Διδάσκοντας την Κριτική Σκέψη στο Δημοτικό σχολείο.

«Διδάσκοντας την Κριτική Σκέψη στο Δημοτικό σχολείο»

Σχολιάζει ο Βασίλης Μπάτζιος.

Οι εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ μας δίνουν ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο γραμμένο από έναν άνθρωπο της εκπαίδευσης, τον κύριο Γιάννη Μιχαηλίδη. Ο συγγραφέας απευθύνεται κυρίως σε εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας αλλά και άλλων βαθμίδων. Ο εκπαιδευτικός από προσωπική εμπειρία ως δάσκαλος, εξομολογείται πως η απουσία της κριτικής σκέψης ως διδακτέο αντικείμενο, στο σχολείο, παρόλο που υπάρχει στα αναλυτικά προγράμματα, τον ώθησε στην συγγραφή του βιβλίου.

Το βιβλίο ανήκει στα επεξηγηματικά πρακτικά βιβλία (Πράξη και Θεωρία) με έμφαση στην πρακτική της κριτικής σκέψης στην σχολική τάξη. Αναφέρετε συνολικά στους δόκιμους τρόπους διδασκαλίας της κριτικής σκέψης για το ελληνικό δημοτικό σχολείο. Τα κυριότερα μέρη του βιβλίου αφορούν το Πρακτικό (Δάσκαλος ,Τάξη) και ακολουθεί  το Θεωρητικό μέρος (Ερευνητής, Προβληματισμοί) με ένα κεντρικό σχεδιάγραμμα του Μοντέλου της Κριτικής Σκέψης (ΜΚΣ) να σηματοδοτεί την όλη διαδικασία.

Το βιβλίο περιέχει ορισμούς σημαντικούς για την Κριτική Σκέψη, γίνεται απαρίθμηση των στάσεων και τρόπους ενίσχυσης της Κριτικής Διάθεσης και κατ’ επέκταση της Κριτικής Σκέψης και των Θεωριών του ΜΚΣ. Ο συγγραφέας μας δίνει πολλά  παραδείγματα και εξηγεί πιθανές παρερμηνείες σε όλο το βιβλίο. Οι εξηγήσεις του σε κάποια σημεία, δίνονται κατ’ εξακολούθηση μέσα σε ένα σαφές μοντέλο ακολουθίας  (στόχος, κριτήριο, δέσμευση, επίδειξη, καθοδηγούμενη εξάσκηση, σύνοψη και ανεξάρτητη εξάσκηση).  Μάλιστα αφιερώνει και  μια μικρή ενότητα-οδηγό, χρήσιμη στον κάθε εκπαιδευτικό που ξεκινά, στην επιλογή των πιο σημαντικών σε αυτό το εγχείρημα («Τι πρέπει να διδάξεις οπωσδήποτε»). Το δεύτερο μέρος προτείνει ένα θεωρητικό μοντέλο (μοντέλο κριτικής σκέψης) ως πρόταση στους θεωρητικούς του τομέα, χωρίς να παραλείπει να επισημάνει διαφορές που τους διακρίνουν και συνθέσεις που γίνονται.

Μετά από την ανάγνωση του βιβλίου, καταλήγεις πως ο συγγραφέας του, κατάφερε πολύ πετυχημένα να ορίσει και οριοθετήσει την κριτική σκέψη, με ορθό επιστημονικό τρόπο βασισμένη σε πλούσια βιβλιογραφία. Επίσης κατάφερε να γράψει  έναν οδηγό από κανόνες για την διδασκαλία της κριτικής σκέψης  σε παιδιά του Δημοτικού Σχολείου με αφορμή ένα βασικό  ερώτημα «πως μπορώ να τους διδάξω να σκέφτονται». Το εγχείρημα του είναι σίγουρα τολμηρό και επίκαιρο. Μα λείπουν τέτοιες σοβαρές προσπάθειες, με μια αυθεντική φωνή. Είναι φανερό πως τα εμπόδια είναι πολλά, γι’ αυτό και γενικότερα η αλλαγή κουλτούρας και η ανάδειξη  κάθε εσωτερικής δύναμης και κινήτρων πάντα θα υπάρχουν ως μια εργαλειοθήκη για την κάθε αλλαγή και λύση στον σύγχρονο κόσμο.

Το βι­βλίο απευ­θύ­νε­ται πρω­τί­στως σε δα­σκά­λους και θε­ω­ρη­τι­κούς του χώ­ρου της κρι­τι­κής σκέ­ψης, αλ­λά και σε εκ­παι­δευ­τι­κούς άλ­λων ειδι­κο­τή­των τό­σο της πρω­το­βάθ­μι­ας όσο και της δευ­τε­ρο­βάθ­μι­ας, κα­θώς και σε φοι­τη­τές που ονει­ρεύ­ο­νται να δι­δά­ξουν, αλ­λά και σε όποι­ον εν­δι­α­φέ­ρε­ται να μά­θει τα τε­κται­νό­με­να της εκ­παί­δευ­σης σε βά­θος.

Ο Γι­άν­νης Μι­χα­η­λί­δης είναι δά­σκα­λος στην Πά­τρα και υπη­ρε­τεί στο 6ο Δη­μο­τι­κό Σχο­λείο. Έχει τε­λει­ώ­σει το Παι­δα­γω­γι­κό Τμή­μα Δη­μο­τι­κής Εκ­παί­δευ­σης του Πα­νε­πι­στη­μίου Πα­τρών και το με­τα­πτυ­χι­α­κό πρό­γραμ­μα σπου­δών του Ελ­λη­νι­κού Ανοι­κτού Πα­νε­πι­στη­μίου με τίτ­λο «Επι­στή­μες της Αγω­γής: Ειδι­κή Αγω­γή και Εκ­παί­δευ­ση Ατό­μων με Προ­βλή­μα­τα Προ­φο­ρι­κού και Γρα­πτού λό­γου». Εκτός από την ειδι­κή αγω­γή, εν­δι­α­φέ­ρε­ται για τη δι­δα­σκα­λία μέ­σω των νέ­ων τε­χνο­λο­γι­ών και κυ­ρί­ως για τη δι­δα­σκα­λία της κρι­τι­κής σκέ­ψης. Έχει δη­μο­σι­εύ­σει άρ­θρα σε πα­νελ­λή­νια συ­νέ­δρια εκ­παι­δευ­τι­κού χα­ρα­κτή­ρα. Από το 2007 δι­α­τη­ρεί το ιστο­λό­γιο «Το ημε­ρο­λό­γιο ενός δα­σκά­λου» και από το 2010 το ιστο­λό­γιο «Λο­γο­τε­χνι­κές Από­πει­ρες». Είναι πα­ντρε­μέ­νος με τη Μα­ρία Κα­νελ­λο­πού­λου, δα­σκά­λα, και έχει τρεις γι­ους.

Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά  την αγορά, να επισκέπτεται  οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.