Ας μιλήσουμε για τη λέξη ικανοποίηση.

Σουζάνα Παπαφάγου , Κλινική – Αναπτυξιακή Ψυχολόγος, Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια

Ας μιλήσουμε για τη λέξη ικανοποίηση.

«Ο καθρέπτης είναι μεγάλος και βαρύς. κοιτάζομαι πολύ συχνά σε αυτόν, αν και δεν το θέλω, κάποτε το έκανα μηχανικά, τελευταία δεν αναγνωρίζω το σώμα μου μέσα σε αυτή την αντανάκλαση.»

Η Μ ξεκινά την συνεδρία περιγράφοντας έναν καθρέφτη, οικογενειακό κειμήλιο, που βρίσκεται στον διάδρομο του σπιτιού της.

Τον είχε κρεμάσει ο θείος της, τον είχε φιλοξενήσει κάποια χρόνια πριν και εκείνος είχε βαλθεί να της μαστορεύει ότι ζημιά είχε το σπίτι.

Τον είχε καλιμπράρει με μεγάλη προσοχή, «πρέπει να είναι ίσιος όταν κοιτάζεσαι», έτσι της είχε πει.

Εκείνη τον έβλεπε στραβό.

«Ποιος μπορεί να κρίνει πως αισθάνομαι εγώ ίσια την αντανάκλαση μου;» έτσι είχε σκεφτεί και έμεινε να κοιτά μέσα από τον στραβό για εκείνη, ίσιο για εκείνον, καθρέφτη του διαδρόμου.

Ήταν ο αδελφός της μητέρας της.

Η Μ δεν μπορούσε να πει όχι στην μητέρα της όταν εκείνη της είχε πει «θα έρθει ο θείος σου» , δεν υπήρχε όχι από την μεριά της μητέρας της προς τον αδελφό της και αυτόματα το όχι απαγορευόταν και σε εκείνη.
«Αν μια γυναίκα της οικογένειας σου, έχει υποχρέωση σε έναν άντρα τότε σε εκείνον τον άντρα έχουμε όλες» έτσι έλεγε η μητέρα της, της το είχε μάθει καλά αυτό και η δική της η μητέρα.

«Αν δεν κρατάμε ικανοποιημένους τους άντρες δεν θα φέρουν αυτά που πρέπει στο σπίτι, και αν δεν τα φέρουν χαθήκαμε», θα ορκιζόταν πως είχε ακούσει την γιαγιά της να ψιθυρίζει αυτά τα λόγια στο αυτί της.

Αν έλεγε όχι θα δυσαρεστούσε, αν δυσαρεστούσε δεν θα ικανοποιούσε και αν δεν ικανοποιούσε θα χανόταν.
Ικανοποίηση, τι σημαίνει ικανοποίηση;
Πρόκειται για ένα ουσιαστικό, είναι θηλυκό και προέρχεται από τις αρχαίες λέξεις ἱκνέομαι και ποιέω, δηλαδή ικανός και ποιώ.
Να ποιώ τι;
Η Μ έψαχνε συχνά στο λεξικό την λέξη αυτή, λες και θα έβρισκε κάποιο κρυμμένο στοιχείο που θα της έδινε απάντηση στο ερώτημα,

«γιατί θα πρέπει εγώ να ικανοποιώ τους άλλους για να ικανοποιηθώ;»

Την πρώτη φορά έψαξε την σημασία της λέξης στα 8 όταν η μητέρα της της είχε πει, «έχεις ικανοποιήσει πολύ και εμένα αλλά κυρίως τον πατέρα σου με τις επιδόσεις σου! θα πρέπει να είσαι πολύ χαρούμενη με αυτό!».

Έπειτα θυμάται στα 15 «δεν είναι καθόλου ικανοποιητική η συμπεριφορά σου. Ο πατέρας σου θα απογοητευτεί πολύ αν μάθει με ποιους τριγυρνούσες. δεν θα έπρεπε να κάνεις κάτι τέτοιο!».

Ήταν και τότε που στα 23 ο πρώτος της σύντροφος της είχε πει «πες μου, πόσο πολύ σε ικανοποίησα; Το ευχαριστήθηκες έτσι; Ήσουν φανταστική».

«Όχι! Δεν ικανοποιήθηκα καθόλου, προσποιήθηκα για να χαρείς αλλά εγώ δεν τελείωσα» Αυτό ήθελε να του απαντήσει αλλά δεν το απάντησε γιατί είπαμε, το όχι δεν ήταν επιτρεπτό.

Ευτυχώς είχε από μικρή ανακαλύψει εκείνη την μικρή περιοχή στο σώμα της, ένα τοσοδουλι κουμπάκι που αν το άγγιζε μπορούσε να εκτοξεύσει όλο της το σώμα… Ένα κορίτσι κάποτε, στην κατασκήνωση της είχε μιλήσει για τον αυνανισμό.

Στην αρχή δεν τολμούσε, έπειτα όμως αφέθηκε και η κίνηση του χεριού της ικανοποιούσε κάτι που φώλιαζε βαθιά μέσα της, κάτι αρχέγονο.

Δυστυχώς όμως, μόλις αυτό ολοκληρωνόταν εκείνη δεν αισθανόταν καλά, δεν αισθανόταν ικανοποίηση από την . ικανοποίηση…

55 χρονών πια, ένας γάμος και τρία παιδιά, τρία κορίτσια. το ένα 20 το άλλο 16 και το πιο μικρό 13.

«Εκείνες να είναι ικανοποιημένες», αυτή ήταν πάντα η αγωνία της.

Μια μέρα άρχισε να διερωτάται, αν εγώ δεν είμαι ικανοποιημένη πως θα είναι εκείνες;

Τι γυναίκες θα γίνουν; αν εγώ δεν ξέρω τι\ ποια γυναίκα είμαι;

Είναι ιδιαίτερα πετυχημένη, οικονομικά ανεξάρτητη, ευκατάστατη. Αλλά, δεν είναι ικανοποιημένη.

«Έψαξα ξανά στο διαδίκτυο,σκέφτηκα πως δεν μπορεί κάτι θα βρω αυτή τη φορά. και βρήκα αυτό:

Έβαλε τα γυαλιά της και μου διάβασε με καθαρή και σταθερή φωνή,

«Ικανοποιώ:
η ενέργεια ή το αποτέλεσμα του ικανοποιώ

η ευχαρίστηση, η ευαρέσκεια που λαμβάνουμε, επειδή πραγματοποιήθηκε κάτι που επιθυμούσαμε ή προσδοκούσαμε ≠ αντώνυμα: δυσαρέσκεια, απογοήτευση

η εκπλήρωση μιας επιθυμίας ή απαίτησης
η (υλική ή ηθική) αποζημίωση για κάποια βλάβη ή ζημία που υποστήκαμε»

Έμεινε να κοιτα την τρίτη πρόταση και συγκεκριμένα το σημείο, «ηθική αποζημίωση για κάποια βλάβη ή ζημία που υποστήκαμε», έπειτα τσαλάκωσε το χαρτί με το ένα χέρι ενώ με το άλλο έβγαλε τα γυαλιά και με κοίταξε με νόημα, σα να είχα δει μέσα της και να είχα καταλάβει όσα καταλάβαινε εκείνη.

«Ποια θα μπορούσε να είναι η μεγαλύτερη ζημιά;»

διερωτήθηκα

Απομακρύνθηκε από το σώμα της καθώς πάλευε να προσφέρει ικανοποίηση.

Και η πιο άγρια απομάκρυνση από το σώμα αφορούσε την σεξουαλικότητα της.

Μια μητέρα τριών παιδιών και δη κοριτσιών επιτρέπεται να ευχαριστιέται το σώμα της;

«Τι τα θες, τώρα είναι αργά για τέτοια πράγματα, άσε που το σώμα μου έχει πια μαραθεί, στέρεψαν τα αυγά μου. Δεν ικανοποιώ πια τα στάνταρ της κοινωνίας. Ευτυχώς που βγάζω λεφτα ακόμα»

Βουλιάζει στον καναπέ, βγάζει την βεντάλια και κάνει αέρα, καίγεται το σώμα της.

Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να πιάσει κανείς το νήμα της ζωής στο σημείο που έχει ξεφτίσει.
Πως θα γίνει να μην διαλυθούν οι ίνες του;
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να ζήσεις την στιγμή που αισθάνεσαι το σώμα σου να σε εγκαταλείπει.

Και είναι πιο άγριο ακόμα όταν ξυπνάς μέσα σου και αναζητάς την προσωπική σου ικανοποίηση, συνειδητοποιείς πως ζούσες για τους άλλους και μέσα από τους άλλους, αλλά η στιγμή που συμβαίνει αυτό συμπίπτει με εκείνη που μπαίνεις σε έναν νέο κύκλο ζωής.

Έναν κύκλο που μέσα του περικλείει κοινωνικά στερεότυπα για το τι σημαίνει θηλυκότητα, καθώς και για το τι σημαίνει εμμηνόπαυση. Πολλές φορές μια γυναίκα μπορεί να βιώνει ακόμα και ντροπή για τις αλλαγές που περνά. Το κοινωνικό στερεότυπο που συχνά υπάρχει για τη γυναίκα που περνά τη φάση της εμμηνόπαυσης, μπορεί να την κάνει να σιωπά και να μην εκφράζει τις δυσκολίες και τις ανάγκες της. Και αν δεν έχει μάθει να τις εκφράζει πριν την φάση αυτή, γίνεται εκατοντάδες φορές πιο δύσκολο σε αυτή την μεταβατική περίοδο.

Πρόκειται για μία περίοδο στην οποία εμφανίζεται μεγάλο εύρος αλλαγών στο σώμα της γυναίκας, στην αίσθηση που έχει για το σώμα της, αλλά και για πλευρές της ταυτότητας της. Τα σωματικά συμπτώματα που βιώνει, τα οποία σχετίζονται με τις ορμονικές αλλαγές που συντελούνται στο σώμα, έχουν άμεσες επιπτώσεις στην αίσθηση του σώματος.

Επίσης, από μόνα τους δημιουργούν συχνά μεγάλη δυσφορία, άγχος και ταραχή.

Βασικές είναι οι αλλαγές που βιώνει όσον αφορά τη σεξουαλικότητα, όπως η μείωση των κολπικών εκκρίσεων, που περιορίζουν τη σεξουαλική απόλαυση και την καθιστούν συχνά ακόμη και επώδυνη. Επιπλέον, η απώλεια της αναπαραγωγικής ικανότητας αποτελεί ένα μεγάλο κεφάλαιο που κλείνει και μπορεί να συνοδεύεται από πένθος για αυτό το κομμάτι της γυναικείας φύσης.

«Όταν βρίσκομαι με τον άντρα μου προσποιούμαι, θέλω να τελειώνει γρήγορα. το κάνω μόνο για εκείνον. Μετά τρέχω γρήγορα στο μπάνιο. Ο καθρέπτης είναι ακόμα εκεί, εκεί που τον είχε τοποθετήσει ο θείος μου, μισώ αυτόν τον καθρέφτη», είπε και ξέσπασε σε κλάματα.

Και τα κλάματα αυτά έγιναν ένα μεγάλο ποτάμι ορμητικό που παρέσυρε λέξεις και τις έβγαλε από το στόμα της σα να ήταν ένας τεράστιος καταρράκτης.

Μίλησε για τον πατέρα της, για τον θείο της, για την μητέρα της και την μητέρα της μητέρας της. Για το τεράστιο μπέρδεμα μέσα της.

«Οι γονείς μου ήταν καλοί, δεν μου έκαναν κάτι κακό, το μόνο που ήθελαν ήταν το καλό μου.

Και όμως αυτή η σκέψη πως δεν θα τους ικανοποιούσα είχε ως αποτέλεσμα να μην αναζητώ εγώ η ίδια την ικανοποίηση για μένα, από εμένα»

Πήρε αγκαλιά τα χαρτομάντιλα και συνέχισε «βέβαια, σκέφτομαι, και η μητέρα μου ή η γιαγιά μου αυτά δεν αισθάνονταν; έτσι είχαν μάθει, και ο πατέρας μου και ο θείος μου το ίδιο»

Έκανε μεγάλη παύση και κοίταξε τα δάχτυλα της, «Ο πατέρας μου, λίγο πριν πεθάνει μου είχε πει πως με αγαπούσε. Δεν θα ήταν όλα πιο απλά αν το είχα ακούσει πιο νωρίς; Οι κόρες μου ευτυχώς το ακούνε από τον πατέρα τους. Νομίζω με κάποιο τρόπο το έχω επιτρέψει. Δεν ξέρω, λέτε η μητέρα μου να μην ήξερε πως να βοηθήσει τον πατέρα μου σε αυτό; Αλλά και εκείνος ολόκληρος άντρας! δεν θα έπρεπε να είχε προβληματιστεί; Ώρες ώρες σκέφτομαι πως για όλα φταίνε οι γυναίκες, γυναίκα δεν τον μεγάλωσε;»

Κάνει αέρα με τη βεντάλια και συνεχίζει «Θα ήταν όλα πιο απλά αν οι γυναίκες και οι άντρες συνεργάζονταν, αν προσπαθούσαν να δουν ο ένας μέσα από τα κυάλια του άλλου. Απαιτεί ωριμότητα θα μου πείτε αυτό. Ναι πράγματι, και αν ήταν ώριμοι δεν θα χρειαζόταν να τους ικανοποιώ, θα ήταν ικανοποιημένοι από τους εαυτούς τους και από την μεταξύ τους σχέση. Και έπειτα, θα μπορούσα και εγώ να είμαι ικανή να ικανοποιηθώ».
Αναστενάζει, ανασηκώνεται και έπειτα κουλουριάζει το σώμα της

«Και τώρα όλα έχουν αλλάξει, οι κόρες μου μεγάλωσαν , ο πατέρας μου πέθανε, η μητέρα μου είναι πολύ μεγάλη και δεν ξέρω για πόσο ακόμα θα την έχω, ο άντρας μου… δεν ξέρω, προσπαθούμε κάπου να ξαναβρεθούμε. Είναι σα να μην τον γνωρίζω, το κατάλαβα όταν η μεγάλη μας έφυγε για σπουδές. Τι θα γίνει όταν φύγουν και οι επόμενες; Και το σώμα μου, το σώμα μου δεν με υπηρετεί όπως πριν, να να μου λέει για πρώτη φορά, είμαι εδώ και δεν είμαι καλά! Μην με θεωρείς δεδομένο!»

Αυτές οι αλλαγές στο σώμα, κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης αποτελούν μια υπενθύμιση του γήρατος και της θνητής φύσης του ανθρώπου.

Τέλος, η συγκεκριμένη φάση ζωής της γυναίκας χαρακτηρίζεται πολλές φορές και από άλλες αλλαγές στο περιβάλλον που δε συνδέονται με την εμμηνόπαυση, οι οποίες όμως είναι ικανές να επηρεάζουν την ψυχολογία της.

Καταστάσεις όπως ο θάνατος των γονέων, ο αποχωρισμός των παιδιών για σπουδές ή για δημιουργία οικογένειας, δυσκολίες στο γάμο κ.ά. κάνουν τη γυναίκα να αισθάνεται μόνη και να δυσκολεύεται να διαχειριστεί την απώλεια σημαντικών πλευρών της ταυτότητας της.

Η ώρα της συνεδρίας είχε φτάσει στο τέλος της, η Μ σηκώθηκε και έβαλε την βεντάλια στην τσάντα, με κοίταξε στα μάτια και μου είπε

«Ήταν μια ικανοποιητική συνεδρία, σας ευχαριστώ»

👉🏻ΥΓ.(εμμηνόπαυση)
1.Τα συμπτώματα δεν κρατούν για πάντα.
Να έχετε στο μυαλό σας πως σύντομα θα ολοκληρωθούν οι διεργασίες στον οργανισμό σας και θα μπορείτε και πάλι να απολαύσετε όσα στερείστε.Η διάθεση σας σταδιακά θα επανέλθει, τα νεύρα θα υποχωρήσουν, οι εντάσεις θα εκλείψουν.
2.Και αν το δούμε αλλιώς; Πρόκειται για μια απελευθέρωση
Αν αισθάνεστε πως έχετε χάσει ένα μέρος του εαυτού σας, δεν είναι και απόλυτα αδικαιολόγητο. Πρόκειται για ένα μέρος του εαυτού, που αφορά το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα, και αυτό παύει να υφίσταται. Πρόκειται για ένα σημαντικό πένθος είτε έχουμε είτε δεν έχουμε γεννήσει (και σε αυτή την περίπτωση θα είναι σημαντικό να διερευνηθεί το πένθος αν επιμείνει) αυτή η τεταμένη κατάσταση όμως αρχίζει να ξεθωριάζει, θα αισθανθείτε πλέον ένα άλλο είδος απελευθέρωσης. Δεν είναι λίγες οι γυναίκες που μετά την κλιμακτήριο, άρχισαν να κάνουν πράγματα που τις ευχαριστούν και τις γεμίζουν.

3. “ερωμένη ή μητέρα”, και αν δεν είμαι μόνο αυτά;
Στο συλλογικό ασυνείδητο του Δυτικού κόσμου η γυναίκα είναι κυρίως δύο πράγματα: ερωτικό αντικείμενο ή μητέρα. Tι γίνεται, λοιπόν, όταν σύμφωνα με τις επιταγές του πολιτισμού η γυναίκα δεν μπορεί πια να γίνει μητέρα ούτε όμως και να εκπληρώσει το ρόλο που της αποδίδεται σαν ερωμένη δίχως να χρειάζεται βοήθεια;
Είναι λογικό, στο σημείο αυτό να προκύπτει ένα τεράστιο κενό το οποίο δημιουργεί στην γυναίκα ένα πρόσθετο άγχος και της προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη ανασφάλεια. Τις περισσότερες φορές όμως αν μείνουμε ψύχραιμες θα δούμε πως το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να επαναπροσδιορίσουμε την σχέση με το σώμα μας και την σεξουαλικότητα μας. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι φορές που έχω συναντήσει και δουλέψει με γυναίκες που μόλις μπήκαν στην εμμηνόπαυση άρχισαν να ζουν! Απελευθερωμένες από ταμπού βούτηξαν σε ένα νέο πέλαγος αισθήσεων και ήρθαν σε επαφή με το σώμα και την ψυχή τους.

Και να θυμάστε:
Οι μονοδιάστατες και στείρες αντιλήψεις για το ποιες θα έπρεπε να είμαστε σε κάθε φάση της ζωής μας (το ίδιο ισχύει από μέρους της κοινωνίας και για το τι περιμένει από τους άντρες σε κάθε ηλικία …αλλά αυτό αφορά άλλο άρθρο) εκπορεύονται από ανθρώπους που δεν μπορούν να κατανοήσουν πως αυτές οι διαδικασίες των κύκλων της ζωής αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της και αφορούν και τους ίδιους.

Το ζητούμενο είναι ένα,
Να έρθουμε σε επαφή με όσα κουβαλάμε μέσα μας, τις χαρές, τα πένθη μας, τις απογοητεύσεις, τις φαντασιώσεις μας… την ιστορία μας… και αν τα καταφέρουμε να πλησιάσουμε εμάς τότε θα είμαστε ικανές να ποιήσουμε και πολλά άλλα που πολλοί θα μας έλεγαν πως είναι αδύνατον να … ποιηθούν!

(συνεχίζεται…ελπίζω, ικανοποιητικά)