Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου-Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης.
Ψυχή ντυμένη αέρα
Ανθούλα Σταθοπούλου-Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης
Η Ανθούλα Σταθοπούλου-Βαφοπούλου [1908-1935] σφράγισε με την παρουσία της και το έργο της τη μεσοπολεμική Θεσσαλονίκη. Ποιήτρια, πεζογράφος, θεατρική συγγραφέας, με έντονη και ανυπόταχτη προσωπικότητα, κατάφερε να επιβληθεί και να καταξιωθεί μέσα στο ανδροκρατούμενο και εν πολλοίς συντηρητικό περιβάλλον της πόλης.
Η θυελλώδης ερωτική σχέση της με τον κορυφαίο Θεσσαλονικιό ποιητή Γιώργο Βαφόπουλο φέρει τα χαρακτηριστικά ρομαντικού μυθιστορήματος και άφησε το στίγμα της και στη δική της ποίηση, αλλά, ίσως περισσότερο, σε εκείνη του Γιώργου Βαφόπουλου. Τη χαρακτήρισαν μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης, όχι αδίκως.
Η ολιγόχρονη, δυστυχώς, ζωή της ξετυλίγεται μέσα σε μια Θεσσαλονίκη που, μετά το 1912, προσπαθεί να χαράξει τα δικά της πολιτιστικά χνάρια, με το θέατρό της, τους κινηματογράφους της, το νεοσύστατο Πανεπιστήμιό της, το 1926, την πρώτη Διεθνή της Έκθεση την ίδια χρονιά, το πρώτο, σε Ελλάδα και Βαλκάνια, ραδιόφωνό της, τα πολλά βιβλιοπωλεία της, τις εφημερίδες της και βέβαια την εμβληματική και πρωτοπόρα ομάδα του νεωτερικού λογοτεχνικού περιοδικού Μακεδονικές Ημέρες, που εισάγει στη νεοελληνική λογοτεχνία τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό.
Η Ανθούλα Σταθοπούλου-Βαφοπούλου είναι παρούσα σε όλες αυτές τις μεσοπολεμικές πολιτιστικές και λογοτεχνικές διαδρομές της Θεσσαλονίκης. Όταν, το 1935, πεθαίνει από φυματίωση, μόλις στα 27 της χρόνια, αφήνει πίσω της, ποιήματα, διηγήματα και δύο θεατρικά έργα. Το βιβλίο αυτό θέλει να αναδείξει το πολυσχιδές έργο της, ενταγμένο στην πολιτιστική μεσοπολεμική Θεσσαλονίκη.
Η Έλενα Χουζούρη έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές, δοκίμια και μελέτες για πρόσωπα [Η Θεσσαλονίκη του Γιώργου Ιωάννου (εκδ. Επίκεντρο)] και θέματα της ελληνικής λογοτεχνίας [Η στρατιωτική ζωή στη νεοελληνική λογοτεχνία (εκδ. Μεταίχμιο)], μία συγκεντρωτική έκδοση κριτικών της για Έλληνες ποιητές και μία συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων της [2011].
Στην πεζογραφία εμφανίστηκε το 2004 με το μυθιστόρημα Σκοτεινός Βαρδάρης [εκδ. Κέδρος], υποψήφιο για το Κρατικό Bραβείο Λογοτεχνίας [βραχεία λίστα] και υποψήφιο για το βραβείο BALKANIKA 2006. Το 2009 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της Πατρίδα από βαμβάκι [εκδ. Κέδρος], υποψήφιο για το Βραβείο Αναγνωστών, ενώ συμπεριελήφθη στη βραχεία λίστα των λογοτεχνικών βραβείων του περιοδικού Διαβάζω. Το 2013 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της Δύο φορές αθώα [εκδ. Κέδρος], υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο [βραχεία λίστα] και το βραβείο του περιοδικού Ο αναγνώστης [βραχεία λίστα] και το 2016 το μυθιστόρημα Ο θείος Αβραάμ μένει πάντα εδώ [εκδ. Πατάκης], Βραβείο Πεζογραφίας 2016 του περιοδικού Κλεψύδρα, καθώς και υποψήφιο [βραχεία λίστα] των λογοτεχνικών βραβείων για το Athens Prize for Literature. Ποιήματα, διηγήματα καθώς και κριτικές της έχουν δημοσιευθεί σε συλλογικές εκδόσεις, καθώς και σε λογοτεχνικά περιοδικά.
Τα μυθιστορήματά της έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, γερμανικά, σερβικά, βουλγαρικά και τουρκικά. Ως κριτικός της λογοτεχνίας έχει συνεργαστεί με την Καθημερινή [1995-2000] και τη Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας [2000-2009]. Διετέλεσε σύμβουλος ξένης λογοτεχνίας στις εκδόσεις Πατάκη [1992-1996] και ελληνικής λογοτεχνίας στις εκδόσεις Λιβάνη [1996-1999].
Για πολλά χρόνια εργάστηκε ως δημοσιογράφος στον τομέα πολιτισμού και βιβλίου στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο, καθώς και στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση.
Είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών [ΕΣΗΕΑ] και της Εταιρείας Συγγραφέων, στο ΔΣ της οποίας έχει χρηματίσει Αντιπρόεδρος [2009-2011] και Γεν. Γραμματέας [2011-2013].
Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά την αγορά, να επισκέπτεται οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.
