Ψηφῖδες Ἱστορίας «κτῆμα τε ἐς αἰεί» – 1 Απριλίου 1955 – Γράφει ο Αδάμος Α. Μουζουρής, Φιλόλογος –Ιστορικός, Βετεράνος 1974

 

Ενεργοί Πολίτες με Όραμα και Λογισμό, 51 χρ. Κατοχής.

(Στους Μαθητές μου, που Ονειρεύονται και δεν Βολεύονται)

Ψηφῖδες Ἱστορίας «κτῆμα τε ἐς αἰεί»

1 Απριλίου 1955

«Η αρετή μας είναι η αμοιβαία μας χρησιμότητα».

Αγαπημένε μου Αναγνώστη, Συνοδοιπόρε, Συνταξιδευτή, ….. Σήμερα θα ψηλαφίσουμε, γιατί μόνο αυτό μπορούμε, την  επέτειο της 1 ης Απριλίου 1955. Ημέρα έναρξης του Απελευθερωτικού μας Αγώνα εναντίον των Άγγλων αποικιοκρατών. Ένας Αγώνας που ήταν η συνέχεια της Κλεφτουριάς του 1821.

Η περιδιάβαση είναι και μια ευκαιρία να αναμετρηθούμε με τα μεγαλεία μας, όπως η πυρφόρα θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου και να αντλήσουμε μηνύματα που είναι επίκαιρα αναγκαία στις δύσκολες μέρες μας!

«Ο φονευθείς τρομοκράτης, εις μίαν εκδήλωσιν απελπισίας και απογνώσεως, ηρνήθη να εξέλθη του κρησφύγετού του και να παραδοθή, προετίμησε δε αντάξιον της δειλίας και της ανανδρίας του θάνατον».

(Ραδιοφωνική Υπηρεσία, 3 Μαρτίου 1957)

 

Η ανακοίνωση του Άγγλου δυνάστη για το ολοκαύτωμα του Γρηγόρη Αυξεντίου στον Μαχαιρά. Οι πολιτισμένοι Άγγλοι, μη μπορώντας να τον συλλάβουν και στην πεισματική άρνησή του να παραδοθεί και μετά από εννιάωρη μάχη, τον έκαψαν ζωντανό περιχύνοντας το κρησφύγετό του με μπενζίνα.

Η φωτιά, όμως, τον έκανε Πυρόμορφο, ζωντανό πρότυπο αξιών και αρχών, ίνδαλμα ελευθερίας! Για τούτο και νεκρός ήταν ακόμη πιο επικίνδυνος, αφού αντί της Ιερής Ταφής, οι Δυνάστες τον έθαψαν κρυφίως στις Φυλακές (Φυλακισμένα Μνήματα). Οι άφρονες δεν κάτεχαν: «Ἀνδρῶν (γὰρ) ἐπιφανῶν

 

πᾶσα γῆ τάφος» (Θουκυδίδου Ἱστορίαι, Περικλέους Ἐπιτάφιος, Β΄ κ. 43,3.).

 

Στις 5 Μαρτίου 1957, μέρα Τρίτη, όλες οι πρωινές αθηναϊκές εφημερίδες έγραφαν για τον ηρωικό θάνατο του Γρηγόρη Αυξεντίου. Στην πρώτη σελίδα, ως «πρόλογος», του ποιήματος «Αποχαιρετισμός» του Γιάννη Ρίτσου, υπάρχει ένα «Ακριβές αντίγραφο απ’ τις εφημερίδες της 5 ης Μαρτίου 1957».

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ Οι τελευταίες ώρες του ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ μες τη φλεγόμενη σπηλιά

(Αθήνα 5 έως 25 Μαρτίου 1957)

Συγκλονισμένος ο Γιάννης Ρίτσος, όπως και όλο το πανελλήνιο από την τραγική και ηρωική θυσία του Ήρωα, υμνεί με το δικό του, μοναδικό τρόπο την ηρωική θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου.

Από το υμνολόγιο του Ποιητή σταχυολογούμε:

*«Μοιάζει ανέφικτη η νίκη δίχως μάρτυρες που να τη διαλαλήσουν».

Πράγματι μάρτυρας ο ίδιος έστησε τρόπαιο αντρείας, και έγινε φάρος μεγαλοψυχίας, γενναιότητας και χρηστότητας για τους ελεύθερους Ανθρώπους!

*«Ν’ αφήσω και κάποια διαθήκη. Τι χρειάζεται; Θα την κάψει και αυτήν η φωτιά. Δεν θα την κάψει».

 

Το σώμα του κάηκε, η ψυχή του στο φως της αθανασίας, θεοποιημένη, έδωσε καρπούς ελευθερίας, σύγκαιρους και διαχρονικούς. Όντας πραγματικά ελεύθερος, δηλαδή απαλ- λαγμένος από τη φιλαυτία, τον εγωισμό, θυσίασε το «εγώ, τον εαυτό του» χάριν του «εμείς, του κοινωνικού συνόλου».

*«Δε δέχομαι, όχι, τη θυσία για το θάνατο. Τη δέχομαι μονάχα για τη ζωή».

 

 

«Ναι, η πιο μεγάλη πράξη της ζωής είναι η απόφαση του θανάτου μας». Τραγικός ο άνθρωπος των ελπίδων και των συνεχών διλημμάτων. Ο Ήρωας τα ξεπερνά, έχει βγει από τον λαβύρινθο των διλημμάτων! Νικά συνειδητά τον πειρασμό της ζωής και εσωτερικά ελεύθερος και συνειδητά μάρτυρας, νικά το φόβο και το θάνατο για την αξιοπρέπεια της ζωής! Όμοια με τους

Μαχητές των Θερμοπυλών (480 π.Χ.).

 

«Λάβετε, φάγετε, τούτο εστί το σώμα μου και το αίμα μου – το σώμα και το αίμα του Γρηγόρη Αυξεντίου». Θυσία θέωσης, «εἰκόνα καὶ καθ ὁμοίωσιν», με την αθανασία της ψυχής. Η φλεγόμενη Σπηλιά του Γρηγόρη, όπως και το «κουτί με τα λείψανα – οστά», των Συμπολεμιστών και Αδελφικών Φίλων, Ηρώων του 1974, είναι το δικό μας Άγιο Δισκοπότηρό! και μας θυμίζει ότι ο τούρκος εισβολέας είναι εντός των τειχών!

*«Άντε γριά Μάνα …………… Το ξέρω θα πεις: «Είμαι πέρφανη για το γιο μου, – κάλλιο μια φούχτα τιμημένη στάχτη, παρά γονατισμένος ο λεβέντης μου».

*«Ο πατέρας, Θα με γνωρίσει στο νεκροτομείο απ’ τις χοντρές ελληνικές κοκκάλες μου, όμοιες με τις δικές του».

Λιτά και απλά: η δωρική, σπαρτιατική περηφάνια και αξιοπρέπεια, της Μάνας, της Αγίας Μάνας, και η ελληνικότητα του Ήρωα! Ατόφια Ρωμιοσύνη! Έλληνας της Κύπρου!

*«Τα πάντα είναι ανύπαρχτα πριν τα σκεφτείς και τα πράξεις». Μόνο σκέψη όνειρο (όραμα) είναι θεωρία! Και πράξη χωρίς σκέψη είναι απερισκεψία. Σκέψη και πράξη σημαίνει συνειδητή πράξη, ηθική πράξη, όπως η απόφαση της θυσίας του Αυξεντίου.

 

*«Το αληθινό μπόι του ανθρώπου μετριέται με το μέτρο της λευτεριάς».

Δεν είναι οι καυχησιές, τα άμετρα λόγια και το περισσό λιβάνι που φανερώνουν τη μεγαλοσύνη (μπόι) αλλά ο αγώνας μέχρι θανάτου για τη λευτεριά! Συνειρμικά μας οδηγεί στον Θουκυδίδη: «ευτυχισμένος είναι ο ελεύθερος και ελεύθερος είναι ο γενναίος». Εν τέλει το «μπόι» είναι ο αγώνας του  Ανθρώπου για τον Άνθρωπο, στη βάση των πανανθρώπινων αξιών.

*«Η αρετή μας είναι η αμοιβαία μας χρησιμότητα». Αυτήν την αρετή υπηρέτησε μέχρι θυσίας ο Ήρωας!

Διαχρονική αξία και σήμερα, όχι μόνο επίκαιρη αλλά κατ’ ανάγκη επιτακτική. Απλά, να είμαστε χρήσιμοι – αλληλέγγυοι ο ένας στον άλλο. Να φροντίζουμε ο ένας για τον άλλο, δεσμός για την ουσία της φιλοπατρίας. Η πιο μεγάλη κοινωνική αρετή είναι η αμοιβαία προσφορά, η αλληλεγγύη. Αυτό πραγματώνει και τον πατριωτισμό μας! Αγέραστη Ζύμη όσοι θυσιάζονται για την πατρίδα.

Επιμύθιο:

Ο Βολιώτης Γιώργος Δημητριάδης (γιατρός χειρουργός) και ο Γρηγόρης Αυξεντίου, υπηρέτησαν σε Στρατόπεδο στη Ροδόπολη- Σερρών το 1951 – 1952, και ανάπτυξαν φιλικό δεσμό! Ο Αυξεντίου υπηρετούσε ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός του Ελληνικού Στρατού! Η φιλία τους διατηρήθηκε και μετά την απόλυση από το Στρατό του Γιατρού!

Η περιδιάβαση – κείμενο είναι μία οφειλή στη Μνήμη του Γιατρού και ένα μικρό αντίδωρο για τα γράμματα, ποιήματα, φωτογραφίες,..* (όλα ανέκδοτα) που αντάλλαξαν με τον Ήρωα. Και ο ίδιος μου τα εμπιστεύτηκε.

Κύπρος – Ξάνθη

Είναι και μια αναφορά στις Σχέσεις Κύπρου και Ξάνθης (Θράκης)!

Ο Κίμων επιχείρησε το 450 / 449π.Χ. να απελευθερώσει την Κύπρο από τους Πέρσες.

Στη Λύση βρέθηκε επιτύμβια στήλη πολεμιστή με την ελληνική επιγραφή, «Διονύσιος ὁ Καρδιανὸς ἐκ Θράκης». Ο πολεμιστής από την Καρδία της Θράκη πολέμησε με τον Κίμωνα (449 π.Χ.) και έπεσε στην αρχαία Ελισσώ, τη σημερινή Λύση. Τη γενέτειρα του Γρηγόρη Αυξεντίου.

Μικρασιάτες πρόσφυγες το 1924 ίδρυσαν το χωριό Νέο Κατράμιο Ξάνθης και το 1960 το μετονόμασαν Αυξέντιο προς τιμή του Ήρωα.

*Μία σταχυολόγηση από τα ανέκδοτα γράμματα, ποιήματα, φωτογραφίες… ως μία οφειλή στη Θρακική Γη!

Η Φωτογραφία του Γρηγόρη Αυξεντίου με αφιέρωση στο Φίλο του Γιατρό: «Μια φιλία που γεννήθηκε σένα χωριό της Μακεδονίας, τη Ροδόπολη, για να συνεχισθή ίσως με μια φωτογραφία ή με μια ανάμνηση». Γρηγόρης.

Το γράμμα το έστειλε ο Αυξεντίου στις 11 Σεπτεμβρίου 1952, μετά την γνωριμία τους στη Ροδόπολη (Φεβρουάριος 1951).

Ανθ/γός Αυξεντίου Γρηγόριος

132 Σ. Προκαταλύψεως

Β. Σ. Τ. 903

Ακρίτας

11 Σεπτεμβρίου 1952.

Αγαπητέ μου Γιώργο, Είναι η πρώτη φορά ίσαμε τώρα που αισθάνομαι να θέλω να ζητήσω συγχώρεση από ένα μου, το μοναδικό ίσως, φίλο.Πήρα και τα δυο γράμματά σου πριν φύγω, μα για μένα, και στο λέω σαν απολογία ένα γράμμα μαζί σου δεν είναι απλώς κάτι το κοινό και κοσμικό, μα το απόβγασμα μιας ζωής.

Όχι από αφροντισιά κι αμέλεια μου, μα από ψυχική αδυναμία δεν μπόρεσα να σου γράψω. Το τι ήσουνα για μένα στη Ροδόπολη, ούτε συ μα ούτε και γω μπορώ να εκτιμήσω. Μόνο στις ύστατες στιγμές της ψυχικής μόνωσης, του απελπισμού μου αν θέλεις, έρχεσαι μ’ όλη τη στιβαρότητα μ΄ όλο τον ανδρισμό σου, για να ακουμπήσω νοερά απάνω σου και να ξεκουραστώ.

Μην το νομίσεις τούτο για υπερβολικό ψέμα. Ούτε και μένα για κάποιο κόλακα με παχιά λόγια . Είτε το θέλεις είτε όχι αυτή ήταν η επίδραση που είχες απάνω

μου…..Τα ρούχα τα πήρα. Τις βεβαιώσεις δεν ξέρω αν τις έστειλε ο λοχαγός. Εγώ του το θύμισα πολλές φορές.

Φιλικώτατα

Γρηγόρης

Μετά την ανάγνωση του γράμματος από τη μεριά μου επιβεβαίωσα την Αρχοντιά του Γιατρού που γεύτηκα στη συνάντησή μας, την οποία κανόνισε η συνάδελφος Σοφία Παπαδοπούλου, Μέσα από τη γενναιοδωρία και μεγαλοψυχία προς τον Φίλο του από τον Γρηγόρη Αυξεντίου, αισθάνθηκα για ακόμα μια φορά ότι η ηρωική θυσία υπέρ της πατρίδος, ήταν ο κολοφώνας της στάσης ζωής του Γρηγόρη Αυξεντίου.

Ποιήματα του ήρωα.

(δίνονται αποσπασματικά – δειγματικά)

Οι Ανυπότακτοι

Ανυπότακτης γενιάς βλαστάρι τ’ ατίθασα

αποζητούν να σπάσουν τα δεσμευτικά τα πλαίσια

και να τινάξουν της Μοίρας

τον αφόρητο ζυγό από τον τράχηλό τους τον αδούλωτο.

Πάλεψαν ορθοθήκανε φραγμός, στης Μοίρας τα κελεύσματα,

ζητώντας εναγώνια, την ποθητή τη λύτρωση

μεσ’ από τους αδήριτους

μίτους της Ειμαρμένης.

………………………………….

τον αποστατικό το δρόμο π’ αχναριάσανε βαδίζουμε,

και την τιτάνια μάχη τους υψώνουμε

φωτεινοστέφανο ένα σύμβολο’

της ανυπότακτης Ανθρώπινης Ψυχής αιώνιο.

(Γ. Αυξεντίου)

Νεκρολούλουδα

Ήσουν σαν όνειρο γλυκιά

που διάβει μα δεν (κλεί) σβηστεί .

Ήσουν σαν θύμηση παλιά

λουλούδι που δεν κλείστει.

(Γ. Αυξεντίου)

 

Βακχικό

Κάπελα βάλε γιορτινά κι’ έβγα

κι’ έβγα ψηλά στον στα αλώνι την πλατεία

να διαλαλήσεις βλάμικο κι’ ασίκικο μεθύσι

πλερώνω απόψε αρχοντικά

για τα δυο τα μάτια τα γλυκά

όπου μ’ ανάψανε σεβτά μια μέχουνε ζαλίσει

Νάρθουνε γύρω οι πιστικοί

κι’ ξωμάχοι οι περαστικοί

κι’ όποιος πονά και ξενυχτά μα απ’ την αγάπη λειώνει

κι’ απ’ την αγάπη λειώνει

γιατί βαθειά με τυραννά

μια αγάπη για όλο τον ντουνιά

με κάνει απόψε σαν παιδί και μ’ όλους μ’ αδελφώνει

Κι’ αράδα να κερνά κρασί

Να πηγαινοέρχεται η μισή

Με της λατέρνας το γλυκό κι’ ανασυρτό τραγούδι

Πω πω μεσ’ τη ρεματαριά

μούπε για με θα καρτερά

της Ρούμελης και του Μωριά το ξέπρωτο λουλούδι

……………………………………

Κι’ όταν το μπρούσκο το κρασί

κι’ η καλοσύνη η περισσή

Με το υπόγειο το καπηλειό θάχουνε όλοι μεθύσει

να κλάψω πια αυτή χαρά

που θα ξαλλάξη φορά

όπως η μοίρα η ανθρώπινη πικρά μας έχει ορίσει.

Κάπελλα….

(Γ. Αυξεντίου)

 

Ελωϊ Λιμά Σαβαχθανί

Αίμα και φρίκη

Από παντού ακούω σταυρούς να τρίζουν

στο διάβα του άγριου του Βοριά

Μεριάστε οι λύκοι

της φωτιάς τα κύμβαλα γκρεμίζουν

βουνά και πόλεις και χωριά

Νάτο σε Λύση

απ’ το βουνό στο κάμπο πέρα ως πέρα

στο βάλτο λίμνη κι’ ωκεανό

έχει μεθύσει

απ’ το πολύ το αίμα όλη η ξέρα

το σύμπαν κι’ όλο το κενό

Του Όλυμπου τα ύψη

των αετών οι θείες φωλιές και οι βράχοι

δεν τα στολίζουν τώρα πια

Φώλιασε η θλίψη

στην πλαγιά στο σπήλιο και στη ράχη

σε κάθε μια κατατοπιά

……………………………………

Τρόμος τυλίγει

όλη τη γη κι’ απ’ τα ζοφά της βάθη

ακούεται σιγά η φωνή

που πάει και σμίγει

με κραυγές με προσευχές με πάθη

Ελωϊ Λιμά Σαβαχθανί

(Γ. Αυξεντίου)

 

Πραματευτής

Ήλθε από την πόλη νιός πραματευτής

με διαλεχτή πραμάτεια

μ’ ασημικά και χρυσικά

και με γλυκά και μαύρα μάτια.

Και οι νιές ποθοπλαντάζουν του χωριού

στις πόρτες και τα παραθύρια

κι’ παντρεμένες ξενυχτάν

για τα γραφτά σμιχτά του φρύδια

τρίζωστη ζώνη ολόχρυση φορεί

σε δαχτυλίδι μέση

και πια η ωραία χήρα δε βαστά

Πραματευτή πολύ μ’ αρέσει η ζώνη που φορείς

κ’ ότι να πεις σου τάζω και άλλα τόσα.

Δεν την πουλώ μ’ ουδέ φλουριά

μ’ ουδ’ όσα κι’ άλλα τόσα γρόσα

έτσι ωραία ωραία πώς να σε πω

ρόδο ή κρίνο

ένα μου κόστισε φιλί

κι’ όπου βρω δυο τη δίνω.

…………………………………

Και μια η εξωτέρα η παγανή

παγάνα του θανάτου χτυπάει το νιό πραματευτή

και παίρνει τα συλλοικά του

στη χώρα τώρα ο νιός πραματευτής

κλαίει και ……. τον εκείνο

ένα μου κόστισε φιλί και όπου βρω τη δίνω

………………………………………

(Γ. Αυξεντίου)

Καμία παρέμβαση στη γραφή – μορφή των ποιημάτων! Όπως έγινε και με το γράμμα. Ο λόγος, απλά θα ήταν μέγιστη ιεροσυλία.

Αδάμος Α. Μουζουρής, Φιλόλογος –Ιστορικός, Βετεράνος

1974/399 Τ.Π. Μπογαζιού Αμμοχώστου (Κύπρος)

 

   

 

Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά  την αγορά, να επισκέπτεται  οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.