λένε οι ενοχές μου.

Είναι φορές που κιοτεύω, χάνω την ισορροπία μου κι εκεί φοβάμαι. Τρέμω μήπως εξαιτίας μου νιώσεις ασήμαντος, μισός, μικρός κι ανήμπορος. Δεν θέλω οι πράξεις μου να σε βλάπτουν. Θέλω μονάχα να είσαι καλά. Δεν είμαι σοφή μαμά, δεν τα καταφέρνω πάντα. Εσύ με βοηθάς να σπάσω το Εγώ μου. Να γίνω καλύτερος άνθρωπος. Κι όμως εσύ είσαι που στηρίζεσαι σε μένα. Ίσως δεν μάθεις ποτέ πόσο μικρή κι αδύναμη νιώθω καθώς σε μεγαλώνω. Όταν αρρωσταίνεις, όταν είσαι εξαγριωμένος, όταν είσαι θλιμμένος, όταν θέλεις να σου κάνω το χατίρι, όταν δεν με ακούς, εκείνες τις στιγμές χάνω τον κόσμο. Δεν ξέρω πραγματικά τι να κάνω. Σου βάζω τις φωνές όταν κάνεις αταξίες κι ύστερα πονάω πολύ που αντιλαμβάνομαι ότι δεν έχω υπομονή. Όταν αρρωσταίνεις, δεν υπάρχει τίποτα άλλο γύρω μου. Μόνο εσύ. Να γίνεις καλά.

Μου λένε να βάζω όρια. Μαθαίνω, όσο μπορώ μαθαίνω, κάθε μέρα προσπαθώ. Είσαι το παιδί μου και ίσως με βλέπεις σαν παντοδύναμη και σοφή μαμά. Πολλές φορές χάνομαι κι εγώ μέσα στα συντρίμμια μου. Εκτός από σένα έχω και το δικό μου μικρό παιδί μέσα μου που πότε πότε με κατατρέχει και με χειρίζεται ακόμα. Μαθαίνω. Μαθαίνω κι εγώ. Είμαι πρόθυμη να δω τα λάθη μου και να αλλάξω. Αυτό τουλάχιστον μπορώ να στο πω με σιγουριά.

Μεγαλώνεις και μεγαλώνω κι εγώ μαζί σου.

Η καρδιά μου είναι γεμάτη αγάπη για σένα. Μα κάποιες φορές χρειάζεται να σου πω το όχι. Κι εκεί δυσκολεύομαι. Χάνομαι στους ρόλους μου, δεν ξέρω πώς να σου μιλήσω.

Δεν θέλω να εκπληρώσεις τις δικές μου προσδοκίες, τα δικά μου όνειρα και θέλω. Η προσευχή μου είναι να βρεις τον δρόμο σου και να εκπληρώσεις τα δικά σου όνειρα. Να είσαι ευλογημένος.

Ίσως να μην μάθεις ποτέ πόσες ατελείωτες ώρες ήσουν και είσαι στην σκέψη μου και στην καρδιά μου. Πόσες νύχτες δεν κοιμόμουν γιατί ήμουν στο προσκεφάλι σου και προσευχόμουν για σένα. Ίσως πάλι να πάρεις μιαν ιδέα όταν μεγαλώσεις κι αποκτήσεις κι εσύ τα δικά σου παιδιά.

Νιώθω ευγνωμοσύνη που γνωρίζω το βάθος της αγάπης, μέσα από σένα. Ετούτη η σχέση μάνας – παιδιού χτίζεται μέρα με την μέρα, ώρα με την ώρα. Έχει τόσο δυνατούς και ιερούς δεσμούς που κανείς, ούτε κι ίδιος ο θάνατος δεν μπορεί να τους κόψει. Ξεπερνάει το χρόνο, τον χώρο, γίνεται καρδιοχτύπι και διαίσθηση, γίνεται φως καθαρό. Η μάνα ξέρει πότε δεν είναι καλά το παιδί της. Το νιώθει κι ας είναι χιλιόμετρα μακριά.

Νιώθω ευλογημένη που σε έφερα στον κόσμο ετούτο και προσεύχομαι να με αξιώνει ο θεός να είμαι δίπλα σου για όσο με χρειάζεσαι.

«Πο­τέ δεν κο­λυ­μπάς δύο φο­ρές στο ίδιο Πο­τά­μι – αλ­λά βγαί­νεις πιο πλού­σι­ος σε εμπει­ρί­ες, σε ιδέ­ες, σε φί­λους».

Γι­α­τί «γί­να­νε αυτά τα κεί­με­να βι­βλίο»; Το 1994, επι­σκέ­φθη­κα μα­ζί με άλ­λους δύο φί­λους το πα­τρι­κό του ενός εξ αυτών, μια φάρ­μα στην κο­ρυ­φή ενός λό­φου σε ένα μι­κρό χω­ριό της Ουα­λί­ας. Ήταν η επο­χή που και οι τρεις γρά­φα­με τα δι­δα­κτο­ρι­κά μας. Ο πα­τέ­ρας του οικο­δε­σπό­τη μας, το βρά­δυ με­τά την pub μας είπε μι­σο-αστεία μι­σο-σο­βα­ρά: «Ο πα­τέ­ρας μου έλε­γε πως ο κά­θε άντρας [ξέ­ρω, σε­ξι­στι­κό, αλ­λά έτσι τα λέ­γα­νε οι πα­λιοί] πρέ­πει να φυ­τέ­ψει ένα δέ­ντρο, να κά­νει ένα παι­δί και να γρά­ψει ένα βι­βλίο. Εσείς αρ­χί­σα­τε και οι τρεις ανά­πο­δα». Του εξη­γή­σα­με πως το δι­δα­κτο­ρι­κό δεν με­τράει για βι­βλίο. Επει­δή από τό­τε και με­τά φύ­τε­ψα αρ­κε­τά δέ­ντρα και έκα­να δύο παι­διά, σκέ­φτη­κα πως ίσως η συλ­λο­γή κει­μέ­νων να με­τράει τε­λι­κά για βι­βλίο.

Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά  την αγορά, να επισκέπτεται  οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.