“Να το καμαρώσετε όπως επιθυμείτε!”
Η παραπάνω, είναι μια από τις ευχές που συνήθως ακούμε κατά κόρον. Βρίσκεται ωστόσο, στη σωστή βάση;
Για κάθε γονιό, η σχέση με το παιδί του αποτελεί έναν από τους πιο ουσιαστικούς δεσμούς που μπορεί να υπάρξουν. Μέσα σε αυτή τη σχέση γεννιούνται συναισθήματα αγάπης, φροντίδας, ευθύνης, αλλά και αγωνίας, αμφιβολίας και συγκρούσεων.
Ένα από τα βασικά ερωτήματα που πολλοί γονείς θέτουν, συχνά χωρίς να το εκφράζουν ανοιχτά, είναι: «Γιατί το παιδί μου δεν σκέφτεται, δεν νιώθει, ή δεν συμπεριφέρεται όπως εγώ; Μήπως κάτι δεν πάει καλά;»
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα, όσο δύσκολη κι αν είναι, είναι απλή και ειλικρινής: το παιδί σας, είναι ένας διαφορετικός άνθρωπος από εσάς.
Και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό.
Κάθε άνθρωπος γεννιέται με μοναδικά χαρακτηριστικά: διαφορετικό ταμπεραμέντο, διαφορετική ευαισθησία, διαφορετικές ανάγκες και φιλοδοξίες. Ακόμα και τα παιδιά που μεγαλώνουν στο ίδιο σπίτι, με τους ίδιους γονείς, μπορεί να διαφέρουν ριζικά μεταξύ τους. Η γενετική, το περιβάλλον, οι εμπειρίες, οι κοινωνικές επιρροές — όλα συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας προσωπικότητας που, ναι, μπορεί να μοιάζει, αλλά ποτέ δεν είναι ταυτόσημη με εκείνη του γονέα.
Αυτό το γεγονός όμως, όσο φυσικό και αν είναι, δεν παύει να προκαλεί εσωτερικές συγκρούσεις. Πολλοί γονείς προσδοκούν, συνειδητά ή ασυνείδητα, ότι τα παιδιά τους θα συνεχίσουν τις δικές τους αξίες, τα δικά τους όνειρα ή τις δικές τους επιλογές. Δεν πρόκειται απαραίτητα για εγωισμό, αλλά συχνά για μια ανάγκη σύνδεσης και αναγνώρισης.
Όταν όμως το παιδί επιλέγει έναν άλλο δρόμο – διαφορετικό επάγγελμα, διαφορετικές αξίες, διαφορετικό τρόπο ζωής – ο γονιός έρχεται αντιμέτωπος με την πραγματικότητα: το παιδί του δεν είναι “προέκταση” του εαυτού του, αλλά ένας αυτόνομος άνθρωπος.
Αυτή η επίγνωση μπορεί αρχικά να πονάει. Μπορεί να γεννήσει αίσθημα απόρριψης, απογοήτευσης ή και αποστασιοποίησης. Ωστόσο, είναι και η αρχή μιας πιο ώριμης, πιο ισότιμης και πιο ουσιαστικής σχέσης.
Μιας σχέσης που δεν βασίζεται στην εξουσία ή στην προσδοκία, αλλά στον σεβασμό και στην αποδοχή. Ο γονιός που αποδέχεται τη διαφορετικότητα του παιδιού του κάνει ένα βήμα προς την πραγματική αγάπη: εκείνη που δεν επιβάλλει, αλλά στηρίζει· που δεν καθοδηγεί αυστηρά, αλλά συνοδεύει με εμπιστοσύνη, την πραγματική και ανιδιοτελή, γονική αγάπη.
Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι ο γονιός παραιτείται από τον ρόλο του. Η καθοδήγηση, τα όρια και οι αξίες είναι αναπόσπαστα κομμάτια της ανατροφής. Η πρόκληση είναι να τα προσφέρει χωρίς να ακυρώνει την ατομικότητα του παιδιού. Να ακούει πραγματικά, να βλέπει το παιδί όχι όπως θέλει να είναι, αλλά όπως είναι. Να δίνει χώρο για εξέλιξη και λάθη, γνωρίζοντας ότι αυτά αποτελούν μέρος της ωρίμανσης.
Ένα παιδί που μεγαλώνει με την αίσθηση ότι μπορεί να είναι ο εαυτός του, χωρίς τον φόβο της απόρριψης, αναπτύσσει πιο υγιή αυτοεκτίμηση και εσωτερική σταθερότητα. Δεν αισθάνεται πως πρέπει να “πληροί προϋποθέσεις” για να είναι αποδεκτό.
Νιώθει ότι αγαπιέται όπως είναι, όχι για το τι πετυχαίνει ή πόσο μοιάζει στους γονείς του. Κι αυτό είναι το πολυτιμότερο δώρο που μπορεί να του προσφέρει ένας γονιός.
Πολλές φορές, η διαφορετικότητα μεταξύ γονέα και παιδιού είναι και μια ευκαιρία αυτογνωσίας. Το παιδί μπορεί να λειτουργήσει σαν καθρέφτης που αναδεικνύει περιοριστικές αντιλήψεις ή ξεχασμένες πτυχές του γονέα. Μέσα από τη διαφωνία, γεννιέται ο διάλογος. Και μέσα από τον διάλογο, γεννιέται η εξέλιξη – και για τους δύο.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ζούμε σε εποχές ραγδαίων κοινωνικών αλλαγών. Οι νέες γενιές διαμορφώνονται σε ένα περιβάλλον διαφορετικό από εκείνο στο οποίο μεγάλωσαν οι γονείς τους. Οι αξίες, τα πρότυπα, τα μέσα έκφρασης αλλάζουν. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει αποστάσεις ή παρεξηγήσεις, όμως δεν σημαίνει ότι οι γενιές δεν μπορούν να επικοινωνήσουν. Σημαίνει μόνο ότι χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια, κατανόηση και ανοιχτό μυαλό.
Το να αποδεχθεί ένας γονιός τη μοναδικότητα του παιδιού του δεν σημαίνει ότι χάνει τη σχέση μαζί του. Αντιθέτως, τη βαθαίνει. Χτίζει έναν δεσμό που βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και στην ειλικρίνεια. Και αυτός ο δεσμός είναι που αντέχει στον χρόνο, στις αλλαγές και στις προκλήσεις της ζωής.
Στο τέλος της ημέρας, το παιδί μας δεν ήρθε στον κόσμο για να γίνει “ό,τι δεν καταφέραμε εμείς”, ούτε για να αναπαράγει τα δικά μας πιστεύω. Ήρθε για να γίνει ο εαυτός του. Κι εμείς, ως γονείς, έχουμε το προνόμιο – και την ευθύνη – να το συνοδεύσουμε σε αυτή τη διαδρομή, όχι να του τη χαράξουμε.
Οπότε, την επόμενη φορά ας στοχαστούμε πως ίσως, έχει έρθει η ΄ώρα να αναθεωρήσουμε ευχές, σκέψεις, νοοτροπίες, πεποιθήσεις.
“Να το καμαρώσετε όπως επιθυμεί!»
Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά την αγορά, να επισκέπτεται οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.
