Ελεύθερες να είμαστε γυναίκες.

Σουζάνα Παπαφάγου , Κλινική – Αναπτυξιακή Ψυχολόγος, Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια

Ελεύθερες να είμαστε γυναίκες.

Ποιες είναι οι γυναίκες; Είμαστε πλασμένες από το πλευρό του Αδάμ; Είμαστε εμείς οι υπεύθυνες για τα δεινά της ανθρωπότητας σαν άλλη Πανδώρα; Είμαστε μανάδες; Κόρες; Αδελφές; Ερωμένες; Εργαζόμενες; Νοικοκυρές; Είμαστε όλα αυτά μαζί; 

Ζούμε σε μια χρονική περίοδο που απέχει από εκείνη την εποχή των αγώνων για την διεκδίκηση της ελευθερίας μας σε μια, παγκοσμίως, ανδροκρατούμενη κοινωνία. Έρχομαι να ρωτήσω όμως, τελικά η γυναίκα είναι ελεύθερη; Έχουμε καταφέρει πολλά, είμαστε φαινομενικά πολύ πιο δυναμικές από αρκετούς άνδρες, με καλύτερες θέσεις εργασίας, με μόρφωση, με πάθος. Έχουμε μέχρι και παιδιά μόνες μας! Βάζουμε τα δυνατά μας να αντεπεξέλθουμε σε όλες τις δύσκολες συνθήκες. Είμαστε όμως ευχαριστημένες; Αισθανόμαστε “γεμάτες”, “ολόκληρες”, με αυτές μας τις κατακτήσεις; 

Είναι ενδιαφέρον να σκεφτούμε πως, τόσο σε κοινωνικοοικονομικό όσο ψυχοκοινωνικό επίπεδο, το γυναικείο θέμα έχει απασχολήσει κυρίως τους άντρες. Οι περισσότερες θεωρίες, αποφάσεις και περιγραφές που αφορούν στη γυναικά έχουν αναπτυχθεί και κατοχυρωθεί από άνδρες! Εμείς οι γυναίκες έχουμε φωνή αλλά για να ακουστεί την “μεταμορφώνουμε” σε “αντρική”. 

Σκέφτομαι πως σήμερα είμαστε ακόμα πιο εγκλωβισμένες από παλιά σε μια κοινωνία που περιμένει η γυναίκα να είναι σούπερ ηρωίδα. Τα παράγωγά μας είναι σε καθημερινή έκθεση και μέσα από αυτά κρίνεται κάθε μας ικανότητα. Όταν μιλώ για παράγωγα αναφέρομαι στην εργασία μας, στις οικονομικές μας απολαβές, στο παρουσιαστικό μας, στα παιδιά μας, στον σύζυγό μας, στο σπίτι μας και πάει λέγοντας. Οι άντρες έχουν να ανταγωνιστούν ο ένας στον άλλον στον εργασιακό χώρο και τα τελευταία χρόνια έχουν να ανταγωνιστούν και εμάς. Εμείς οι γυναίκες έχουμε να ανταγωνιστούμε και να συναγωνιστούμε τόσο τους άντρες στον εργασιακό χώρο όσο τις γυναίκες, τις τελευταίες όχι μόνο στην εργασία αλλά και στην προσωπική/ κοινωνική μας ζωή. Πολύ κουραστικό όλο αυτό και καθόλου απελευθερωτικό! 

Ο Φρόιντ τον προηγούμενο αιώνα αναρωτιόταν τι είναι αυτό που θέλουν οι γυναίκες. Αναρωτιέμαι (σε συνεπαγωγή) αν τελικά και οι άντρες έχουν ιδέα τι είναι αυτό που θέλουν για τους ίδιους, από τη στιγμή που τους έχει μεγαλώσει μια γυναίκα! Το μικρό αγόρι, προκειμένου να αναπτυχθεί ψυχοσυναισθηματικά/ψυχοσεξουαλικά, ξεκινά την πορεία του “ερωτευμένο” με την μαμά και καταλήγει να ταυτίζεται με τον πατέρα, να απαρνιέται την μητέρα του και να βρίσκει μια που (στην καλύτερη περίπτωση) της μοιάζει. 

Το μικρό κορίτσι ξεκινά την πορεία του “ερωτοχτυπημένο” από την μαμά του, στην συνέχεια με μεγάλη στεναχώρια και αρκετά μπερδεμένο καλείται να την “στερηθεί” ποθώντας τον πάτερα του και άντρα της πρώην αγαπημένης της και τον οποίο στην συνέχεια καλείται να “απαρνηθεί”. Ταυτιζόμενη με την μητέρα της θα βρει έναν που θα μοιάζει και στους δυο γονείς και ανάλογα το μέγεθος του πάθους θα μοιάζει πιο πολύ στον ένα από τους δύο. 

Αυτή η ιδιαιτερότητα στην διαδρομή της γυναίκας είναι, ίσως, που της επιτρέπει να δεχτεί και να μπορέσει να δεθεί τόσο με τον γιο όσο με την κόρη της. Από την άλλη αυτή η ίδια ιδιαιτερότητα είναι που τονίζει την βασική διαφορά ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες! 

Ο άντρας, κάτω από φυσιολογικές συνθήκες δεν θα χρειαστεί να μπερδευτεί, γυναίκα θέλει και γυναίκα θα αποκτήσει. Εμείς κάνουμε ολόκληρη διαδρομή. Μια διαδρομή γεμάτη απαρνήσεις, ματαιώσεις και ρίσκο, ερχόμαστε (έστω και φαντασιωσικά) αντιμέτωπες με την μητέρα μας και διεκδικούμε τον άντρα της και την ίδια στιγμή που την λατρεύουμε την ανταγωνιζόμαστε! Παράλληλα το σώμα μας, ως την εφηβεία, κρύβει μυστικά που αν δεν μας τα αποκαλύψει η μητέρα μας (αν δεν τα έχει αποδεχτεί και η ίδια) θα παραμείνουν μυστικά/ταμπού και θα δυσκολέψουν την πορεία μας στην ζωή, κυρίως την ψυχοσυναισθηματική! 

Το σώμα μας μεγαλώνοντας ανθίζει, αποκτούμε στήθος και η μήτρα μας “ξυπνά”. Ως κάποια χρονική στιγμή μπορούμε να έχουμε “συναίσθηση” μόνο της κλειτορίδας μας! Αυτό το σπουδαίο όργανο προϋπάρχει ακόμα και του στήθους και όμως οι περισσότερες γυναίκες κάνουν πως δεν υπάρχει, επικρατεί ακόμα και η σκέψη πως δεν είναι καλό να ερεθίζονται μέσω αυτής! (δεσμεύομαι σύντομα για άρθρο που θα αφορά την γυναικεία σεξουαλικότητα). 

Στις ερωτήσεις “ποιες είναι οι γυναίκες” και αν “είναι τελικά ελεύθερες”, νομίζω πως, σαν γυναίκα που συνεργάζεται σε ένα πολύ βαθύ επίπεδο με γυναίκες που αναζητούν την ευτυχία (ό, τι και αν σημαίνει αυτό για την κάθε μια), θα απαντήσω πως θα ελευθερωθούμε όταν συμβιβαστούμε με αυτό που είμαστε! Όταν συμβιβαστούμε με το σώμα μας, με τις ιδιαιτερότητές του, με τις δυνατότητές του και με τις επιθυμίες μας, τότε θα απολαύσουμε την ελευθερία της ύπαρξης μας. 

Είμαστε “κατασκευασμένες” να εμφωλεύουμε, να κυοφορούμε, να δημιουργούμε και να συναισθανόμαστε. Έχουμε ένα σώμα που είναι ικανό να προσφέρει τροφή από μέσα ως έξω. Οι ιδιότητες μας είναι, λοιπόν, τόσο κυριολεκτικές όσο μεταφορικές. 

Δεν είμαστε στη ζωή για να ανταγωνιστούμε τους άντρες αλλά για να συνδεθούμε μαζί τους, όπως άλλωστε και εκείνοι μαζί μας. 

Αν μπούμε σε διαδικασία διαμάχης μαζί τους τότε σίγουρα θα χάσουμε την ελευθερία μας, θα χάσουμε την ελευθερία να είμαστε γυναίκες και να γνωρίσουμε και να ευχαριστηθούμε την φύση μας και τις ιδιότητές της.