Έθνος «εξ απαλών ονύχων» – Μια εθνογραφική ματιά στην ελληνική προσχολική εκπαίδευση.

Έθνος «εξ απαλών ονύχων»

Μια εθνογραφική ματιά στην ελληνική προσχολική εκπαίδευση

Στη με­λέ­τη αυτή προ­σεγ­γί­ζε­ται ο χώ­ρος του νη­πι­α­γω­γείου ως ένα πε­δίο κοι­νω­νι­κής και πο­λι­τι­κής δρά­σης, ως φο­ρέ­ας εθνι­κο­θρη­σκευ­τι­κής αγω­γής και τα παι­διά ως κοι­νω­νι­κά δρώ­ντα υπο­κεί­με­να κα­τά τη δι­α­δι­κα­σία της πο­λι­τι­κής τους κοι­νω­νι­κο­ποί­η­σης.

Τα ερευ­νη­τι­κά ευρή­μα­τα ανα­τρέ­πουν την άπο­ψη ότι ο κό­σμος του νη­πι­α­γω­γείου συ­νι­στά μια ουδέ­τε­ρη πε­ρι­ο­χή έξω από την πο­λι­τι­κή σφαί­ρα. Αντί­θε­τα, πα­ρά την έλ­λει­ψη ενός λε­πτο­με­ρούς ανα­λυ­τι­κού προ­γράμ­μα­τος, τη μι­κρή ηλι­κία των παι­δι­ών και την απου­σία σχο­λι­κών εγ­χει­ρι­δί­ων, η πο­λι­τι­κή κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση και η εθνι­κο­θρη­σκευ­τι­κή δι­α­παι­δα­γώ­γη­ση των παι­δι­ών λαμ­βά­νει χώ­ρα. Η δι­α­δι­κα­σία αυτή μά­λι­στα, δεν έχει ασυ­νέ­χει­ες πε­ρι­ο­ρι­ζό­με­νη στις εθνι­κές γι­ορ­τές αλ­λά συ­νι­στά ένα χω­ρο­χρο­νι­κό «συ­νε­χές» το οποίο δι­α­περ­νά και δι­α­πο­τί­ζει πολ­λές πτυ­χές του προ­γράμ­μα­τος και των κα­θη­με­ρι­νών πρα­κτι­κών. Επι­πλέ­ον η σφυ­ρη­λά­τη­ση της εθνι­κής ταυ­τό­τη­τας δεν αφο­ρά μό­νο στα προ­φα­νή στοι­χεία που «δι­δά­σκο­νται» τα παι­διά αλ­λά και μια σει­ρά «δευ­τε­ρευ­ου­σών» ιδε­ών και αξι­ών που συ­ντεί­νουν στη βί­ω­ση της κα­θη­με­ρι­νό­τη­τας στο νη­πι­α­γω­γείο ως μί­ας ιδι­αί­τε­ρης εθνο­πο­λι­τι­σμι­κής εμπει­ρί­ας χω­ρίς να ονο­μα­τί­ζε­ται πά­ντα ως τέ­τοια.

Η Ευαγ­γε­λία Κιρ­κι­νέ γεν­νή­θη­κε και με­γά­λω­σε στη Θεσ­σα­λο­νί­κη όπου και σπού­δα­σε στο Τμή­μα Επι­στη­μών Προ­σχο­λι­κής Αγω­γής και Εκ­παί­δευ­σης του ΑΠΘ. Είναι Δρ. Παι­δα­γω­γι­κής και Με­τα­δι­δα­κτο­ρι­κή ερευ­νή­τρια της Σχο­λής Αν­θρω­πι­στι­κών και Κοι­νω­νι­κών Επι­στη­μών του Πα­νε­πι­στη­μίου Θεσ­σα­λί­ας ενώ τα τε­λευ­ταία 3 χρό­νια ερ­γά­ζε­ται ως Συ­ντο­νί­στρια Εκ­παί­δευ­σης Προ­σφύ­γων. Τα ερευ­νη­τι­κά της εν­δι­α­φέ­ρο­ντα αφο­ρούν στον εθνο­κε­ντρι­σμό του ελ­λη­νι­κού σχο­λείου, τη δι­α­πο­λι­τι­σμι­κή εκ­παί­δευ­ση, τα αν­θρώ­πι­να δι­και­ώ­μα­τα και την έμ­φυ­λη ισό­τη­τα.

Δήλωσαν για το βιβλίο

Το βι­βλίο «Έθνος ’εξ απα­λών ονύ­χων’» είναι ένα βι­βλίο, χρή­σι­μο να δι­α­βα­στεί από όλους/ες, είναι όμως απα­ραί­τη­το να δι­α­βα­στεί από τις/τους εκ­παι­δευ­τι­κούς, τό­σο της προ­σχο­λι­κής εκ­παί­δευ­σης όσο και των άλ­λων βαθ­μί­δων. Είναι ένα βι­βλίο που κά­θε σε­λί­δα προ­κα­λεί τον ανα­στο­χα­σμό­της/του εκ­παι­δευ­τι­κού για τον ρό­λο του στην ανα­πα­ρα­γω­γή της κυ­ρί­αρ­χης εθνι­κής ιδε­ο­λο­γί­ας, αλ­λά και για τις συ­νή­θεις δι­δα­κτι­κές προ­σεγ­γί­σεις του ιστο­ρι­κού μα­θή­μα­τος και του εορ­τα­σμού των εθνι­κών γι­ορ­τών. Είναι ένα βι­βλίο-κί­νη­τρο για την ανα­ζή­τη­ση δι­δα­κτι­κών με­θό­δων, πη­γών και υλι­κών που υπο­στη­ρί­ζουν την ανά­πτυ­ξη της κρι­τι­κής σκέ­ψης των παι­δι­ών, την πολ­λα­πλή ανά­γνω­ση των ιστο­ρι­κών γε­γο­νό­των, την απο­δό­μη­ση των στε­ρε­ο­τύ­πων για τον εθνι­κό εαυ­τό και τον εθνι­κό ’άλ­λο’. Είναι ένα βι­βλίο που μπο­ρεί να βο­η­θή­σει στην υπέρ­βα­ση εκ μέ­ρους των εκ­παι­δευ­τι­κών των προ­βλη­μα­τι­κών προ­σεγ­γί­σε­ων του τύ­που ’πού ζει ο Εσκι­μώ­ος’ και ’πού ζει ο τσο­λι­άς’ και κυ­ρί­ως στη υπέρ­βα­σης της συ­στη­μα­τι­κής ανά­γκης εστί­α­σης στην εθνι­κή και πο­λι­τι­σμι­κή ανω­τε­ρό­τη­τα του τε­λευ­ταίου ένα­ντι όλων των υπο­λοί­πων. — Κώ­στας Μά­γος, Ανα­πλη­ρω­τής Κα­θη­γη­τής Παι­δα­γω­γι­κού Τμή­μα­τος Προ­σχο­λι­κής Εκ­παί­δευ­σης Πα­νε­πι­στη­μίου Θεσ­σα­λί­ας