Στοιχείο πλοκής – Αφήγηση.

Στοιχείο πλοκής – Αφήγηση.

Ας κάνουμε αρχικά μια μικρή παρένθεση και ας ξεκαθαρίσουμε κάτι σημαντικό.

Θα να αποφύγουμε το λάθος που γίνεται συνήθως, συγχέοντας τη δομή με την πλοκή. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα.

Όταν λοιπόν θέλουμε να αναφερθούμε στη δομή ,αναφερόμαστε σε δύο πράγματα και αυτά είναι αφενός, τα μέρη από τα οποία ένα λογοτεχνικό κείμενο αποτελείται και αφετέρου, ο τρόπος με τον οποίο τα μέρη αυτά χτίζονται, δημιουργούν ένα οργανωμένο σύνολο.

Στοιχείο πλοκής.

Τι είναι; Όλοι είμαι σίγουρος ότι το έχετε δει σας έχει αγκιστρώσει κάνοντας με εξαιρετικό τρόπο τη δουλειά για την οποία προορίζεται, σας έχει προχωρήσει με άνεση στο επόμενο κεφάλαιο του αγαπημένου σας μυθιστορήματος, απλά δε μπορείτε ακόμη να το αναγνωρίσετε.

Πάμε λοιπόν!

Το στοιχείο πλοκής, είναι ένα βασικό γεγονός το οποίο είναι ικανό να πυροδοτήσει και πάλι τη δράση η οποία ίσως έχει ατονήσει.

Είναι το στοιχείο εκείνο, το μικρό, το οποίο είναι τοποθετημένο επάνω στο βασικό κορμό της ιστορίας και την πάει λίγο πιο κάτω κρατώντας το θεατή ή τον αναγνώστη παρών.

Έχουμε δηλαδή μια βασική πλοκή, ένα στόρι στην καθομιλουμένη το οποίο σε κάποια σημεία του, συνήθως στο τέλος ενός επεισοδίου ή του κεφαλαίου, εκεί που η κεντρική πλοκή δεν είναι τόσο δυνατή, χρειάζεται εμπλουτισμό. Έτσι, τοποθετείται το στοιχείο πλοκής, για να την ανανεώσει, να της δώσει λίγο αέρα παραπάνω, μια άλλη μικρή, πολύ μικρή πλοκή θα μπορούσαμε να πούμε.

Τοποθετούμε ένα ήρωα, ο οποίος με ένα του χαρακτηριστικό ή μια του ενέργεια κάνει κάτι διαφορετικό και απρόσμενο, φέρνει ένα κακό νέο, κάτι “φανταχτερό”-το φανταχτερό πάντα τραβά το μάτι ή εντυπωσιάζει ,έτσι είμαστε προγραμματισμένοι και οι συγγραφείς και οι σκηνοθέτες το γνωρίζουν πολύ καλά.

Μια γειτόνισσα μάλωσε με μια άλλη, ένας από τους δευτεραγωνιστές ή τριταγωνιστές συνελήφθη για μια μικροκλοπή, ένα παιδί μιας δευτεραγωνίστριας εξαφανίστηκε κτλ.

Το στοιχείο αυτό  όμως, προσοχή, δε θα πρέπει να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την αρχική εξέλιξη των πραγμάτων απλά τη συμπληρώνει με κάτι πικάντικο, διαφορετικό, αναπάντεχο.

Με αυτό τον τρόπο, πάει απλά την ιστορία λίγο πιο κάτω και  τελειώνει στην αρχή συνήθως του επόμενου κεφαλαίου ή επεισοδίου.

Εφόσον ο σκοπός έχει επιτευχθεί, είμαστε διπλά κερδισμένοι. Οι αναγνώστες ή θεατές δεν έχουν βαρεθεί το βασικό μας κορμό της πλοκής και παραμένουν μαζί μας, αλλά και η πλοκή μας προχωρά όπως έχουμε σχεδιάσει αρχικά.

Ποιο είναι το νόημα της πλοκής; Η πλοκή είναι το εργαλείο στα χέρια του συγγραφέα, το οποίο τον εξυπηρετεί στο έργο του, ώστε να μπορέσει να παρουσιάσει όλα τα γεγονότα, τα περιστατικά τις καταστάσεις, τις ανατροπές και τις συνδέσεις ώστε να προωθήσει την εξέλιξη της ιστορίας.

Η πλοκή λοιπόν θα μπορούσαμε να πούμε  είναι η αφήγηση των γεγονότων, τα οποία μπορεί να είναι είτε αληθινά ή προϊόν μυθοπλασίας. Επίσης, η επαναπροσαρμογή τους στο κείμενο, η τοποθέτηση τους σε ένα πλαίσιο καλλιτεχνικό, ο λογοτεχνικός χρωματισμός και ο εμπλουτισμός τους ,ίσως και η κατάργηση των χρονικών ορίων της ιστορίας κατά το συμφέρον της πλοκής και ο επαναπροσδιορισμός  ή η δημιουργία νέων, ώστε να επιτύχουμε τη σχέση αίτιου και αιτιατού-σύνδεση των γεγονότων .

Λόγου χάρη, το ένα  να είναι αποτέλεσμα ενός προηγουμένου, αιτία και αποτέλεσμα, μια κατάσταση είναι αποτέλεσμα μια πρηγηθήσας.

Το παραπάνω, είναι ένα στοιχείο το οποίο προσδιορίζει την πλοκή και τη διαχωρίζει από την απλή ιστορία, όπως έχουμε ήδη αναφέρει σε προηγούμενο άρθρο.

Έτσι λοιπόν, κατανοούμε πως ένας από τους κύριους σκοπούς του συγγραφέα, είναι με διάφορες τεχνικές, να κρατά τους αναγνώστες στις σελίδες του, να δημιουργεί τέτοιες καταστάσεις ούτως ώστε ο αναγνώστης να θέλει να γυρίσει τη σελίδα και να προχωρήσει έως το τέλος και φυσικά να θέλει κάτι να μας πει.

Τώρα παρακάτω τι γίνεται; Συνεχίζουμε απλά τη βασική μας πλοκή; Όχι προφανώς ‘όταν τελειώσει το ένα στοιχείο πλοκής τότε εφευρίσκουμε ένα νέο.

Η ρήση του Καίσαρα “Veni, Vidi, Vici” («ήρθα, είδα, νίκησα»), θεωρείται η συντομότερη αφήγηση.

Αφήγηση.

Κατά τον G. Genette, ο όρος αφήγηση χρησιμοποιούνταν με τριπλή σημασία:

α) αφήγηση = σημαίνον, το ίδιο το αφηγηματικό κείμενο,

β) αφήγηση = η διαδοχή των πλασματικών γεγονότων, τα οποία αναφέρονται στο

κείμενο,

γ) αφήγηση = η αφηγηματική πράξη ενός προσώπου, του αφηγητή, που εξιστορεί

γεγονότα που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Στη γραφή, συνυπάρχουν δύο βασικές τεχνικές τις οποίες τις συναντούμε σε κάθε κείμενο. Δεν είναι άλλες από την αφήγηση και την περιγραφή.

Και οι δύο, αποτελούν στοιχεία, τα οποία, εμπλουτίζουν αλλά και χρωματίζουν τα κείμενα μας. Τα δύο στοιχεία αυτά, έχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους.

Ακόμη, υπάρχει και ο διάλογος, ο οποίος, παρεμβάλλεται αναμεσά τους στο κείμενο προκειμένου να του προσδώσει ζωντάνια και αμεσότητα.

Έτσι λοιπόν, ένα κείμενο βλέπουμε ότι έχει έως τώρα τρία στοιχεία ,τρεις τεχνικές, οι οποίες είναι διακριτές όταν αναφερόμαστε όπως τώρα σε εκείνες, ωστόσο, κατά την ανάγνωση είναι λιγάκι δύσκολο να παρατηρήσουμε τις διαφορές τους.Για ποιο λόγο όμως χρησιμοποιείται η αφήγηση στο κείμενο;

Η αφήγηση χρησιμοποιείται από το συγγραφέα με ένα σκοπό. Την εξιστόρηση γεγονότων, που δεν είναι  στάσιμα χρονικά. Η ροή τους δηλαδή, είναι συνεχής. Άρα λοιπόν, κατανοούμε πως η αφήγηση μας περπατά στο χρόνο! Εν προκειμένω, περπατά το κείμενο μας στο χρόνο -για τον οποίο θα μιλήσουμε σε ξεχωριστό κεφάλαιο.

Συνεχίζεται…

Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά  την αγορά, να επισκέπτεται  οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.