“Επίθεση: μια κραυγή βοήθειας” – Γράφει η Ελένη Περινού.
Η Ελένη Περινού ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια, γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Στυλίδα.
Πολλές φορές, όταν κάποιος σου επιτίθεται, φωνάζει, είναι θυμωμένος και νιώθεις σαν ορμητικό ρεύμα την ενέργειά του να έρχεται καταπάνω σου, απειλώντας να σε βλάψει, στην ουσία φωνάζει ΒΟΗΘΕΙΑ. Είναι αυτός που κινδυνεύει και απειλείται. Δεν ξέρει από πού του έρχεται η απειλή, βλέπει εσένα μπροστά του και νομίζει ότι εσύ είσαι ο εχθρός. Είναι ο ίδιος που παλεύει με το θεριό μέσα του. Ξυπνούν μνήμες παιδικές που δεν έχουν καταλαγιάσει και έχουν γίνει οι δικοί του δράκοι. Με την κατάλληλη αφορμή κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Όπως μεγαλώνει κι ο ίδιος, έτσι μεγαλώνουν και οι δράκοι του. Βρίσκεται σε μια δύνη που τον ρουφάει συνεχώς προς τα κάτω, σε μια άβυσσο τρομακτική. Είναι απελπισμένος και δεν έχει κανέναν άλλον τρόπο εκείνη τη στιγμή να σωθεί παρά να χρησιμοποιήσει αυτή την εγωκεντρική μέθοδο για έκκληση βοήθειας. Είναι ένας μηχανισμός απόγνωσης. Δεν το κάνει επειδή εσύ φταις που έπεσε μέσα στην κόλαση. Δεν το κάνει για να σου επιρρίψει ευθύνες, παρόλο που τα λόγια του συχνά να λένε ακριβώς αυτό: εσύ φταις. Δεν μπορεί να βρει εκείνη την ώρα κανέναν άλλον τρόπο να ζητήσει βοήθεια. Σαν θηρίο στο κλουβί, σαν μαινόμενος ταύρος, ουρλιάζει και μέσα στα ουρλιαχτά του νιώθεις ότι θα σε κατασπαράξει. Ενώ αυτός το μόνο που κάνει είναι να εκφράσει με αυτόν τον άδοξο και παράδοξο τρόπο, την απελπισία και την απόγνωσή του. Σε παίρνουν τα πυρά. Δεν γίνεται αλλιώς.
Το πρώτο πράγμα που συμβαίνει ως αντίδραση είναι ο φόβος. Κάνεις πίσω. Τρομάζεις. Νιώθεις την τρίχα σου να σηκώνεται κάγκελο και ενώ κάνεις πίσω, προετοιμάζεσαι να αντιδράσεις στέλνοντας του πίσω τα πυρά που σου έστειλε με ορμή. Αυτή είναι, σε ένα πρώτο στάδιο μια συνηθισμένη και μάλλον αντανακλαστική αντίδραση. Παιδική. Ανώριμη. Χωρίς ενσυναίσθηση. Αλλά ακόμα κι έχεις ενσυναίσθηση, εκείνη τη στιγμή της προσβολής και της επίθεσης την χάνεις κι αυτή. Γυρνάς σε εκείνα τα πρώιμα στάδια ανάπτυξης που όταν δεχτείς μια επίθεση, ανταποκρίνεσαι ενστικτωδώς με τον ίδιο τρόπο. Κοινώς μαλλιοτραβιέσαι με τον κολλητό σου που πριν λίγο παίζατε αρμονικότατα.
Το παιχνίδι είναι χαμένο και για τους δύο. Όταν χάσεις την εγρήγορσή σου και εμπλακείς μαζί του ανταποδίδοντας τα ίσα, ο πόλεμος έχει αρχίσει. Ο τρομαγμένος θα τρομάξει περισσότερο και θα σε πάρει κι εσένα μαζί του. Αυτός βυθίζεται, χάνεται στο σκοτάδι κι εσύ αντί να δεις τι συμβαίνει, τον μαλώνεις κι από πάνω. Αντιδράς με φωνές ως απάντηση στην επιθετικότητά του, στον θυμό του. Το παίρνεις εντελώς προσωπικά και απαντάς στην προσβολή του. Δεν σου αρέσει η επιθετικότητα, ο θυμός του, ο εγωκεντρισμός του και πας να τον βάλεις στη θέση του. Να υπερασπιστείς και να προστατεύσεις τον εαυτό σου. Πώς; Παίρνοντάς το προσωπικά. Δεν ακούς και δεν βλέπεις την τρομακτική κατάσταση μέσα στην οποία βρίσκεται. Αυτό που καταλαβαίνεις είναι ότι ΕΣΥ βάλλεσαι. Δεν μπορείς να βγεις από τον εαυτό σου και να δεις τι περνάει ο άλλος εκείνη την ώρα.
Θα μου πεις, και τι με νοιάζει εμένα τι περνάει ο άλλος; Εγώ τον εαυτό μου μόνο σκέφτομαι και προσπαθώ να τον προστατεύσω. Σωστά. Αυτό είναι ένα πρώτο στάδιο όπως είπα, που συμβαίνει σχεδόν αντανακλαστικά. Αμύνεσαι όταν κάποιος σου επιτίθεται. Μπαίνοντας όμως μέσα στον «πόλεμο» (επίθεση – άμυνα), πρώτον τον σπρώχνεις ακόμα πιο βαθιά στα σκοτάδια του και δεύτερον και κυριότερο ανοίγεις έναν δίαυλο μαζί του, μέσα από τον οποίο εισπράττεις στην κυριολεξία όλα τα σκουπίδια του.
Εκείνος δεν μπορεί να διαχειριστεί τους δράκους του. Είναι ήδη μέσα στον κρατήρα του ηφαιστείου και συνεχίζει να πέφτει ολοένα και πιο βαθιά μέσα του, κινδυνεύοντας να χάσει όχι μόνο την αξιοπρέπειά του αλλά και την ίδια την ψυχή του. Έτσι νιώθει. Εντελώς αδύναμος να σωθεί. Εσύ στέκεσαι ψηλά και ενώ ακούς τις κραυγές του, του βάζεις τις φωνές κι από πάνω. «Τι πράγματα είναι αυτά; Δεν ντρέπεσαι λίγο να μιλάς σε μένα έτσι; Ξέρεις ποιός είμαι εγώ; Δεν σου επιτρέπω να μου μιλάς έτσι». Το πιο πιθανό είναι να τον στολίσεις και με διάφορα κοσμητικά. Στο τέλος κόβεις κάθε επαφή και φεύγεις από τη σχέση βγάζοντας το εύκολο συμπέρασμα: αυτός ήταν τοξικός.
Δεν αντέχουμε τις συγκρούσεις, δεν αντέχουμε τις φωνές. Οι άλλοι είναι τοξικοί, εμείς είμαστε ανώτεροι. Και κλεινόμαστε κάθε μέρα και περισσότερο στον εγωκεντρικό εαυτούλη μας. Και εντάξει, σε ένα πρώτο στάδιο αυτό είναι αναγκαίο. Να μάθουμε να προστατευόμαστε. Ειδικά οι άνθρωποι που έχουν μεγαλώσει μέσα σε ένα κακοποιητικό περιβάλλον και κυριαρχούνται από ενοχικά χαρακτηριστικά.
Πώς μπορείς να ακούσεις τον άλλον όταν δεν έχεις μάθει να ακούς τον εαυτό σου; Δεν γίνεται. Οπότε, ναι, είναι βασικό να μάθει κανείς πώς να προστατεύεται από τα έξωθεν δηλητήρια και να υπερασπίζεται τον εαυτό του. Η εξέλιξη όμως δεν σταματάει εδώ. Όταν το καταφέρει αυτό, το επόμενο στάδιο είναι να συνειδητοποιήσει ότι κανείς δεν έχει τη δύναμη να τον βλάψει, παρά μόνο αν ο ίδιος αφήσει την «κερκόπορτα» της ψυχής του ανοιχτή. Έτσι φτάνει σε ένα επίπεδο που βγαίνει πια από τον εαυτό του και ακούει πραγματικά τον άλλον. Δεν το παίρνει προσωπικά όπως παλιά. Μαίνεται ο άλλος απέναντί του κι αυτός αντί να αντιδρά με άμυνα στέκεται ήρεμος, γαλήνιος και παρατηρεί. Νιώθει φυσικά τους παλμούς της καρδιάς του να ανεβαίνουν, κατάλοιπο της πρωθύστερης αντίδρασής του να το παίρνει προσωπικά – δεν γλιτώνει από το να φάει τα πρώτα σκάγια- αλλά προχωρώντας σε ένα επόμενο στάδιο μαθαίνει να παίρνει ανάσες και να δίνει χώρο και χρόνο στα πράγματα.
Στέκει χωρίς να μιλάει και ακούει. Αφουγκράζεται. Ρωτάει. Καθρεφτίζει. «Είσαι θυμωμένος, έχεις ένταση, είσαι απογοητευμένος». Παρατηρεί τις κινήσεις του άλλου, ακούει τις γενικεύσεις του και τα διανοητικά του συμπεράσματα. «Δεν αξίζω τίποτα. Είμαι ένα τίποτα. Με έχουν καταπιεί οι άλλοι. Δεν πρόκειται να θεραπευτώ. Δεν πρόκειται ποτέ να συνέλθω, να βρω τον εαυτό μου. Κανείς και τίποτα δεν μπορεί να με βοηθήσει». Ακούει. Παρατηρεί τους μηχανισμούς του μυαλού, που ποτέ δεν ησυχάζει και ανά πάσα στιγμή είναι έτοιμο για τρανταχτά συμπεράσματα – σοφίσματα, γενικεύοντας με το παραμικρό. Παρακολουθεί τον άλλον, ως καθαρός καθρέφτης. Τα πρώτα σκάγια είναι το αλάρμ που κινητοποιείται μέσα μας και μας ειδοποιεί ότι κάτι δεν πάει καλά εδώ. Το σώμα αμέσως αντιδρά και μας ενημερώνει. Ξέρει ότι σε αυτή την κατάσταση που είναι ο άλλος, δεν υπάρχει περίπτωση να επικοινωνήσει κανείς μαζί του. Χρειάζεται να τον αφήσει να εκτονωθεί και να ηρεμήσει. Ό,τι και να πεις στον άλλον την ώρα που είναι σε αμόκ φόβου και κυρίως έχει καταληφθεί από τον δαίμονα του μυαλού που έχει ήδη βγάλει συμπέρασμα απαξίωσης, όχι μόνο δεν βοηθάει αλλά δεν έχει και νόημα.
Περιμένεις. Υπομένεις. Παρατηρείς. Δίνεις χρόνο και χώρο στον άλλον χωρίς να το βάλεις στα πόδια. Όχι ότι κάποιες φορές δεν είναι και η μόνη λύση. Συμβαίνει κι αυτό. Κάποιες φορές ίσως χρειάζεται να τρέξεις μακριά του όσο πιο γρήγορα μπορείς. Ειδικά αν δεν μπορείς να βγεις από το Εγώ σου και να γίνεις παρατηρητής του άλλου. Αν δηλαδή το παίρνεις πάντα προσωπικά, τότε ίσως η καλύτερη λύση είναι να το βάλεις στα πόδια, αντί να μπεις σε έναν μάταιο πόλεμο, από όπου μόνο τραύματα, πληγές και θύματα θα υπάρξουν. Αν όμως καταφέρεις να πάρεις ανάσες και να μην μπεις στην σφαίρα του φόβου του, τότε έχεις πιο πολλές πιθανότητες να βιώσεις το θαύμα. Το θαύμα της μετουσίωσης. Το θαύμα της θεραπείας. Το θαύμα της αληθινής επαφής και της αγάπης.
Πώς μπορεί να νοηθεί η αγάπη χωρίς τον άλλον; Δεν γίνεται. Η αγάπη μας θέλει μαζί. Η αγάπη βιώνεται μόνο παρουσία της ετερότητας, του άλλου. Βγαίνεις από τον μικρόκοσμό σου και συναντάς τον άλλον.
Ελένη Περινού
Η Ελένη Περινού ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια, γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Στυλίδα. Οι πρώτες της σπουδές στα ΤΕΙ Αθηνών την ώθησαν να ασχοληθεί αρχικά με την παιδαγωγική ως νηπιαγωγός, ενώ αργότερα τελειώνοντας το τμήμα ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου το ενδιαφέρον της στράφηκε στον τομέα της ψυχοθεραπείας. Το 2004 εγκαταλείπει την Αθήνα και επιλέγει να ζήσει μόνιμα στην ανατολική Κρήτη όπου και εργάζεται ως ψυχολόγος. Ξεκίνησε τη βασική της εκπαίδευση στο χώρο της ψυχανάλυσης, αλλά σύντομα άλλαξε κατεύθυνση ακολουθώντας άλλες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις. Καθοριστική στάθηκε η θεραπεία Gestalt, που σημάδεψε την πορεία της και παραμένει ως τώρα κύριος άξονας δουλειάς μέσα στη θεραπευτική σχέση. Εκτός από την ατομική ψυχοθεραπεία, τη θεραπεία ζεύγους και την οικογενειακή συμβουλευτική, έχει οργανώσει ψυχοεκπαιδευτικά σεμινάρια, ομάδες αυτογνωσίας, μουσικοθεραπείας, ψυχολογικής στήριξης ατόμων με ανίατες νόσους και ομάδες γονέων. Παράλληλα είναι μουσικός, στιχουργός και τραγουδοποιός. Μέσα από την μακρά μουσική συμπόρευση με τον συνθέτη Χρίστο Τσιαμούλη, ο οποίος μελοποίησε στίχους της, τα τραγούδια της ερμηνεύτηκαν από γνωστούς καλλιτέχνες όπως η Λιζέτα Καλημέρη, ο Μανόλης Λιδάκης, ο Δημήτρης Μπάσης, η Σοφία Παπάζογλου, η Κατερίνα Παπαδοπούλου κ.ά. Η πρώτη της συγγραφική εμφάνιση έγινε το 2001 με το Best Seller: Σαν να σε ξέρω χρόνια από τις εκδόσεις Διόπτρα. Ακολούθησε το δεύτερο μυθιστόρημα από τις ίδιες εκδόσεις: Είμαι κι εγώ σαν κι εσένα.
Πηγή:Αυτογνωσία-Σεμινάρια-Ψυχοθεραπεία-Ομάδες
https://www.facebook.com/profile.php?id=100064058856520
Ελένη Περινού
eperinou@hotmail.com
http://www.maridatis.gr/main_gr.php
