Με λέ­νε Ευρώ­πη  – Γκαζ­μέντ Κα­πλά­νι.

Με λέ­νε Ευρώ­πη – Γκαζ­μέντ Κα­πλά­νι

 Στο Με λέ­νε Ευρώ­πη ο Γκαζ­μέντ Κα­πλά­νι αφη­γεί­ται τη ζωή ενός συ­νη­θι­σμέ­νου με­τα­νά­στη και τη σχέ­ση του με μια και­νούρ­για χώ­ρα και κουλ­τού­ρα. Είναι το μυ­θι­στό­ρη­μα μι­ας ανα­γέν­νη­σης: η ανα­κά­λυ­ψη μι­ας άλ­λης γλώσ­σας, οι κρυ­φές ση­μα­σί­ες πί­σω από τις πιο κοι­νές λέ­ξεις και εκ­φρά­σεις, η εξε­ρεύ­νη­ση της ξε­νό­τη­τας του με­τα­νά­στη σε μια ελ­λη­νι­κή κοι­νω­νία που φο­βά­ται και εκ­πλήσ­σε­ται από την ξαφ­νι­κή πα­ρου­σία του Άλ­λου. Μια ανε­ξά­ντλη­τη πε­ρι­έρ­γεια προς όλους εκεί­νους που, όπως κι αυτός, έπρε­πε να εφεύ­ρουν έναν νέο εαυ­τό, ένα νέο πα­ρόν, οδη­γεί τον αφη­γη­τή να προ­σκα­λεί άλ­λους με­τα­νά­στες/με­τα­νά­στρι­ες που έρ­χο­νται από τις τέσ­σε­ρις γω­νι­ές του κό­σμου να αφη­γού­νται τις πολ­λές φο­ρές έκ­κε­ντρες δι­α­δρο­μές τους, όπου συ­νυ­πάρ­χουν η απελ­πι­σία και η ελ­πί­δα, η πα­ραί­τη­ση και η επι­μο­νή, ο σπα­ραγ­μός κι η αν­θρώ­πι­νη ομορ­φιά.

Οι σε­λί­δες αυτού του μυ­θι­στο­ρή­μα­τος ανή­κουν στις πιο πα­ρα­στα­τι­κές που έχουν γρα­φτεί για αυτήν την τό­σο συ­γκλο­νι­στι­κή εμπει­ρία της αλ­λα­γής γλώσ­σας και την κα­τά­κτη­ση της ελ­λη­νι­κής. Γραμ­μέ­νο στα ελ­λη­νι­κά πριν από 14 χρό­νια στην Αθή­να και ξα­να­γραμ­μέ­νο πρό­σφα­τα στο Σι­κά­γο των ΗΠΑ, το Με λέ­νε Ευρώ­πη επι­βε­βαι­ώ­νει τον Κα­πλά­νι ως έναν από τους πιο ξε­χω­ρι­στούς και τα­λα­ντού­χους ελ­λη­νό­φω­νους (ξέ­νους) συγ­γρα­φείς. Ένα τα­λέ­ντο που τον κα­θι­στά μία από τις πιο πο­λύ­τι­μες και κο­σμο­πο­λί­τι­κες φω­νές της σύγ­χρο­νης βαλ­κα­νι­κής λο­γο­τε­χνί­ας.

Ο Γκαζ­μέντ Κα­πλά­νι γεν­νή­θη­κε το 1967 στην πό­λη Λού­σια της Αλ­βα­νί­ας. Τον Ια­νου­ά­ριο του 1991 πέ­ρα­σε τα σύ­νο­ρα με την Ελ­λά­δα ως πρό­σφυ­γας για να απο­φύ­γει τη σύλ­λη­ψη από τις μυ­στι­κές υπη­ρε­σί­ες του υπό κα­τάρ­ρευ­ση κομ­μου­νι­στι­κού κα­θε­στώ­τος. Στην Ελ­λά­δα δού­λε­ψε ως πε­ρι­πτε­ράς και πα­ράλ­λη­λα φοί­τη­σε στη Φι­λο­σο­φι­κή Σχο­λή του Πα­νε­πι­στη­μίου Αθη­νών και ολο­κλή­ρω­σε την δι­δα­κτο­ρι­κή του δι­α­τρι­βή στο Πά­ντειο Πα­νε­πι­στή­μιο. Από το 2001 μέ­χρι το 2011 ήταν τα­κτι­κός αρ­θρο­γρά­φος της εφη­με­ρί­δας Τα Νέα. Είναι συγ­γρα­φέ­ας τεσ­σά­ρων μυ­θι­στο­ρη­μά­των, τρία από τα οποία είναι γραμ­μέ­να απευ­θεί­ας στα ελ­λη­νι­κά. Εκτός από αλ­βα­νι­κά και ελ­λη­νι­κά τα βι­βλία του έχουν εκ­δο­θεί στα αγ­γλι­κά, γαλ­λι­κά, γερ­μα­νι­κά, πο­λω­νι­κά, ιτα­λι­κά, δα­νέ­ζι­κα και αρα­βι­κά. Με­τά από 25 χρό­νια νό­μι­μης πα­ρα­μο­νής στην Ελ­λά­δα απο­φά­σι­σε –λό­γω της πο­λυ­ε­τούς άρ­νη­σης του ελ­λη­νι­κού κρά­τους να απα­ντή­σει στην αίτη­σή του για ελ­λη­νι­κή υπη­κο­ό­τη­τα– να με­τα­να­στεύ­σει ορι­στι­κά στις ΗΠΑ όπου πή­γε με υπο­τρο­φία του Πα­νε­πι­στη­μίου του Χάρ­βαρντ. Σή­με­ρα ζει στο Σι­κά­γο, όπου δι­ευ­θύ­νει την έδρα Αλ­βα­νι­κών και Νο­τι­ο­α­να­το­λι­κών Ευρω­πα­ϊ­κών Σπου­δών στο Πα­νε­πι­στή­μιο DePaul.

Πράγ­μα­τι, πρέ­πει να τα μά­θει όλα εκ νέου, να ερ­μη­νεύει στά­σεις και συ­μπε­ρι­φο­ρές, να ανοί­γει τα αυτιά και να χα­θεί στους ήχους μι­ας ξέ­νης γλώσ­σας, να ανοί­γει τα μά­τια και να απο­κρυ­πτο­γρα­φή­σει μη­νύ­μα­τα και ασυ­νή­θι­στα έθι­μα, να απο­δέ­χε­ται τις εντρο­πές της μοί­ρας, να ξε­περ­νά τους φό­βους, να κρα­τάει χα­μη­λό προ­φίλ χω­ρίς να χά­νει την αξι­ο­πρέ­πεια, και, πά­ντα να ξέ­ρει ότι στο τέ­λος θα είναι ανε­πι­θύ­μη­τος. Το δρι­μύ χι­ού­μορ και η ειρω­νεία, είτε θυ­μω­μέ­να είτε χα­μο­γε­λα­στά, χα­ρί­ζουν σε αυτό το κεί­με­νο –από πρό­θε­ση συ­γκε­κρι­μέ­νο, κα­θη­με­ρι­νό, ακό­μα και ανεκ­δο­τι­κό– τη δύ­να­μη ενός σύγ­χρο­νου πα­ρα­μυ­θιού. — Cécile Sales, Revue Etudes

Ο Κα­πλά­νι προ­σφέ­ρει μια οξεία, ακό­μα και ακτι­βι­στι­κή κρι­τι­κή των μη­χα­νι­σμών εθνι­κής ταυ­τό­τη­τας που βα­σί­ζο­νται στην εθνο­τι­κή ή φυ­λε­τι­κή κα­θα­ρό­τη­τα και απο­κλει­στι­κό­τη­τα… Ακό­μα πιο ρι­ζο­σπα­στι­κή, πι­στεύω, είναι η βα­σι­κή προ­σέγ­γι­ση της Ευρώ­πης από τον Κα­πλά­νι (και όχι μό­νο της Ευρώ­πης) ως μι­ας ηπεί­ρου που αλ­λά­ζει συ­νε­χώς, και όπου η εθνι­κή ανο­μοι­ο­γέ­νεια των αν­θρώ­πων απο­τε­λεί ιστο­ρι­κή στα­θε­ρό­τη­τα και όχι ιστο­ρι­κή ανω­μα­λία. — Karen Emmerich, Πα­νε­πι­στή­μιο του Πρίν­στον

Οι πιο πρω­τό­τυ­πες σε­λί­δες είναι αυτές που αφι­ε­ρώ­νει στην εμπει­ρία της μά­θη­σης μι­ας νέ­ας γλώσ­σας και την ευχα­ρί­στη­ση, σχε­δόν αισθη­σι­α­κή, να την κά­νει δι­κή του. — Notes Bibliographiques

Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά  την αγορά, να επισκέπτεται  οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.