Η απαγορευμένη γνώση -Σχολιάζει η ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια Ελένη Περινού.
Η απαγορευμένη γνώση
Ένα υπέροχο και αληθινό βιβλίο.
Η Άλις Μίλλερ, με θάρρος και αυθεντικότητα, ανατρέπει θεωρίες χρόνων, χρησιμοποιώντας τον μεστό και ξεκάθαρο λόγο της. Τα βάζει με τον ερμητικά κλειστό και αποστειρωμένο χώρο της διανοητικής επιστημοσύνης όσον αφορά τις ψυχολογικές θεωρίες. Και έχει λόγο όχι μόνο ικανό να σταθεί απέναντι σε αυτές τις θεωρίες που για χρόνια χτίζουν το παγιωμένο οικοδόμημα της «διαπαιδαγώγησης» μέσω της χρήσης βίας, αλλά και να τις καταρρίψει. Η συγγραφέας κατονομάζει αυτό το οικοδόμημα ρητά και κατηγορηματικά σαθρό, κακό και καταστροφικό, αφού στηρίζεται σε στερεοτυπικά «ορθόδοξα» ιδεολογήματα, αν όχι ιδεοληψίες.
Όχι, επιμένει. Το κακό δεν είναι το συμπλήρωμα του καλού, δεν πάνε μαζί αυτά. Εντελώς ανοιχτά, απλά και απερίφραστα, διαχωρίζει τις δύο έννοιες: Το κακό καταστρέφει το καλό. Κι ό,τι καταστρέφει είναι κόντρα στη ζωή. Καιρός να δούμε κατάματα την αλήθεια και να φτάσουμε στη ρίζα αυτής της διαστρέβλωσης που συμβαίνει παιδιόθεν και ανέκαθεν. Η βία καταστρέφει. Σωματική, ψυχολογική, λεκτική και συναισθηματική, η βία είναι βία και είναι πάντα με το μέρος του κακού, όσο και να επιμένουν κάποιοι ότι «το ξύλο βγήκε απ’ τον παράδεισο».
Όχι, καταγράφει με βεβαιότητα: η κακία δεν είναι έμφυτη, είναι αντίδραση στη βία. Επηρεάζεται και τροφοδοτείται μέσω του περιβάλλοντος. Κανείς δεν γεννιέται κακός. Αφιερώνει αρκετές σελίδες σε παραδείγματα κακοποιημένων παιδιών που εξελίχθηκαν σε ενήλικες με παθολογικές προσωπικότητες. Η συναισθηματική τύφλωση και η απώθηση είναι οι κύριοι μηχανισμοί που οδηγούν σ’ αυτή την παθολογία. Όταν δεν υπάρχει μέτρο σύγκρισης, όταν απουσιάζει έστω ένας «μάρτυρας-αρωγός» μπροστά σε ένα περιστατικό βίας από τον ενήλικα στο παιδί, τότε το παιδί, μην μπορώντας να λειτουργήσει διαφορετικά, αφομοιώνει και ενσωματώνει πλήρως την κακοποιητική συμπεριφορά που δέχεται, ως δική του. Έτσι, γίνεται ο ίδιος αυτό που μισεί, ως ενήλικος αργότερα.
Όχι, συνεχίζει. Οι θεωρίες και οι σπουδές, με τα μέχρι τώρα δεδομένα, όχι μόνο δεν βοηθούν στο να αποκαλυφθεί αυτή η πλάνη, αλλά αντίθετα την παγιώνουν. Εδραιώνουν το ψέμα, μεταμορφώνοντάς το με απίστευτα παραπλανητικά διανοητικά επιχειρήματα σε «καλό» και σε αλήθεια. Πιο εύκολα αντιλαμβάνεται ένα παιδί ή ένας απλός άνθρωπος την αλήθεια από το ψέμα, το καλό απ’ το κακό, παρά ένας πολυσπούδαστος.
Παρότι ο Φρόυντ θεωρείται ο πατέρας της ψυχανάλυσης και στα πρώτα του βήματα έφερε στο φως αποκαλυπτικά κομμάτια της διεργασίας του ασυνειδήτου, μιλώντας για τις ενορμήσεις, τη σεξουαλικότητα, το οιδιπόδειο, οι επιστήμονες της εποχής τον ακύρωσαν κι έμεινε μόνος του, νιώθοντας απόρριψη, για να καταλήξει ύστερα από αρκετά χρόνια να μιλήσει απλά για παιδικές φαντασιώσεις, αναφερόμενος στην παιδική κακοποίηση.
Η συγγραφέας χρησιμοποιεί την παγκόσμια λογοτεχνία μέσα από τα έργα του Κάφκα και του Ευγένιου Ο’ Νηλ, δίνοντάς μας παραδείγματα-αποδείξεις για τη σύνδεση της παιδικής κακοποίησης με τα καταπιεσμένα συναισθήματα και την πλάνη των διανοητικών στρεβλώσεων. Οι κακοποιητές δεν είναι για κατανόηση αλλά για καταδίκη. Διαφωνεί κάθετα με κάποιες από τις ψυχολογικές θεωρίες που θέλουν να δικαιολογούν το έγκλημα, προσπαθώντας να κατανοήσουν τον δράστη. Μέσα από αυτή τη στάση, οι εισηγητές αλλά και οι υποστηρικτές αυτών των θεωριών δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να εθελοτυφλούν μπροστά στην αλήθεια. Συνεχίζουν να αρνούνται να διακρίνουν την αλήθεια από το ψέμα, αποκρύπτοντας ασυνείδητα τις δικές τους σοβαρές εμπλοκές και απωθημένα συναισθήματα.
Και καταλήγει με ένα εξαιρετικό παράδειγμα ενός υγιούς συναισθηματικά παιδιού, που έχει άμυνες και μπορεί να διακρίνει το καλό από το κακό, επειδή πράγματι οι γονείς του μπορούν να έχουν ανθρώπινη και ατόφια επαφή μαζί του. Δεν χρειάζεται τιμωρία για να βάλεις όρια. Χρειάζεται πρώτα εσύ ως γονιός να ακούς και να σέβεσαι το παιδί σου, τις ανάγκες και τα συναισθήματά του, για να επικοινωνείς αληθινά και ανθρώπινα και να το βοηθήσεις να συγκροτηθεί σε μια ισορροπημένη, ολοκληρωμένη και υγιή προσωπικότητα.
Η Ελένη Περινού ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια, γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Στυλίδα. Οι πρώτες της σπουδές στα ΤΕΙ Αθηνών την ώθησαν να ασχοληθεί αρχικά με την παιδαγωγική ως νηπιαγωγός, ενώ αργότερα τελειώνοντας το τμήμα ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου το ενδιαφέρον της στράφηκε στον τομέα της ψυχοθεραπείας. Το 2004 εγκαταλείπει την Αθήνα και επιλέγει να ζήσει μόνιμα στην ανατολική Κρήτη όπου και εργάζεται ως ψυχολόγος. Ξεκίνησε τη βασική της εκπαίδευση στο χώρο της ψυχανάλυσης, αλλά σύντομα άλλαξε κατεύθυνση ακολουθώντας άλλες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις. Καθοριστική στάθηκε η θεραπεία Gestalt, που σημάδεψε την πορεία της και παραμένει ως τώρα κύριος άξονας δουλειάς μέσα στη θεραπευτική σχέση. Εκτός από την ατομική ψυχοθεραπεία, τη θεραπεία ζεύγους και την οικογενειακή συμβουλευτική, έχει οργανώσει ψυχοεκπαιδευτικά σεμινάρια, ομάδες αυτογνωσίας, μουσικοθεραπείας, ψυχολογικής στήριξης ατόμων με ανίατες νόσους και ομάδες γονέων. Παράλληλα είναι μουσικός, στιχουργός και τραγουδοποιός. Μέσα από την μακρά μουσική συμπόρευση με τον συνθέτη Χρίστο Τσιαμούλη, ο οποίος μελοποίησε στίχους της, τα τραγούδια της ερμηνεύτηκαν από γνωστούς καλλιτέχνες όπως η Λιζέτα Καλημέρη, ο Μανόλης Λιδάκης, ο Δημήτρης Μπάσης, η Σοφία Παπάζογλου, η Κατερίνα Παπαδοπούλου κ.ά. Η πρώτη της συγγραφική εμφάνιση έγινε το 2001 με το Best Seller: Σαν να σε ξέρω χρόνια από τις εκδόσεις Διόπτρα. Ακολούθησε το δεύτερο μυθιστόρημα από τις ίδιες εκδόσεις: Είμαι κι εγώ σαν κι εσένα.
Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά την αγορά, να επισκέπτεται οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.
