Η γένεση της νέας Δράμας – Γεωργία Μπακάλη – Εκδόσεις Επίκεντρο – Σχολιάζει η Δήμητρα Σαμλίδου.
Η γένεση της νέας Δράμας
Γνωρίζουμε όλοι, σχεδόν, πάνω κάτω την ιστορία του προηγούμενου αιώνα και τα γεγονότα που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Ελλάδα. Πώς, όμως, η ανταλλαγή των πληθυσμών και η εγκατάσταση των προσφύγων άλλαξαν τα δεδομένα της κοινωνίας; Η Γεωργία Μπακάλη, στο βιβλίο της “Η γένεση της νέας Δράμας: Προσφυγική εγκατάσταση και τοπική ανασυγκρότηση” παίρνει το παράδειγμα της Δράμας, πόλης υποδοχής των νέων κατοίκων και μας παραθέτει τα ιστορικά συμβάντα μέσα από την προσωπική της έρευνα, αλλά και παλαιότερες μαρτυρίες.
Η Γεωργία Μπακάλη είναι διδάκτωρ Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έχει συγγράψει επιστημονικά άρθρα που αφορούν το προσφυγικό και καπνεργατικό ζήτημα που δημοσιεύτηκαν σε συλλογικούς τόμους και περιοδικά. Το 2019, σε συνεργασία με τον Δημήτρη Ι. Σφακιανάκη, εξέδωσε το ιστορικό λεύκωμα “Η Δράμα των προσφύγων. Αφιέρωμα μνήμης”.
Στην παρούσα ατομική της δουλειά παραθέτει πληροφορίες για το πώς εξελίχθηκε η πόλη της Δράμας μετά την γενοκτονία των Ποντίων και την ανταλλαγή των πληθυσμών. Ποια ήταν τα προβλήματα που συνάντησαν οι άνθρωποι και η πολιτεία κλήθηκε να αντιμετωπίσει, πώς τους υποδέχτηκαν οι ντόπιοι, τι έκαναν προκειμένου να επιβιώσουν. Δεν εστιάζει μόνο στην πόλη της Δράμας, η έρευνά της απλώνεται σε όλο το λεκανοπέδιο, ενώ αγγίζει και τους γύρω νομούς. Η έκπαιδευση και η υγεία ήταν δύο από τους τομείς που επηρέασαν και επηρεάστηκαν από τις τρέχουσες συνθήκες, ενώ μεγάλο ρόλο έπαιξε η ΕΑΠ (Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων). Αντίστοιχα, το στεγαστικό και η διανομή γαιών ήταν δύο ζητήματα που έπρεπε να λυθούν, που στόχευαν στην επιβίωσή τους.
Σε όλο το μήκος του κειμένου παρατίθενται χωρία από μαρτυρίες των κατοίκων, αλλά και των προσφύγων, διατάγματα και αποφάσεις που αφορούν το εκάστοτε κεφάλαιο, αλλά και οι πηγές, άλλοτε στην καθαρεύουσα και άλλοτε στην καθομιλουμένη. Παρόλα αυτά, ο λόγος και το ύφος είναι κατανοητά στον αναγνώστη, χωρίς να αισθάνεται πως “βομβαρδίζεται” από περαιτέρω πληροφορίες.
Η περίπτωση της Δράμας είναι μόνο ένα παράδειγμα από τις πολλές πόλεις, στις οποίες εγκαταστάθηκαν Έλληνες της σημερινής Τουρκίας. Και στον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, τα προβλήματα ήταν αντίστοιχα και η ομαλή μεταβίβαση αμφισβητήσιμη. Ουσιαστικά, πρόκειται για μία συντόμευση της ελληνικής ιστορίας του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα.
Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά την αγορά, να επισκέπτεται οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.
