Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ (Bertolt Brecht, σε κάποια έργα ως Bert Brecht, γενν. Eugen Berthold Friedrich Brecht, 10 Φεβρουαρίου 1898 – 14 Αυγούστου 1956) ήταν Γερμανός δραματουργός, σκηνοθέτης και ποιητής του 20ού αιώνα. Θεωρείται ο πατέρας του «επικού θεάτρου» (Episches Theater) στη Γερμανία.

***

Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΓΑΛΙΛΑΙΟΥ» ΤΟΥ ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ

Ένα έργο που μιλά για σήμερα…

Επιμέλεια Θανάση Μουσόπουλου

LEBEN DES GALILEI

Εκδ. Ερμής Ιανουάριος 2010

Αριθμός σελίδων 160

Μετάφραση ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ ΣΠΥΡΟΣ

Πραγματικά μου λείπει το ζωντανό θέατρο. Εδώ στην επαρχία, που λέγαμε, περνούσαν κάποιες παραστάσεις, έστω. Τώρα, ούτε αυτές. Μια λύση είναι το διαδίκτυο. Ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό θέατρο. Εψές ακούσαμε για μια ακόμη φορά το έργο του Μπρεχτ «Η Ζωή του Γαλιλαίου». Είναι ό,τι πρέπει για την εποχή μας.

Αναζήτησα σχόλια για το έργο. Σε παράσταση του Εθνικού Θεάτρου 2015-16 διαβάζουμε για το έργο:

«Το έργο γράφτηκε σε μια εποχή που στιγματίστηκε από τον Παγκόσμιο Πόλεμο και την υπόθεση της ατομικής βόμβας και ο σπουδαίος Γερμανός δραματουργός χρησιμοποίησε την ιστορία του Γαλιλαίου για να σχολιάσει τη διαχρονική ευθύνη των ανθρώπων της επιστήμης, που συνθηκολογούν με την επικίνδυνη και ανεγκέφαλη εξουσία και προσφέρουν, εκόντες άκοντες, τη γνώση τους σε αυτήν, με καταστροφικές συνέπειες.

Οι δογματικές αντιλήψεις του θεοκρατικού 16ου αιώνα απειλούνται από μια νέα επιστημονική αποκάλυψη. Ο μεγάλος Ιταλός αστρονόμος, μαθηματικός και φυσικός, Γαλιλαίος, επιβεβαιώνει την θεωρία του Κοπέρνικου, αποδεικνύοντας ότι η Γη στρέφεται γύρω από τον Ήλιο και δεν αποτελεί το κέντρο του σύμπαντος. Η τόσο ριζοσπαστική αυτή απόκλιση από τη μέχρι τότε υφιστάμενη θεωρία, οδηγεί τον Γαλιλαίο στην Ιερά Εξέταση. Ο θεμελιωτής της σύγχρονης επιστήμης, υποκύπτει στη βία, αποκηρύσσει την θεωρία του, αλλά συνεχίζει την πληθωρική πνευματική του δραστηριότητα μέχρι το τέλος της ζωής του, σε κατ’ οίκον περιορισμό. Μένει σε εμάς να αποφασίσουμε αν και πόσο ανταποκρίθηκε στην αποστολή του».

Στο οπισθόφυλλο της έκδοσης του Ερμή διαβάσαμε:

«Η Ζωή του Γαλιλαίου δεν είναι μόνο ένα από τα σημαντικότερα έργα του Μπρεχτ -από πολλούς θεωρείται το οικουμενικότερο- αλλά και εκείνο που ίσως έχει δημιουργήσει τα περισσότερα προβλήματα τόσο στους σκηνοθέτες όσο και στους θεωρητικούς του θεάτρου. Μια τεράστια βιβλιογραφία από μελετήματα ερευνητών του επικού θεάτρου ή συνεργατών του Μπρεχτ που παρακολουθούσαν τη διδασκαλία του, από κείμενα του ίδιου του Μπρεχτ, από ιστορικά ντοκουμέντα ή από αισθητικά και κοινωνικά δοκίμια γύρω από το έργο βρίσκεται στη διάθεση αυτού που θέλει να το μελετήσει. Σχεδόν όλοι οι συγγραφείς των παραπάνω θεωρητικών κειμένων καταλήγουν -άλλοι άμεσα, άλλοι έμμεσα- στο συμπέρασμα πως Η Ζωή του Γαλιλαίου κατέχει μια τελείως ιδιότυπη θέση στην μπρεχτική δραματουργία. Στο συμπέρασμα αυτό εξάλλου δεν είναι δύσκολο να καταλήξει και οποιοσδήποτε έχει ασχοληθεί με τον Μπρεχτ. Η ιδιοτυπία του Γαλιλαίου εκφράζεται στα δύο κύρια συστατικά του: την αισθητική του και τον κοινωνικό προβληματισμό του».

Αναζητήστε στο διαδίκτυο τη ραδιοφωνική παράσταση. Αξίζει…

Ένα ποίημά μου από τη συλλογή ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΛΛΟΤΡΙΩΝ 1982

Ενδέκατη εκδοχή

Στο Θεατρικό Εργαστήρι της Φ.Ε.Ξ.

Η κυψέλη

Γεμίζει απ’ την καρδιά μας.

Τα χνότα

με τον αγώνα

ενώνονται

και μετουσιώνονται

σε Μπρεχτ:

μετουσιώνονται

σ’ έναν εαυτό με μέλλον.

Θανάσης Μουσόπουλος.