Ήδη λείπω – Αγγελική Αγγελοπούλου – Ρωτά ο Μπουζάρας Δημήτρης.
“Ήδη λείπω”
Το “Ήδη λείπω” είναι η νέα σας ποιητική συλλογή. Περάσατε από όλα τα λογοτεχνικά είδη, όμως, μείνατε στην ποίηση. Τι σας εντυπωσίασε περισσότερο, τι σας δημιούργησε το συναίσθημα της οικειότητας, τι δημιούργησε την ταύτιση που απαιτείται, ώστε να σας κρατήσει εκεί;
Η ποίηση είναι το λογοτεχνικό είδος που με ελκύει λόγω της αμεσότητας με τον αναγνώστη.
Θέλει μεγάλη προσπάθεια και εξάσκηση να αποδώσεις νοήματα και συναισθήματα σε σύντομο λόγο. Το να φτάσει το μήνυμα, η ιδέα , το συναίσθημα στον αναγνώστη είναι επίσης μία όμορφη διαδικασία. Η ταύτιση είναι δύσκολη, αλλά όταν επιτευχθεί, μιλάμε για έργο υψηλής αισθητικής!
Ποιο ήταν το θέμα του πρώτου ποιήματος που γράψατε; Ποια η τύχη του;
Όλα τα ποιήματα αυτής της συλλογής είναι αρχικά γραμμένα στα Γαλλικά και κατόπιν μεταφράστηκαν από εμένα στα Ελληνικά. Το πρώτο ποίημα όμως που είδε το φως της δημοσιότητας στο φβ και είχε μεγάλη απήχηση στους φίλους μου, ήταν το «Έξοδος».
Μιλάει για τα συναισθήματα των εγκλωβισμένων, σε μία κατάσταση, ανθρώπων. Από αυτό πήρα την ιδέα να μεταφράσω όλη την ποιητική συλλογή.
Συνήθως πως ξεκινά η συγγραφή ενός ποιήματος με μια ιδέα, ένα συμβάν, μια εμπειρία;
Επειδή ό,τι γράφω ποιητικά είναι για μένα βιωματικό, θα έλεγα ότι όλα ξεκινούν από ένα συμβάν, μία κατάσταση που μου δημιουργεί ανάλογα συναισθήματα, με προβληματίζει και τρέχω να αποτυπώσω τις σκέψεις μου στο χαρτί.
Ποιο ήταν το πρώτο ποίημα που διαβάσατε, το οποίο σας εντυπωσίασε, σας άγγιξε βαθιά, εκείνο που έκανε την πρώτη «χαρακιά». Ποιον Έλληνα ποιητή έχετε πρώτο στη λίστα προτίμησης σας και για ποιους λόγους;
Ήταν η ποιητική συλλογή «Το Μονόγραμμα» του Οδυσσέα Ελύτη. Είναι ο αγαπημένος μου ποιητής, γιατί με αγγίζουν οι λέξεις, τα λυρικά γυρίσματα κάθε στίχου που μου θυμίζουν μουσικές συγχορδίες και γνωστές μελωδίες. Συνδυάζει τη απλότητα με την αμεσότητα και τον ποιητικό ρεαλισμό με την μουσική τονικότητα.
Τι είναι η ποίηση, ποιοι κανόνες τη διέπουν, και πως αλήθεια, θα μπορούσαμε να την κατανοήσουμε, να ξεκλειδώσουμε το μήνυμα που μας απευθύνει μέσα από μερικές δικές σας συμβουλές; Πως καταφέρνει με λίγες μόνο γραμμές να μας αγγίζει τόσο βαθιά αλλά και άμεσα, ακόμη και από τον πεζό λόγο οποίος ουσιαστικά έχει και περισσότερο χώρο και χρόνο να το πράξει;
Θα μπορούσαμε να δώσουμε πολλούς ορισμούς για την ποίηση, εξαρτάται από ποιο πρίσμα εξετάζουμε τον όρο! Και αυτό γιατί το νόημα της λέξης αλλάζει ανάλογα με τις εποχές και τα είδη της ποίησης. Για μένα είναι η έκφραση των συναισθημάτων με λέξεις, κατά τέτοιο τρόπο που να φθάνει να συγκινεί και να προβληματίζει τους αναγνώστες. Συμβουλές δεν υπάρχουν. Ο καθένας εκφράζεται όπως θέλει. Θα μπορούσα μόνο να συμμεριστώ την άποψη του Φλωμπέρ ότι είναι καλό να γράφουμε και να σβήνουμε, να γράφουμε και να σβήνουμε πάλι.
Επίσης, να διαβάζουμε κάθε είδους γραπτό κείμενο γιατί μας βοηθά σε πολλά επίπεδα. Όσο για την αντίδραση του αναγνώστη, εξαρτάται πάντα από την αντιληπτική του ικανότητα και την αναγνωστική του δεινότητα. Γι’ αυτό μου αρέσει η απλή γλώσσα και η άμεση επαφή με τον αναγνώστη. Η συντομία και η περιεκτικότητα στα νοήματα είναι θέμα ταλέντου και εξάσκησης.
Ο έρωτας έχει εκφραστεί μέσω της ποίησης από το σύνολο σχεδόν των ποιητών. Επίσης, έχει παρουσιαστεί, αναλυθεί, μέσω της Θρησκείας, της Βιολογίας, της Ψυχανάλυσης, δημιουργώντας ωστόσο, αρνητικά στερεότυπα γύρω του. Θεωρείτε πως ο έρωτας μέσω της ποίησης, παρουσιάζεται από μια εντελώς διαφορετική οπτική, μια οπτική, μέσω της οποίας βλέπουμε τη σκοτεινή πλευρά των συναισθημάτων; Το εφήμερο και την τρωτότητα μας, την ευμετάβλητη φύση μας, την αδυναμία μας, και αυτό έχει ως συνέπεια την αποφυγή δημιουργίας αρνητικών στερεότυπων, τα οποία επίσης δημιουργούνται συνήθως στον πεζό λόγο και την αφήγηση;
Κατά τον Πλάτωνα «Έρωτας είναι η αγάπη για το ωραίο». Στο κορυφαίο αυτό έργο του, το «Συμπόσιο», τόσο ο ίδιος όσο και οι συνδαιτυμόνες του, αναλύουν υπέροχα κάθε πλευρά του θέματος και μας χαρίζουν τις σκέψεις και τα συμπεράσματα τους αναλλοίωτα από τον χρόνο!
Το « ωραίο» λοιπόν είναι μια τελείως υποκειμενική υπόθεση και όσες αναλύσεις και αν υπάρχουν είναι αποδεκτές και αποδίδουν τις απόψεις των όσων τις εκφράζουν. Από την άλλη τα συναισθήματα παίζουν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της έννοιας και είναι πιθανόν να σχετίζονται με πολλών ειδών στερεότυπα, το εφήμερο και την τρωτότητα της ευμετάβλητης φύσης μας για να χρησιμοποιήσω τους όρους σας. Ο έρωτας λοιπόν μέσω της ποίησης, απηχεί τις απόψεις και τα βιώματα του εκάστοτε ποιητή. Πιστεύω όμως, ότι ο κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος, γνωρίζει πώς να αντιστέκεται στις προκαταλήψεις και στα στερεότυπα, διευρύνοντας το πνεύμα του. Και σ΄ αυτό η ποίηση βοηθά πολύ.
Ο έρωτας, ένα συναίσθημα το οποίο κατέχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην παρούσα συλλογή είναι ένα συναίσθημα, το οποίο βιώνει ο καθένας ατομικά με το δικό του ιδιαίτερο τρόπο. Η ποίηση είναι μια κατάσταση την οποία θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε ατομική ή συλλογική; Μιλά όλες τις γλώσσες και μπορεί να μιλήσει σε όλες τις εποχές;
Είμαι της άποψης ότι ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα που εκφράζεται ατομικά μέσω της ποίησης αλλά η επίδραση που προκαλεί μπορεί να είναι συλλογική. Σίγουρα μιλά «όλες τις γλώσσες» και αυτό το βίωσα ιδιαίτερα σε αυτήν την ποιητική μου συλλογή όταν αποφάσισα να μεταφράσω τους στίχους μου από τα Γαλλικά στα Ελληνικά. Βέβαια, κάθε εποχή, μπορεί να έχει τα δικά της ερωτικά πρότυπα αλλά επειδή κυριαρχεί το συναίσθημα τολμώ να πω ότι το αποτέλεσμα είναι λίγο πολύ το ίδιο.
Θεωρείτε πως η ποίηση είναι ίσως μια διαφορετική οπτική της ζωής; Ο ποιητής βλέπει μια άλλη εικόνα της πραγματικότητας από όλους εμάς; Επίσης, πόσο εύκολο είναι να ζει ένας ποιητής σε μια καθημερινότητα η οποία δεν αφήνει αχτίδα ήλιου όπως είναι ήδη διαμορφωμένη η πραγματικότητα στη χώρα μας;
Η ποίηση είναι ή ίδια η ζωή! Απλά εκφράζεται με άλλο τρόπο. Είναι όμως η ζωή που μας εμπνέει και μας χαρίζει την ικανότητα να μιλάμε γι’αυτήν μέσω της ποίησης. Πολλοί πιστεύουν ότι οι ποιητές ζουν μια διαφορετική ζωή από τους υπόλοιπους. Κατά την άποψη μου, δεν διαφέρουν, απλά εκφράζονται μέσω της ποίησης, χρησιμοποιώντας την ως καταφύγιο του ψυχισμού τους.
Η ποίηση δεν είναι στην κορυφή της λίστας των νέων ως αναφορά τις αναγνωστικές τους επιλογές. Τι είδους απότοκο είναι αυτό, πόσο μερίδιο ευθύνης αντιστοιχεί στη δημόσια εκπαίδευση και πως ίσως θα μπορούσε να διορθωθεί; Τι μπορεί να προσφέρει η ποίηση σε ένα νέο τη εποχής μας, για την επιλέξει και με ποιους τρόπους μπορεί πλέον να τον προσεγγίσει;
Οι νέοι βιώνουν πάντοτε τις συνέπειες του τρόπου ζωής των προηγούμενων γενεών Πολλοί αντιδρούν, επαναστατούν, θέλουν να διαφέρουν. Άλλοι κρατούν ότι τους αρέσει από το παρελθόν και διαμορφώνουν δικές τους απόψεις. Η δημόσια εκπαίδευση, για να εμφυσήσει την αγάπη προς την Ποίηση, πρέπει πρώτα να την αποδεχθεί η ίδια! Θεωρώ ότι ο καλύτερος τρόπος προσέγγισης είναι η δημιουργία «μαθημάτων» που αναδεικνύουν τον Λόγο γενικά και κατ ΄επέκταση την Λογοτεχνία και να αφήσουν στους νέους την ελευθερία να επιλέξουν ή να απορρίψουν την Ποίηση, αφού πρώτα την γνωρίσουν χωρίς παρωπίδες και στερεότυπα.
Θεωρείτε πως η ποίηση στην αυγή του αιώνα μας ανανεώθηκε προχώρησε, εξελίχθηκε, υιοθέτησέ καινοτόμες μεθόδους;
Εφόσον ακόμα και σήμερα υπάρχουν νέα ποιητικά είδη και λογοτεχνικά ρεύματα, είναι σίγουρο ότι και η ποίηση ακολούθησε τον δρόμο της ανανέωσης . Κι αυτό, γιατί υπάρχει μια απελπισμένη ανάγκη για ελευθερία που ενώνει τους νέους ποιητές, ένα κάλεσμα για ατομική και κοινωνική χειραφέτηση, χωρίς να υπάρχει κάποιο έκδηλο ιδεολογικό ή πολιτικό πλαίσιο. Τα ανοικτά σύνορα και η αυθόρμητη αγωνία για την επιβίωση επέβαλαν τις καινοτόμες μεθόδους προσέγγισης και έκφρασης.
Ετοιμάζετε κάτι για το μέλλον;
Έχει ήδη ολοκληρωθεί η τρίτη ποιητική μου συλλογή και βρίσκομαι στην διαδικασία της απόφασης επιλογής εκδοτικού οίκου . Σε μια προσπάθεια να γνωρίσω την ποίηση μου σε ένα μεγαλύτερο κοινό, μεταφράστηκαν ήδη οι δύο πρώτες ποιητικές μου συλλογές στα Αγγλικά και σε λίγο θα ταξιδεύουν σε πλατφόρμες του εξωτερικού. Στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης βρίσκεται και μία συλλογή με πεζά διηγήματα καθώς και μία άλλη με παραμύθια.
Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά την αγορά, να επισκέπτεται οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.
