Ταυτίζομαι με τα συναισθήματά μου;
Γράφει η ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια Έλένη Περινού.
Η αυτογνωσία δεν είναι μια ρηχή λέξη. Δεν σημαίνει ότι ξέρω τον οριστικοποιημένο χαρακτήρα μου. Είναι μια βαθιά έννοια της αλήθειας μας. Βουτάω στο είναι μου, στην ύπαρξή μου και βρίσκω και αναγνωρίζω τι έχω και τι κρατάω μέσα μου. Πώς λειτουργώ σαν άνθρωπος, πώς λειτουργεί ο νους και το συναίσθημα, πώς λειτουργεί το σώμα μου, πώς μπορώ να συναναστρέφομαι με τους άλλους γύρω μου ώστε να κυκλοφορεί η αγάπη, πώς επηρεάζω ή επηρεάζομαι από το περιβάλλον μου. Τι μπορώ να αλλάξω μέσα μου, τι χρειάζεται να αποδεχτώ ώστε να γεύομαι την χαρά του ανεκτίμητου δώρου της ζωής.
Όλα τα συναισθήματα, μας δόθηκαν όχι για να τα κρατήσουμε και να καταχωνιάσουμε μέσα μας, αλλά να τα παρατηρούμε, να τα αναγνωρίζουμε, να τα τιμούμε και να τους δίνουμε τον χώρο τους. Τα αρνητικά συναισθήματα, όπως ο θυμός και ο φόβος που γίνεται φοβία, έχουν έναν ακόμα παραπάνω λόγο ύπαρξης: Μας προειδοποιούν ότι κάτι ανισσόροπο συμβαίνει εδώ. Αν ρωτώντας τον εαυτό μας: «υπάρχει εδώ σεβασμός;» οδηγηθούμε αυτόματα σε μια απάντηση με αρνητικό πρόσημο, αμέσως μπορούμε να αντιληφθούμε την ανισορροπία, την δυσαρμονία. Η συνήθεια να ταυτιζόμαστε με τα συναισθήματά μας και δη τα αρνητικά είναι ό,τι πιο παράλογο συμβαίνει.
Σε μάλωσαν οι γονείς σου κάποτε; Σε εγκατέλειψαν; Σε πρόδωσε ο καρδιακός σου φίλος; Σε παράτησε ο μεγάλος σου έρωτας; Τα συναισθήματα του θυμού, του φόβου, της ζήλιας και της θλίψης ήταν παρόντα αυθεντικά ακριβώς εκείνες τις στιγμές. Είναι «ιππότες» ακοίμητοι φρουροί του «κάστρου σου». Παίρνουν την σάλπιγγα και σε ξυπνούν για να σου πουν: βάλλεσαι. Άλλες φορές απ’ έξω κι άλλες από μέσα, από συγκρούσεις εσωτερικές. Κι εσύ τι κάνεις; Τους λες απλά, σκάστε. Θέλω να κοιμηθώ. Τα βάζεις μαζί τους και τελικά τα κλειδώνεις στο υπόγειό σου νομίζοντας ότι αυτά σου χαλάνε την ηρεμία σου. Ο νους σου δεν τα αφήνει να μιλήσουν. Νομίζοντας ότι επειδή ουρλιάζουν μες στην νύχτα για να σε αφυπνίσουν, θα σε κατηγορήσουν οι γείτονές σου αλλά και ο ίδιος ο εαυτός σου, ότι είσαι κακός άνθρωπος ή ανώριμος. Έχεις μάθει να τα φιμώνεις και να τα φυλακίζεις. Αντί να υποκλιθείς μπροστά τους που σε ειδοποιούν και είναι πρώτοι στις επάλξεις ανά πάσα στιγμή, εσύ τα βάζεις μαζί τους και τα ακυρώνεις. Τι νομίζεις ότι θα γίνει σε λίγο καιρό με φυλακισμένους τους ετοιμότατους, άγρυπνους και πανέξυπνους φρουρούς σου; Δεν θα σε βρει ο εχθρός ανοχύρωτο; Δεν θα έρθει να σε πιάσει στον ύπνο; Η κάθε ασθένεια είναι εκεί έξω και περιμένει από σένα να της ανοίξεις τις πόρτες. Καιροφυλακτεί πότε θα σε πιάσει αδύναμο να μπει από την κερκόπορτα. Δεν φταίει η αρρώστια. Δεν φταίει ο θεός. Δεν φταίει κανείς. Η ευθύνη είναι μόνο δική σου πια. Ως ενήλικος μπορείς να διορθώσεις τα λάθη που έγιναν κατά την παιδική σου ηλικία. Κι αν οι γονείς έκαναν λάθη, εσύ που είσαι τώρα; Κάνεις τα ίδια που σου έκαναν; Ή εντελώς τα ανάποδα από θυμό και εκδίκηση;
Έχεις ευκαιρία και δυνατότητα να ξαναχτίσεις το κάστρο σου, να φτιάξεις πιο γερές άμυνες, να οχυρωθείς και να κλείσεις τις υπόγειες πύλες από όπου εισβάλλουν κάθε φορά οι εχθροί σου. Να συμφιλιωθείς με τα συναισθήματά σου και να τα ακούς. Να μάθεις να τα εμπιστεύεσαι. Να τα βγάλεις από την φυλακή των παιδικών σου χρόνων και να τα αφήσεις να κάνουν την δουλειά τους επιτέλους.
Η ζωή είναι εδώ. Χρειάζεται μόνο να βάλεις μια τάξη στην αταξία και στην διαστρέβλωση. Άκουσε τα συναισθήματά σου και μην ταυτίζεσαι μαζί τους. Άκουσέ τα. Εμπιστεύσου τα. Άδειασε όλα τα βάρη από μέσα σου και διάλεξε τη χαρά, το μοίρασμα, την αγάπη. Με σεβασμό σε κάθε τι που υπάρχει γύρω σου, με σεβασμό στον εαυτό σου.
Αυτοεκτίμηση δεν σημαίνει αγαπώ μόνο τα δυνατά μου σημεία. Αυτοεκτίμηση σημαίνει αγκαλιάζω όλα μου τα κομμάτια. Κατανοώ και τις αδυναμίες μου, κατανοώ και τις σκιές μου. Επιλέγω το φως και προχωράω. Ένας ατέλειωτος αγώνας μέχρι να φύγω από την γη, ένα μαγικό και όμορφο ταξίδι, μια Οδύσσεια, μια υπέροχη περιπέτεια στο δρόμο της ζωής και της αγάπης. Στον δρόμο της αλήθειας, που περνάει μέσα από τα ψέματα και τις ψευδαισθήσεις.
Αν στρέψουμε την προσοχή μέσα μας, κι όχι εκεί έξω όπως συνήθως, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αφουγκραστούμε την επιλογή που κάναμε ασυνείδητα και που μας οδήγησε με μαθηματική ακρίβεια στο αποτέλεσμα που βιώνουμε και που δεν μας αρέσει. Ένας κρυμμένος θυμός πίσω από την μάσκα της ευγένειας, όσο κι αν νομίζουμε ότι κανείς δεν τον καταλαβαίνει, εκπέμπεται προς τα έξω. Με έναν τρόπο ασυνείδητο επίσης, αυτός ο άλλος τον νιώθει και αντιδρά σε αυτόν τον θυμό. Απομακρύνεται και αρνείται να μας βοηθήσει. Επαναλαμβανόμενες τέτοιες συμπεριφορές μας οδηγούν να γενικεύσουμε και να πούμε «όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι, κανείς δεν νοιάζεται για μένα πραγματικά». Στην πραγματικότητα επιβεβαιώνουμε αυτό που έχουμε μέσα μας: την ανεπάρκεια που νιώθουμε μέσω του θυμού. Έρχεται ως αντανάκλαση εξωτερικών γεγονότων. Είναι οι αρνητικές δονήσεις του εσωτερικευμένου θυμού που νομίζουμε ότι είναι καταχωνιασμένος, κρυμμένος και δεν φαίνεται. Ο πρωτόγονος εγκέφαλος που υπάρχει και στα ζώα, είναι ατόφιος, αυθεντικός, δεν μπορεί κανείς να τον φιμώσει. Ο σκύλος γαυγίζει όταν πιάσει τον φόβο σου. Όσες μάσκες ηρεμίας και ευγένειας να φορέσεις, αυτός θα τον πιάσει σαν λαγωνικό. Δεν μπορείς να κρυφτείς από κανέναν και κυρίως από τον ίδιο σου τον εαυτό.
Δες τι κρατάς κρυμμένο μέσα σου. Ό,τι σε βαραίνει, άρπαξέ το και πέταξέ το. Επίλεξε αυτό που σε κάνει να νιώθεις όμορφα, γαλήνια, χαρούμενα. Ελεύθερη βούληση υπάρχει, όταν συνειδητοποιήσεις ότι εσύ ο ίδιος έχεις επιλέξει τον θυμό, τον φόβο, την ζήλια, την θλίψη. Αν για όλα φταίει ο θεός, η μοίρα, η ζωή, τότε για ποιο λόγο να μιλάμε για ελεύθερη βούληση;
Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά την αγορά, να επισκέπτεται οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.