Μνήμη – Ιστορία – Διατροφή – Κουλούρια με ούζο.
Μην αναβάλλεις για αύριο αυτό που μπορείς να απολαύσεις σήμερα.
Josh Billings Αμερικανός χιουμορίστας
Τα κουλουράκια θεωρείται πως έχουν ρίζες βαθιά μέσα στο χρόνο. Αν και η επικρατέστερη θεωρεία τα τοποθετεί στην αρχαία Αίγυπτο, τα συγκεκριμένα, σε σχήμα πλεξούδας ή φιδιού, υπήρχαν στη Μινωική Κρήτη και ήταν αγαπημένα των Μινωιτών.
Ένας μεγάλος πολιτισμός λοιπόν, ανέτειλε στην Κρήτη από τις αρχές της Μεσομινωικής περιόδου ή αλλιώς, περίπου το 2100 έως το 1600 π.Χ.Ήταν μια περίοδος που είχε μεγάλη δημογραφική άνοδο στην περιοχή της Κρήτης και αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα οικιστικά χαρακτηριστικά να είναι εντελώς διαφορετικά με άλλες περιοχές, τα σπίτια είχαν πολλά δωμάτια, υπήρχαν διώροφα και είχαν μεγάλο μέγεθος, 80 τ.μ.
Υπήρχαν δρόμοι , μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα , ιερά ,πλατείες και αποχετευτικοί αγωγοί.Ένα άλλο χαρακτηριστικό που προκαλεί ενδιαφέρον, ήταν είναι η απουσία τειχών, το οποίο φυσικά και φανερώνει τη δύναμη, η οποία προερχόταν από την πλήρη και απολυτή κυριαρχία στη θάλασσα.Ασχολούνταν με το εξωτερικό εμπόριο και εμπορεύονται σε όλες σχεδόν τις γνωστές περιοχές.Η λατρεία τους απευθύνονταν σε μια γυναικεία Θεότητα, που αναπαρίσταται κρατούσα πότε φίδια και πότε πουλιά.
Οι αντιπρόσωποι του λαού συμμετείχαν στα βουλευτήρια και υπήρχε ένα είδος θα μπορούσαμε να πούμε, πρόωρης δημοκρατίας.Γραφές της περιόδου ήταν η ιερογλυφική και η Γραμμική Α, οι οποίες δεν έχουν ακόμη αποκρυπτογραφηθεί.Προς το τέλος της Μεσομινωικής περιόδου μια βίαιη καταστροφή έπληξε τον τόπο. Πιθανολογείται πως ήταν σεισμοί λόγω της σεισμογένειας που ταλαιπωρεί την περιοχή, ωστόσο, το μέγεθος της καταστροφής προβληματίζει τους επιστήμονες.
Κυρίαρχοι στη Θάλασσα εδώ και χιλιετές οι Έλληνες, ταξίδευαν στα πέρατα του κόσμου πουλώντας τα αγαθά και προάγοντας τον πολιτισμό τους.Ήταν η εποχή της απολυτής κυριαρχίας «Μέγα τὸ τῆς θαλάσσης κράτος» (Θουκ. Ι 143, 5).
Σήμερα ο ελληνικός εφοπλισμός κατέχει 5520 πλοία και ελέγχει το 21% της παγκόσμιας χωρητικότητας φανταστείτε τότε.
Ο Μινωίτες τα αγαπούσαν λοιπόν τα κουλουράκια και μάλιστα πολύ, διότι τα θεωρούσαν ως μια τροφή που κάνει καλό στην υγεία. Άλλα συστατικά της διατροφή τους, ήταν τα σύκα, το κρασί, το ελαιόλαδο, το ψαρί, τα όσπρια ,οι ελιές, το κριθάρι.
Από τότε μέχρι τώρα, το συγκεκριμένο έδεσμα κυριαρχεί ως ένα γλυκό εύκολο, το οποίο κουβαλά μνήμες των παιδικών μας χρόνων συνδεδεμένες συνήθως με χαρούμενες στιγμές αν και σε κάποιες περιπτώσεις είναι ένα γλυκό που προσφέρεται και σε περιπτώσεις τελετών.
Φτιαγμένα με διάφορους τρόπους και διαφορετικές αιτίες, κρατούν την αρχική σχεδόν μορφή τους και μας περνούν από το παρελθόν, στο παρόν και το μέλλον.Όσο και αν η βιομηχανοποίηση άλλαξε τη διατροφή μας, κάποιες συνήθειες αιώνων, αντιστέκονται σθεναρά στις αλλαγές και επιμένουμε να τις παρασκευάζουμε μόνοι μας, για πολλούς λογούς.
Η τροφή μας συνδέει, κουβαλά την Ιστορία και την παράδοσή μας, δημιουργεί την αίσθηση της ασφάλειας, μας ταξιδεύει εκεί που ανήκουμε, εκεί που αγαπάμε και δε νομίζω πως χρειάζεται και άλλος λόγος για να ψήσουμε κουλουράκια σήμερα.
Μπουζάρας Δημήτρης
Ιστορικός.
Κάποτε μου είχαν πει, δεν θυμάμαι ούτε ποιος μου το είπε ούτε το πότε, ότι η σημαντικότερη από τις πέντε αισθήσεις είναι η όσφρηση. Όταν το άκουσα, αντέδρασα μέσα μου και ασυναίσθητα επιχειρηματολόγησα υπέρ των άλλων αισθήσεων. Λες και αυτές αδικούνταν και εγώ έπρεπε να τις υπερασπίσω. Όμως, όταν πέρασα μπροστά από ένα φούρνο τα ξημερώματα του Σαββάτου, κοντοστάθηκα για λίγα δευτερόλεπτα και μύρισα το φρεσκοψημένο ψωμί. Τι υπέροχη μυρωδιά! Ξαναθυμήθηκα τον εσωτερικό μου διάλογο υπέρ των άλλων αισθήσεων και τους ζήτησα συγγνώμη γιατί τελικά θα δικαίωνα την όσφρηση. Θυμήθηκα όλα εκείνα τα απογεύματα που το σπίτι της γιαγιάς και του παππού μύριζε κουλουράκια με ούζο. Ήταν πάντα τραγανά και πεντανόστιμα. Ήταν απαραίτητη η συμμετοχή μου στην παρασκευή τους, γιατί έτσι μπορούσα να τα δοκιμάσω πρώτη, να τους δώσω το σχήμα «τελικό σίγμα», όπως έλεγε η γιαγιά και μετέπειτα να τα πασπαλίσω με ζάχαρη. Ακόμη τα φτιάχνω ακολουθώντας βήμα βήμα τη συνταγή. Καλή απόλαυση.
Βασιλεία Ζαχάρη
Δρ.Παιδαγωγικής Δημοτικής Εκπαίδευσης Και Καθηγήτρια Γαλλικών.
Σύντομο βιογραφικό του βασικού συστατικού της συνταγής
Το ούζο, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και αρωματικά ποτά του ελληνικού καλοκαιριού παράγεται από την ανάμειξη σιτηρών με αρωματικά βότανα, όπως ο αστεροειδής γλυκάνισος,κορίανδρος,μάραθος,κανέλα,μοσχοκάρυδο κ.ά. Αφού τοποθετηθούν όλα τα παραπάνω υλικά στους αποστακτήρες, δηλαδή σε καζάνια ή άμβυκες που είναι φτιαγμένοι από χαλκό προστίθεται το νερό προκειμένου να γίνει η απόσταξη. Όταν το υγρό μείγμα φτάσει τους 80° C ξεκινάει η απόσταξη που διαρκεί περίπου 12 ώρες. Όταν ολοκληρωθεί η παραπάνω διαδικασία, το ούζο είναι έτοιμο για να το απολαύσουμε.
Κουλούρια με ούζο
Υλικά
4 φλυτζάνια του καφέ ούζο
4 φλυτζάνια του καφέ ζάχαρη
4 φλυτζάνια του καφέ λάδι
2 κουταλάκια κοφτά μπέικιν
2 κουταλάκια κοφτά σόδα
Λίγη χονδρή ζάχαρη
Όσο αλεύρι πάρουν για να γίνει μια μαλακή ζύμη.
Εκτέλεση
Όλα τα ανωτέρω τα ρίχνουμε σε μια λεκάνη και τα κτυπάμε μέχρι που να λιώσει η ζάχαρη.
Μετά ρίχνουμε τo αλεύρι ανακατεύοντας μέχρι που να γίνει μια ζύμη μαλακή.
Χωρίζουμε τη ζύμη σε τρία κομμάτια και παίρνουμε ένα μέρος από αυτή και την πλάθουμε σε σχήμα φραντζόλας σε πάχος ενός ή 1 ½ εκατοστού. Το κόβουμε σε κάθετες λωρίδες που έχουν 0,1-0 ½ πάχος και τα τοποθετούμε στο ταψί. Αφού τα πασπαλίσουμε με (χονδρή) ζάχαρη, τα ψήνουμε μέχρι να ροδίσουν στους 200ο βαθμούς σε λαδωμένο ταψί. Καλή όρεξη!
Οφέλη για την Υγεία
Ας τελειώνουμε εν τη γενέσει με το διατροφολογικό-τυπικό κομμάτι της συνταγής. Κάθε ούζοκουλούρι περιέχει περίπου 265 θερμίδες (26,7 γρ. υδατάνθρακες, 13,5 γρ. λίπη, 1,7 γρ. πρωτεΐνες). Θα λέγαμε ότι θρεπτικά δεν αποτελεί την ιδανικότερη επιλογή για καθημερινή κατανάλωση, μόνο και μόνο λόγω της αρκετά υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη. Με έναν πρόχειρο υπολογισμό, ένα κουλούρι ούζου περιέχει 14 γραμμάρια ζάχαρης, δεν τα λες και λίγα.
Ωστόσο, δοθείσης της ευκαιρίας, θα πρέπει να τονιστεί ότι οι άνθρωποι δεν τρώμε μόνο για ενέργεια και θρεπτικά συστατικά, αλλά ξεχνάμε συχνά πυκνά και την ανάγκη για απόλαυση. Το μυστικό βρίσκεται στο κατά πόσο θα σταθμίσουμε αυτή την απόλαυση ώστε να μην μας στοιχίζει σε υγεία. Η σωστή λέξη που περιγράφει τη διαδικασία είναι η λέξη ισορροπία. Δηλαδή, κάθε άνθρωπος θα πρέπει να βρίσκει μια χρυσή τομή μεταξύ υγείας, ενέργειας και απόλαυσης. Άλλωστε, αν θεωρήσουμε τη διέγερση της γεύσης, της όσφρησης και τη μαγειρική τέχνη ως ιδιαιτέρως ψυχαγωγικές διαδικασίες, γιατί να μην λαμβάνονται και ως παράμετροι ψυχικής υγείας;
Φροντίστε να δημιουργήσετε τα κουλουράκια σας μόνοι ή με παρέα (ακόμα καλύτερα) ένα Σάββατο ή Κυριακή που έχετε άφθονο χρόνο. Εμπλέξτε αγαπημένα πρόσωπα και κυρίως τα παιδιά. Παίξτε με τις πρώτες ύλες και μετατρέψτε την όλη διαδικασία παρασκευής σε μια μικρή γιορτή. Άλλωστε, τέτοιες ευκαιρίες δεν πρέπει να ψάχνουμε, λένε και οι ειδικοί ψυχικής υγείας. Πιστέψτε με, θα είστε τόσο χορτασμένοι από αγάπη και μυρωδιές που το τελευταίο που θα σας απασχολεί θα είναι το πόσα κουλουράκια ούζου θα φάτε. Έτσι, πολύ σοφά θα απολαύσετε μέσα σε ένα πλαίσιο ισορροπίας και ποιος ξέρει, ίσως πιείτε και μια γουλιά ουζάκι στην υγεία μου για τη συμβουλή.
Γιάννης Διαμαντόγλου συγγραφέας, χημικός και κάτοχος MSc στην εφαρμοσμένη Διαιτολογία και Διατροφή.
Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά την αγορά, να επισκέπτεται οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.
