Ερωτόκριτος – Βιτσέντζος Κορνάρος – Εκδόσεις Μίνωας – Βιβλιοκριτική Δήμητρα Σαμλίδου.
Μια ιστορία αγάπης, που γεννήθηκε στο μυαλό του ποιητή στα τέλη του 16ου αιώνα, συγκινεί μέχρι τις μέρες μας και θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα λογοτεχνικά αριστουργήματα.
Ο Βιτσέντζος Κορνάρος γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου 1553 στην Τραπεζούντα της Σητείας, όπου και έζησε μέχι το 1587. Έπειτα, εγκαταστάθηκε στο Ηράκλειο (τότε Χάνδακα) και συμμετείχε στη δημόσια ζωή της πόλης, αναλαμβάνοντας, μάλιστα, διοικητικά αξιώματα. Υπήρξε μέλος της “Ακαδημίας των παράξενων”, φιλολογικός και λογοτεχνικός σύλλογος ιδρυθείς από τον αδεφό του Ανδρέα. Ο Βιτσέντζος Κορνάρος είναι από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Κρητικής Λογοτεχνίας και βασικός θεμελιωτής του αφηγηματικού ποιήματος στην Κρήτη. Θεωρείται, επίσης, συγγραφέας της Θυσίας του Αβράαμ, λόγω των λεκτικών ομοιοτήτων που παρουσιάζουν τα δύο έργα. Ο ποιητής πέθανε στο Χάνδακα το 1613 ή το 1614, από άγνωστη αιτία και θάφτηκε στο μοναστήρι του Αγίου Φραγκίσκου.
Στους στίχους του ποιήματος, σταδιακά εκτυλίσσεται ο έρωτας δύο νέων, του Ερωτόκριτου και της Αρετής. Όμως, η διαφορά της κοινωνικής τους τάξης δεν έχει γόνιμο έδαφος, ώστε οι δύο νέοι να ζήσουν ευτυχισμένοι με τις ευλογίες του ρήγα και πατέρα της Αρετής, Ηράκλη, ο οποίος εξορίζει τον Ερωτόκριτο, όταν ο δεύτερος ζητάει το χέρι της κόρης του. Πώς τα ‘φερε, όμως, η ζωή και με τη βοήθεια μιας μάγισσας, ο Ερωτόκριτος αλλάζει όψη και επιστρέφει στην πατρίδα του, ύστερα από πέντε χρόνους εξορίας, ώστε να βοηθήσει το ρήγα στον πόλεμο με τον βασιλιά της Βλαχιάς. Μετά τη νίκη, ο Ηράκλης προσφέρει όλο το βασίλειο στον ήρωα, ο οποίος ζητάει μονάχα να παντρευτεί την Αρετή. Την επισκέπτεται στη φυλακή, όπου παρέμεινε εκεί με την παραμάνα της, Φροσύνη, αποκαλύπτει την αληθινή του ταυτότητα και η ίδια, περιχαρής που ο αγαπημένος είναι ακόμα ζωντανός, δέχεται την παντρειά.
Σε όλο το μήκος του ποιήματος, βλέπουμε να γεννιέται ο έρωτας των δύο νέων μέσα από τη μουσική, το ρίσκο της αγάπης, καθότι ρηγοπούλα η μία και γιος ενός συμβούλου του βασιλιά ο δεύτερος, αποτροπές από τον περίγυρό τους, αλλά και σκηνές πολέμου και κονταρομαχιών. Ακόμα και στις πιο σκληρές εικόνες, ο ποιητής προσδίδει μια λυρική πινελιά στους διαλόγους των ηρώων και του αφηγητή.
Το έργο είναι γραμμένο σε σε 10.012 δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους και χωρίζεται σε πέντε μέρη. Ο αφηγητής δεν μας δίνει το πότε, αλλά η τοποθεσία είναι στην Αθήνα. Ωστόσο, το μεσαιωνικό στοιχείο της κονταρομαχίας και τα αρχαιοελληνικά ονόματα των ηρώων (Πολύδωρος, Τριπόλεμος) είναι μερικές μόνο νύξεις για τη χρονολογική ιστόρηση. Γραμμένο στην κρητική διάλεκτο, στο τέλος του βιβλίου παρατίθεται σχετικό γλωσσάρι με τη σημασία κρητικών λέξεων, ώστε ο αναγνώστης να κατανοήσει καλύτερα το περιεχόμενο του κειμένου.
Ο Ερωτόκριτος εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1713 στη Βενετία, στο τυπογραφείο του Antonio Bortoli, ενώ τρία αντίτυπα της πρώτης έκδοσης σώζονται μέχρι σήμερα στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη στην Αθήνα, στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοιθήκη Γρεβενών και στη Biblioteca Civica της Vicenza.
Το ποίημα μελοποιήθηκε από τον συνθέτη Χριστόδουλο Χάλαρη και ερμηνεύτηκε από το Νίκο Ξυλούρη.
Ένα από τα βασικότερα έργα της ελληνικής λογοτεχνίας που δεν αφηγείται μόνο τη ρομαντική εικόνα της αγάπης, η οποία εξιδανικεύεται μέσα από τις περιπέτειες των πρωταγωνιστών, αλλά δείχνει και την άγρια πλευρά του πολέμου και της μάχης, τα κοινωνικά στερεότυπα και το μαγικό στοιχείο της ζωής…
Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά την αγορά, να επισκέπτεται οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.
