Το Βυζάντιο ανάμεσα σε δυτικές πόλεις και ανατολικές αυτοκρατορίες – Βασίλειου Σύρου – Σχολιασμός.
Το Βυζάντιο ανάμεσα σε δυτικές πόλεις και ανατολικές αυτοκρατορίες
«Το Βυζάντιο ανάμεσα σε δυτικές πόλεις και ανατολικές αυτοκρατορίες» το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός,είναι το νέο βιβλίο του ακαδημαϊκού και ιστορικού ερευνητή, Βασίλειου Σύρου.
Το σύγγραμμα βασίζεται σε δύο άρθρα του ερευνητή, τα οποία, δημοσιευτήκαν και από τελούν τον καρπό της διδακτορική έρευνας που διεξήγαγε.
Το βιβλίο πραγματεύεται μια διάσταση των ιδεών των βυζαντινών και μεταβυζαντινών στοχαστών, αναφορικά με τα πολιτιστικά συστήματα των Ιταλικών πόλεων και υπό το πρίσμα της πρόσληψης της αρχαίας φιλοσοφικής γραμματείας ,των σχέσεων του βυζαντινού κόσμου με την Ιταλία, αλλά και της παρουσίας τους ελληνικού στοιχείου εκεί όπως και των διάφορων ερμηνειών που διατυπωθήκαν για την πτώση.
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου ο Ινδός στοχαστής του 18ου αιώνα Shāh Walī Allāh παρατηρεί και σημειώνει τις αντιλήψεις οι οποίες επικράτησαν στη μεσαιωνική και νεότερη Ινδία σχετικά με το Βυζάντιο.
Μια σημαντική νέα οπτική για το μέσο αναγνώστη, η οποία παρέχει δυσεύρετες πληροφορίες και μάλιστα από κάποιον ο οποίος έζησε εκ των έσω την παρακμή της πολυσύνθετης αυτοκρατορίας των Μουγκάλ και ήταν λογικό και αναμενόμενο να ενδιαφερθεί για το θέμα.
Ένα σημαντικό δεύτερο μέρος από το οποίο ο αναγνώστης μπορεί να εξάγει ενδιαφέροντα συμπεράσματα και προβληματισμούς όχι μόνο για την εποχή που αναφέρεται το σύγγραμμα, αλλά και τις επόμενες, σε ότι έχει να κάνει με την εξέλιξη των αυτοκρατοριών.
Από το βιβλίο, το οποίο αποτελεί μια αστείρευτη «πηγή» πηγών, περνούν πλήθος λογίων και συγγραφέων της εποχής και όχι μόνο ,οι οποίοι απαντώντας μέσω των κειμένων τους στην ερώτηση πως αντιλαμβάνονταν τις ιταλικές πόλεις -πολιτική, οργάνωση, καθημερινότητα, πολίτευμα, δίνουν σε όλους εμάς την ευκαιρία να τους γνωρίσουμε περισσότερο.
Έτσι παρακινούμαστε ευχάριστα, να ερευνήσουμε διεξοδικότερα τον καθένα και να διαπιστώσουμε πως δεν ασχολήθηκαν μόνο με το συγκεκριμένο θέμα, αλλά με πλήθος άλλων εξίσου ενδιαφερόντων θεμάτων, ενώ παράλληλα, μας δίδεται η ευκαιρία να διευρύνουμε τη βεντάλια των γνώσεων και των ενδιαφερόντων μας για τη χιλιετή αυτοκρατορία.
-Ωφελήθηκε το Βυζάντιο από την επαφή και την αλληλεπίδραση με τους Λατίνους;
-Ποια η πολιτειακή οργάνωση της Βενετίας;
-Ποια η πρόταση του Πλήθων για την Πελοπόννησο;
-Τι είδους εμπλοκή είχε ο λαός στη βυζαντινή πολιτική;
-Είναι ικανός ο όχλος ως δημοκρατικό σώμα;
-Ποια ήταν διαχρονικά η άποψη του συνόλου επιφανών ανδρών, συγγραφέων για τη δημοκρατία και τη μοναρχία;
-Ποια η τυπική βυζαντινή άποψη για τη δημοκρατία και τη βασιλεία;
-Ποιες οι ομοιότητες της Αθηναϊκής δημοκρατίας με τις ιταλικές πόλεις;
-Ποια τα αίτια της σταδιακής εμφάνισης του κοινοτικού συστήματος διακυβέρνησης στην ύστερη μεσαιωνική Ιταλία;
-Τι οδήγησε στη διάβρωση της κοινοτικής κυβέρνησης;
Ο συγγραφέας σκιαγραφεί με αριστουργηματικό τρόπο ένα πρωτότυπο θέμα, ιδωμένο από μια διαφορετική ματιά. Με ανάγλυφο τρόπο που αφενός μας εισάγει στην πολιτική και φιλοσοφική σκέψη του Βυζαντίου και αφετέρου μας δίνει μια όσο το δυνατόν ακριβέστερη εικόνα των Ιταλικών πόλεων και της καθημερινότητας τους, παρουσιάζονται εμπρός μας, τα υπερ και τα κατά του πολιτεύματος, καθώς και η οικονομική ζωή, συμπεριφορές, νοοτροπίες κ.α.
Λεπτομέρειες που δύσκολα θα βρούμε σε ένα σύγγραμμα και μάλιστα μέσα από πηγές, τεκμηριωμένα και υπεύθυνα και το σημαντικότερο, γραμμένες από συγγράφεις που ταξίδεψαν εκεί, δηλαδή, πρωτογενείς πληροφορίες.
Ο συγγραφέας, φροντίζει με το δικό του ιδιαίτερο ύφος και πετυχαίνει, να δημιουργήσει ένα κινούμενο καμβά στη διήγησή του με σκηνές ρεαλιστικά δοσμένες μεταφέροντας τον αναγνώστη στον πυρήνα της ζωής της εποχής!
Με διεισδυτικότητα και κριτικό πνεύμα, προσεγγίζει θέματα όπως η κρατική δομή και η διοίκηση στο Βυζάντιο και τις Ιταλικές πόλεις, δημιουργώντας πλήθος προβληματισμών οι οποίοι συνδέονται με το παρόν αλλά και το μέλλον.
Παρουσιάζοντας τη φωτεινή πλευρά του ελληνικού μεσαίωνα, αλλά και την άλλη πλευρά μιας αυτοκρατορίας, ο αναγνώστης, κατανοεί και αναγνωρίζει ένα μεγάλο μέρος της Λογιοσύνης του Βυζαντίου, η οποία δεν είχε μόνο αστείρευτη γνώση, άποψη και επιχειρήματα, αλλά και ανθρωπιστικές αξίες των κλασικών γραμμάτων του βυζαντινού πολιτισμού, τα οποία μέσω του μεταναστευτικού ρεύματος μετέφερε στη δύση.
Τέλος, λαμβάνει μια όσο το δυνατόν πλήρη εικόνα των ιδεών που επικράτησαν σε μια άλλη αυτοκρατορία -Ινδία- μέσα από τη γραφή του Shah Wali Allah ο οποίος αποτυπώνοντας την ταύτιση του, με διανοητές του Βυζαντίου και όχι μόνο, όσον αφορά ΄τη συζήτηση για τον εντοπισμό όλων εκείνων των δομικών στοιχείων που ευθύνονται για την πτώση ,ακόμη και για τη κατάλυση των αυτοκρατοριών, παρέχει σημαντικές, δυσεύρετες και εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πληροφορίες εκ των έσω.
Ο Βασίλειος Σύρος είναι Επίτιμος Εταίρος στο Centre for Military History and Conflict Studies του United Service Institution of India, της παλαιότερης δεξαμενής σκέψης της Νότιας Ασίας (ιδρ. 1870) για έρευνα σε θέματα εθνικής ασφάλειας και τη στρατιωτική ιστορία. Επίσης, είναι δια βίου μέλος του Clare Hall του Πανεπιστημίου του Cambridge, και Διευθυντής του Early Modern Greek Culture Program του Medici Archive Project (Φλωρεντία). Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιστρέφονται γύρω από την ιστορία της μεσαιωνικής και νεώτερης πολιτικής σκέψης και θεωρίες περί ηγεσίας. Το βιβλίο του “Το Βυζάντιο ανάμεσα σε δυτικές πόλεις και ανατολικές αυτοκρατορίες” προσφέρει μια ενδελεχή ανάλυση των βυζαντινών και μεταβυζαντινών αντιλήψεων σχετικά με την πολιτική οργάνωση των ιταλικών πόλεων-κρατών, υπό το πρίσμα της πρόσληψης της αρχαίας φιλοσοφικής γραμματείας, διάφορων ερμηνειών της πτώσης του Βυζαντίου και τη δράση της ελληνικής διασποράς στην Ιταλία. Στο δεύτερο μέρος, επιχειρείται για πρώτη φορά η πραγμάτευση των ιδεών που επικράτησαν στη μεσαιωνική και νεώτερη Ινδία αναφορικά με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία σε σύνδεση με ευρύτερες συζητήσεις για τη γένεση και την παρακμή των αυτοκρατοριών στις βυζαντινές, ισλαμικές και ευρωπαϊκές παραδόσεις.
Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά την αγορά, να επισκέπτεται οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.
