Ο Φοβούλης πάει Σχολείο – Βιβλιοκριτική της Όλγας Δημοσθένους Καλύβα.
«Ο ΦΟΒΟΥΛΗΣ ΠΑΕΙ ΣΧΟΛΕΙΟ» της Σωτηρίας Κυρμανίδου
(Εκδόσεις Ανάτυπο)
Μέσα στο σύνολο του πολύτιμου συγγραφικού έργου της πολυβραβευμένης και της πολυδιαβασμένης με δυνατό και σπουδαίο κοινωνικό αποτύπωμα, με ιδιαίτερη και σημαντική εθελοντική προσφορά στο συνάνθρωπο και στους ομοτέχνους και με εξαιρετικά συγγραφικά πονήματα, της λογοτέχνιδος κας Σωτηρίας Κυρμανίδου, περίοπτη θέση κατέχουνε τα παραμύθια της.
Η δεινή και εξαίρετη μυθοπλάστριά μας με τους μαγευτικούς και γοητευτικούς συμβολισμούς των παραμυθιών της μα συνάμα και με την άμεση κι εύληπτη προσέγγιση επίκαιρων και διαχρονικών θεμάτων, τα οποία αφενός μεν άπτονται του πεδίου των γνώσεών της αφετέρου δε πράγματι συγκλονίζουνε με την ευαισθησία της ψυχής της καθώς και με την πρωτοτυπία του τέλους που δίνει στις ιστορίες της ξαφνιάζοντάς μας ευχάριστα, κατορθώνει να μάς ταξιδεύει όλους αενάως, αγγίζοντας την καθαρή ψυχή των μικρών μα και των μεγάλων αναγνωστών, μέσα από τις συγκινησιακές αλήθειες και τις ηθικές αξίες που πρεσβεύει εν γένει με το έργο της.
Πιο συγκεκριμένα, το υπέροχο παραμύθι της με τον ευρηματικό και τον εύστοχο τίτλο του: «Ο Φοβούλης πάει σχολείο», αποτελεί ένα πάγκαλο βιβλίο κι ένα ωραιότατο αφήγημα, το οποίο κυκλοφορεί ήδη από το Σεπτέμβριο του 2024 από τις εκδόσεις Ανάτυπο και έχει εικονογραφηθεί από την κ. Δάφνη Τζαμαλή Υακίνθου μέσω της τεχνητής νοημοσύνης.
Πρόκειται για ένα κοινωνικό παραμύθι που αφορά τόσο τους μικρούς μας φίλους όσο και τους μεγάλους αναγνώστες, γονείς και δασκάλους, με ενδιαφέρουσες προεκτάσεις και σε ψυχολογικό επίπεδο, το οποίο δεν τέρπει μοναχά αλλά επιτελεί επιτυχώς και τον ουσιώδη ρόλο της συγγραφής του, διδάσκοντας το σωστό, προτείνοντας το εφικτό κι εξομαλύνοντας το δυσεπίλυτο των ενδοιασμών και των φόβων πάντα με γνώμονα το μέτρο και με εφόδια την προσωπική εμπειρία και φυσικά τη συνειδητή ματιά της συγγραφέως στο ευρύτερο κοινωνικό γίγνεσθαι, μέσω μιας ιστορίας ενδεδυμένης με τη γλυκύτητα και την τρυφερότητα που αξίζουν στα παιδιά αλλά και προσεγγίζοντας το σύνηθες μα όχι κι ιδιαίτερα εύκολο ως προς την αντιμετώπισή του θέμα της πρώτης εισόδου των παιδιών στο σχολικό περιβάλλον.
Ο Φοβούλης-Θαρρούλης, εντόνως ηχηρή μα διόλου τυχαία η εξαιρετική επιλογή της δυνατής αντίθεσης στην ονοματοδοσία, εν αρχή και εν τέλει αντιστοίχως, του κεντρικού ήρωα του παραμυθιού, που βεβαίως σηματοδοτεί και ολάκερη φιλοσοφία ζωής-κεντρική θέση στην οποία κατέχει το θάρρος, η αισιοδοξία και η πίστη στον εαυτό μας και στο Θεό-είναι ένας μικρός πιγκουίνος που ζει και γαλουχείται μέσα σε μια οικογένεια με γερούς θεμέλιους λίθους και ισχυρές ηθικές αρχές, με ξεκάθαρους τους ρόλους των μελών της τόσο μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον όσο και μέσα στο κοινωνικό πλαίσιο που κινούνται και συνάμα με ερείσματα άσειστα και κινητήριο δύναμη τον αλληλοσεβασμό και την αγάπη. Ωστόσο, και οι γονείς του Φοβούλη, όπως φυσικά και πολλοί άλλοι στο πέρασμα των χρόνων γονείς, ανέκαθεν αντιμετώπιζαν και συνεχίζουνε να αντιμετωπίζουνε τη δύσκολη μα και στενάχωρη κατάσταση που προκαλεί ο έντονος προβληματισμός και η συνεχής αγωνία που καλείται: Πρώτη μέρα στο σχολείο!! Ένας γόρδιος δεσμός για τους περισσότερους γονείς και για τα περισσότερα παιδιά, ενίοτε απροσέγγιστος.
Λύση τούτου του προβλήματος; Μα φυσικά η αγάπη… η μητρική, η πατρική, η διδασκαλική, που διυλίζει το πρόβλημα, που στοχάζεται τη δυσκολία, που θρυμματίζει κάθε φόβο, που δίνει ανάσα στην παιδική αβεβαιότητα, που διαγράφει μονοκοντυλιά ό,τι ταλανίζει την παιδική ψυχούλα… Κείνο το αχνό πεταλούδισμα στο κεφαλάκι όλων των μικρών παιδιών που τα πολύχρωμα φτερά μιας αόρατης πεταλούδας ως της μάνας η ευχή, ως του πατρός η αγάπη κι ως το θεϊκό άγγιγμα σ’ αγνή ψυχή προτάσσει.
Έτσι ακριβώς και η μοναδική κι αγνή κι αστείρευτη κι αδιαπραγμάτευτη αγάπη και της μητέρας του Φοβούλη, της μάνας-Σόφης, που απλόχερα κι ανιδιοτελώς δίνει στην «Καρδούλα μου…», όπως προσφωνεί τρυφερά το γιο της, το «γλυκό φιλί, σαν μέλι και όλα τα αστέρια του ουρανού φέγγουν στις καρδιές τους» ωσάν το κλωνί βασιλικό και το χρυσό σταυρουλάκι της βάφτισης και την ευκή του Θεού και την ευκή της μάνας του Νίκου Καζαντζάκη, έτσι ακριβώς κι η ανυστερόβουλη και η μεγάλη αγάπη του πατέρα-Στάθη, ο οποίος λέγοντας μελιστάλαχτα στο γιο του «Αστεράτε μου…», φωτίζει καθ’ ολοκληρίαν και μονομιάς τη βαριά σκοτεινιά του παιδικού φόβου μα δίχως «το κρέας δικό σου,…,τα κόκαλα δικά μου·», τη φοβερή και τρομερή παλαιόθεν ρήση του Καζαντζάκειου πατέρα, έτσι ακριβώς και η σοφία που απορρέει από την εμπειρία χρόνων του σοφού μάγου-γιατρού, του κου Σώτου, καθώς και η καθοριστική για τη λύση του προβλήματος συμβουλευτική της παραίνεσεώς του, με εφόδιο το πνεύμα της συνδυαστικής δυναμικής όλων τους και με της αγαστής συνεργασίας τη σημαντική αρχή αποπειρώνται και επιτυγχάνουν να δώσουνε εκείνη τη δύναμη και εκείνο το θάρρος στο μικρό Φοβούλη να νικήσει κάθε δισταγμό και κάθε αρνητική διάθεση, να δει και να αντιληφθεί το μέγιστο καλό που τον προσμένει στο σχολείο και να καταλάβει πόσο ουσιωδώς ανεκτίμητη είναι αυτή η προσφορά της αγωγής για τον ίδιο και για όλα τα παιδιά μα και για κάθε άνθρωπο.
Έτσι, γίνεται άμεσα αντιληπτό ότι για την καταπολέμηση του πολύ έντονου αισθήματος του αποχωρισμού στην αρχή του άγνωστου και συνεχούς ταξιδιού της πολύτιμης γνώσης, το οποίο προκαλεί: φόβο, ανασφάλεια, ανησυχία, αγωνία, ένταση, άρνηση, διαμαρτυρία εκ μέρους των παιδιών, απαιτείται σοβαρό, ουσιαστικό και υπεύθυνο γονεϊκό έργο στην προετοιμασία τους για την αποδοχή του σχολείου, μόνο ευμενώς προϊδεάζοντάς τα και με θετικό πρόσημο και με συνεχή καθησυχαστική παρότρυνση όχι μονάχα με τη γόνιμη, εναργή κι εποικοδομητική διαλογική επιχειρηματολογία μα προ παντός με την ανυπέρβλητη αγάπη. Και αυτό διότι Παιδεία αποτελεί όχι μόνο η αναγκαιότητα της σωστής μάθησης, όχι μόνο η κατάκτηση της σφαιρικής γνώσης, όχι μόνο η εκμάθηση των κανόνων συμπεριφοράς, όχι μόνο η ενίσχυση της κοινωνικότητας όλων των ατόμων, όχι μόνο το φυτώριο της αγνής και αιώνιας φιλίας και των καθαρών σχέσεων της ζωής των ανθρώπων, όχι μόνο το εφόδιο για την εύκολη και ομαλή κοινωνικοποίηση του κάθε ανθρώπου, μα κυρίως και πρωτίστως και κατεξοχήν συνίσταται στη σωστή χάλκευση της υγιούς και ωρίμου προσωπικότητάς του και στη σμίλευση του ιδανικού, εάν υφίσταται, χαρακτήρος του βάσει του μόνου σωτήριου κόσμου, βάσει του μόνου αληθινού κόσμου, κείνου της ανθρωποκεντρικής συνείδησης, της απαιτούμενης μα και απαραίτητης ενσυναίσθησης, της βέλτιστης αυτεπίγνωσης και της εσωτερίκευσης των ανθρωπιστικών αξιών, των αξιών εκείνων που καθίστανται η μήτρα για τη δημιουργία νοητικά και ψυχικά εξαιρετικά καλλιεργημένων μα και ξεχωριστά δυνατών και υγιών προτύπων και για τη στέρεα δόμηση και την εύρυθμη λειτουργία ευνομούμενων και καλώς διοικούμενων κοινωνιών που ευημερούν. Και αδιαμφισβήτητα το παραμύθι διαδραματίζει και οφείλει να διαδραματίζει και πρωταρχικό και κυρίαρχο και ουσιώδη ρόλο στην παιδευτική διαδικασία.
Ως εκ τούτου, η εκπληκτική αφηγηματική δεινότητα της κας Κυρμανίδου σε συνδυασμό με την εξαιρετική εικονογράφηση της κας Τζαμαλή Υακίνθου στο εν λόγω παραμύθι «Ο Φοβούλης πάει σχολείο» κάμουν αυτό το τόσο φυσιολογικό αίσθημα της εγκατάλειψης και της απώλειας της οικογενειακής θαλπωρής που νιώθουν όλα τα παιδιά σε αυτή την τρυφερή ηλικία περηφάνειας δύναμη, κάμουν το δάκρυ που σταλάζει από τα θλιμμένα ματάκια του Φοβούλη μας ως χαμόγελο ευτυχίας να δονείται εν τέλει, κάμουν το κλειστό μπουμπούκι ολάνοιχτο άνθος που ευωδιάζει ευθύς σε ένα συλλογισμό του μικρού μας ήρωα αληθινό, καθώς αναλογίζεται: «Καλό είναι, λοιπόν, τελικά το σχολείο». Τούτος ο λόγος του μικρού μας ήρωα είναι το όφελος, το πολύτιμο αγαθό!
Καιρός είναι, λοιπόν, ν’ απαλλαγούμε οριστικά κι αμετάκλητα από το δόλο του παραμυθιάσματος και ν’ αγκαλιάσουμε ανεπιφύλαχτα την αγνότητα των συναισθημάτων και την Κάθαρση των παθών που πραγματώνεται μέσω των παραμυθιών. Και η εμπνευσμένη εκ του Θεού και εκ της Μούσας πένα της πολυβραβευμένης συγγραφέως μας, της κας Σωτηρίας Κυρμανίδου, με την πηγαία αμεσότητά της, το μελιστάλακτο λόγο της τον ενισχυμένο και με τη δύναμη των ωραίων υποκοριστικών-ως χάδι λειτουργούν και γαληνεύουν το μέσα μας-με τους ξεκάθαρους συμβολισμούς του αφηγήματός της ως βοήθεια και συμβολή στη γνήσια μεταμόρφωσή μας μόνο σε καλύτερους ανθρώπους και με το μοναδικό ταλέντο της και την καθ’ όλα υπεύθυνη στάση της να προσεγγίζει και τα δυσκολότερα των θεμάτων, τα οποία ενίοτε μας βασανίζουν ως άτομα και ως κοινωνία, με αγάπη κι αρετή μεταλαμπαδεύει σε μικρούς και μεγάλους το ισχυρότερο όλων: την αλήθεια!
Ευτυχώς που υπάρχουν ακόμα παραμυθάδες, ευτυχώς που υπάρχουν ακόμα παραμυθάδες ολκής!
Η συγγραφέας Σωτηρία Κυρμανίδου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη.
Κατοικεί στο Σιδηρόκαστρο Σερρών. Σπούδασε Κοινωνική Εργασία στην Αθήνα και αργότερα απέκτησε το πτυχίο της ΠΑΤΕΣ – ΣΕΛΕΤΕ Θεσσαλονίκης.
Διορίστηκε στο ΚΕΠΕΠ Σιδηροκάστρου ως Κοινωνική Λειτουργός το 1980 όπου και υπηρέτησε μέχρι το 1989. Έκτοτε εργάστηκε στη μεγάλη οικογένεια της Ειδικής Αγωγής (Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Σερρών, Τ.Ε.Ε Ειδικής Αγωγής Σερρών) έως τον Ιούνιο του 2010 όπου απεχώρησε από την υπηρεσία.
Δραστηριοποιείται στο χώρο του εθελοντισμού ως ραδιοφωνική παραγωγός με δύο εβδομαδιαίες εκπομπές στο ΡΑΔΙΟ ΚΙΒΩΤΟΣ της Ιεράς Μητρόπολης Σερρών και Νιγρίτης και επί τρία χρόνια και στην τοπική ΕΡΤ Σερρρών. Από τον Οκτώβριο του 2021 η εκπομπή του παραμυθιού, βρήκε στέγη στο ράδιο Κιβωτός. Συνολικά έχει πάνω από 1300 ραδιοφωνικές εκπομπές.
Έχει εκδώσει 7 ποιητικές συλλογές , αρκετά παραμύθια με ιδιαίτερη θεματολογία, όπως αναπηρία, ψυχική υγεία, κάπνισμα, γονεϊκός εγκλεισμός, απώλεια, αναδοχή , παιδικός καρκίνος καθώς επίσης εξέδωσε και εκπαιδευτικού περιεχομένου βιβλία.
Είναι πολυβραβευμένη τόσο από Πανελλήνιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, όσο και Παγκόσμιους. Έχει τιμηθεί δυο φορές με το ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΥΠΟΙΙΑΣ και με άλλα πολλά βραβεία και τίτλους. Τα παραμύθια έχουν έγκριση από το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου, έχουν μετεγγραφεί στη γραφή Braille ,από το ΚΕΑΤ Θεσσαλονίκης. Υπάρχουν παραμύθια της σε ακουστική βιβλΙοθήκη, από το « Διαβάζω για τους άλλους.»
Η Όλγα Δημοσθένους Καλύβα κατάγεται από το Προάστιο Καρδίτσας και είναι πτυχιούχος του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Αποτελεί μέλος της Ένωσης Λογοτεχνών και Συγγραφέων Λάρισας (Ε.ΛΟ.ΣΥ.Λ.) καθώς και ιδρυτικό και επίτιμο μέλος του Σωματείου Διάσωσης και Διάδοσης του Καραγκούνικου Λαϊκού Πολιτισμού «Η Ψηφίδα». Ως συνεργάτιδα στην Ίδρυση και Θεσμοθέτηση της Παγκόσμιας Ημέρας Κ.Π. Καβάφη – 29 Απριλίου 2024 – συνεισέφερε τιμητικά με δημοσιεύσεις βραβευμένων ποιημάτων της, άρθρων της και με δύο βραβευμένες δράσεις της. Έχει λάβει για το σύνολο του δημιουργικού της ποιητικού και συγγραφικού έργου και την προσφορά της στον Παγκόσμιο Πολιτισμό το Διεθνές Βραβείο Πολιτισμού Yorgos Foudoulis Culture Award από την Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου. Ποιήματά της έχουν διακριθεί σε Πανελλήνιους και Παγκόσμιους Λογοτεχνικούς Διαγωνισμούς και έχουν βραβευτεί από την UNESCO Τεχνών, Λόγου κι Επιστημών Ελλάδας, από την International Art Academy, από τον Ελληνικό Πολιτιστικό Όμιλο Κυπρίων Ελλάδος (Ε.Π.Ο.Κ.), από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Τέχνης και Έρευνας του Πολιτισμού του Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους στην Ευρώπη (EUARCE), από την Ένωση Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος (Ε.Λ.Β.Ε.), από τους Πνευματικούς Ορίζοντες Λεμεσού, από τον Σύνδεσμο Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου (ΣΠΕΚ), από το Διεθνές Κέντρο Κιθάρας (Volos World Guitar Capital) και από διάφορους εκδοτικούς οίκους. Έχει λάβει βραβεία και τιμητικές διακρίσεις στον ελεύθερο κι έμμετρο στίχο, βραβεία και τιμητικούς επαίνους σε ποίηση σονέτο, χαϊκού, δημώδη και σε μουσικό στίχο καθώς και βραβεία σε διηγήματά της. Δυο βραβευμένα ποιήματά της: «Το Γιασεμί» και το «Ίαμα» έχουν μελοποιηθεί από τον κ. Φουντούλη και τρία ποιήματά της έχουν μεταφραστεί και δημοσιευτεί στα αγγλικά. Ακόμη, έχουν συμπεριληφθεί ποιήματά της σε ποιητικές ανθολογίες και συλλεκτικά και συλλογικά ποιητικά ανθολόγια. Διακριθέντα ποιήματά της έχουν δημοσιευτεί στο ιστορικό λογοτεχνικό περιοδικό «Νουμάς», σε σημαντικά έντυπα λογοτεχνικά περιοδικά καθώς και σε αξιόλογους λογοτεχνικούς ιστότοπους. Άρθρα, συνεντεύξεις και βιβλιοκριτικές της έχουν δημοσιευτεί σε έγκριτες λογοτεχνικές ιστοσελίδες. Τέλος, κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κέφαλος: η παγκοσμίως βραβευμένη με το βραβείο «Αισχύλος» ποιητική της συλλογή με τίτλο: «Στεντόρειοι Ψιθυρισμοί» και η πανελληνίως βραβευμένη με το Α΄ βραβείο δημώδης ποιητική της συλλογή με τίτλο: «σοφίας ἂμητος».
Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά την αγορά, να επισκέπτεται οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.
