Σφουγγάρια της λήθης – Ρωτά ο Μπουζάρας Δημήτρης.
Κυρία Καμηλάκη το νέο σας μυθιστόρημα έχει τίτλο «Σφουγγάρια της λήθης» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ραδάμανθυς», επιστρέψατε και πάλι με μυθιστόρημα τι σας έλκει σε αυτό το λογοτεχνικό είδος;
Το Μυθιστόρημα είναι το είδος της Λογοτεχνίας που με μάγευε και με έλκυε από τα πρώτα μαθητικά μου χρόνια με αποτέλεσμα να γίνει ακλόνητη ανάγκη και επιθυμία η ενασχόλησή μου με τη συγγραφή αυτού του είδους. Βαθύτερη αιτία για τη συγγραφή μυθιστορήματος για μένα είναι ότι δίνει την δυνατότητα να φτιάξω ελεύθερα ένα δικό μου κόσμο, ένα δικό μου σύμπαν, ενεργοποιώντας όλες τις αισθήσεις, τ’ όνειρα, τους προβληματισμούς και τις προσδοκίες μου, με κλειδιά λέξεις, εικόνες και με την πολυμορφία των χαρακτήρων των ηρώων μου μέσα από την πλοκή να δώσω την δυνατότητα στον πραγματικό κόσμο να δει τα πράγματα σφαιρικά. Με το μυθιστόρημα ταξιδεύεις, ταυτίζεσαι, πληροφορείσαι, ενεργοποιείς όλες τις αισθήσεις σου.
Τι είδους ερμηνεία του κόσμου είναι για τον συγγραφέα η συγγραφή; Γιατί γράφει ο συγγραφέας; Λόγω ανάγκης να μιλήσει στο κοινό του ή στον εαυτόν του;
Η συγγραφή για μένα είναι δυνατή εσωτερική φωνή, κραυγή. Υπακούς και γράφεις πρώτα για τον εαυτόν σου. Χωρίς πραγματικά να ξέρεις το γιατί, γεννιέται μέσα σου μια ακατανίκητη επιθυμία έκφρασης. Αισθάνεσαι μια πνευματική «κραυγή» που θέλει οπωσδήποτε να ακουστεί. Σίγουρα η συγγραφή δεν είναι το ίδιο για όλους. Είναι πολυσήμαντη και πολύπλευρη. Η ποιοτική συγγραφή βοηθάει τον ίδιο τον συγγραφέα στην αυτογνωσία και παράλληλα ξυπνάει συνειδήσεις. Εντούτοις κάθε συγγραφέας δίνει τη δική του ερμηνεία συγγραφής κι αυτό ανακαλύπτεται από τον αναγνώστη.
Η Ενασχόλησή σας με τη διδασκαλία σας έχει επηρεάσει ως συγγραφέα; Είναι πιθανό να βάλει φρένο στην ικανότητα του συγγραφέα- δασκάλου να αφουγκράζεται τη διαίσθησή του;
Αναμφίβολα η ενασχόλησή μου με τη διδασκαλία με έχει επηρεάσει θετικά κι έχει δυναμώσει την ανάγκη να στραφώ στην συγγραφή. Η καθημερινή επαφή με τη διδασκαλία γλωσσικών μαθημάτων, η συμμετοχή μου σε εκδηλώσεις– σχολικές παραστάσεις, μου υπαγόρευαν να γράψω θεατρικά έργα για τους μαθητές μου, να δραματοποιήσω ιστορίες-παραμύθια, να γράψω ποιήματα κ.ά.) που έδιναν προβάδισμα στην εμπλοκή της Λογοτεχνίας στη ζωή τόσο εμένα όσο και των μαθητών μου. Η διδασκαλία δε βάζει φρένο στην ικανότητα του δασκάλου να αφουγκράζεται. Αντίθετα από την εμπειρία του μπορεί να διαχειρίζεται την διαίσθησή του χωρίς να του δημιουργεί καχυποψίες. Άλλωστε η διαίσθηση είναι ένας γρήγορος τρόπος σκέψης στο υποσυνείδητο που βοηθάει τον εγκέφαλο να λάβει αποφάσεις με τον καλύτερο τρόπο, με τη γνώση και την εμπειρία της μνήμης.
Είναι το βιβλίο του συγγραφέα ένα είδος αντίδωρο –εμπνεύστηκε μια ιστορία, την έκανε διαφορετική, καλύτερη και την προσφέρει πίσω –προς το κοινό του, την κοινωνία μιας κι εκείνη αποτελεί την πηγή έμπνευσης του;
Ωραία ερώτηση. Αναμφίβολα το βιβλίο είναι ένα είδος «αντίδωρο». Ζυμωμένο με λέξεις, φράσεις, ιδέες, έννοιες, χαρακτήρες, σκέψεις , δηλαδή με όλα εκείνα τα υλικά που κάνουν καλύτερο τον άνθρωπο και δίνουν ποιότητα στη ζωή του για να αποδοθεί στην κοινωνία με σεβασμό κι ευγνωμοσύνη.
Το βιβλίο έχει μια κινηματογραφική πλοκή, ικανή να κρατήσει «δέσμιο» τον αναγνώστη έως την τελευταία σελίδα. Πόσο εύκολο είναι για ένα συγγραφέα αυτό και μάλιστα σε ένα ογκώδες μυθιστόρημα; Πόσο εύκολο είναι να μην καταφέρει να βαλτώνει σε κάποια σημεία; Υπάρχει μυστικό;
Το μυθιστόρημα επειδή ακριβώς είναι ογκώδες κείμενο χρειάζεται διανοητική ταχύτητα του συγγραφέα. Όπως στην πραγματική ζωή όταν δεν υπάρχουν έντονα γεγονότα δημιουργείται ένα είδος ρουτίνας ( βάλτου), βαρεμάρας, το ίδιο συμβαίνει και στο φτιαχτό κόσμο της ιστορίας. Εδώ είναι η μαεστρία του συγγραφέα. Η ιστορία να συναρπάζει τον αναγνώστη από την πρώτη σελίδα και να γιγαντώνει το ενδιαφέρον όσο προχωρεί η ανάγνωση. Αυτό συμβαίνει όταν η ιστορία έχει δυνατή πλοκή, με πολλαπλές απρόσμενες ανατροπές, πειστικούς, ζωντανούς διαλόγους, αυθεντικούς διαφορετικούς χαρακτήρες, παραστατικές περιγραφές, έντονες σκηνές. Το μυστικό λοιπόν είναι η ικανότητα του συγγραφέα σε όλα τα επίπεδα της ιστορίας σε πλάτος και βάθος να βρίσκεται πίσω από κάθε ήρωα να ζωντανεύει την κάθε σκηνή ταυτίζοντας σε ρόλο τον αναγνώστη.
Επίσης είναι ένα από τα βιβλία που θεωρώ ότι ο αναγνώστης μπορεί αβίαστα, να ταυτιστεί με τους ήρωες με αποτέλεσμα να γίνει άμεσα κοινωνός των μηνυμάτων. Τι είδους ήρωες θα πρέπει να πλάσει ο συγγραφέας για να το πετύχει αυτό;
Πιστεύω πως για να το πετύχει αυτό ο συγγραφέας πρέπει να δώσει αληθοφάνεια στους ήρωές του. Να είναι απόλυτα πειστικοί και να φαίνονται πραγματικοί άνθρωποι της κοινωνίας που τους έχει τοποθετήσει. Να έχει μελετήσει και αναλύσει λεπτομερώς τα στοιχεία του χαρακτήρα τους και τις αντιδράσεις στην πραγματική τους ζωή σε κάθε περίπτωση.
Πραγματεύεστε επίσης την πράξη της επανεξέτασης της ζωής εκ του μηδενός. Ο ήρωας –ήρωες καλούνται να ξεκινήσουν πάλι. Πράγμα πολύ δύσκολο από ότι φάνηκε όχι όμως ακατόρθωτο. Το δύσκολο όμως είναι να βρούμε τις δυνάμεις, αλλά και τις βάσεις για να στηριχτούμε. Θεωρείτε πως τη σημερινή εποχή που οι αξίες όπως η οικογένεια , οι θεσμοί, φθίνουν κάτι τέτοιο θα ήταν ενδεχομένως δυσκολότερο;
Το μυθιστόρημά μου διαπραγματεύεται την επανεξέταση της ζωής εκ του μηδενός και χαίρομαι που δίνει ηχηρό μήνυμα πως τίποτα δεν τελειώνει ακόμη κι αν βρεθούμε στο χείλος του γκρεμού. Οι σημερινοί άνθρωποι βρίσκονται πελαγωμένοι μέσα στην ανασφάλεια οικονομική, επαγγελματική, πολιτιστική, κοινωνική με βαθιά ρήγματα σε αξίες, ιδέες, αρχές και θέσεις που κάνει δυσκολότερο το να βρούνε δυνάμεις και βάσεις να στηριχτούν. Ο μόνος τρόπος να απαγκιστρωθούν από τα πλοκάμια αυτής της σκληρής πραγματικότητας είναι να αποτιμήσουν τις πραγματικές διαστάσεις των αλλαγών της εποχής. Να σφυρηλατήσουν τον εαυτόν τους με αυτοπεποίθηση, ψυχικές αντοχές, μακριά από μιμητισμό και λανθασμένες ξενόφερτες αντιλήψεις. Να δει τον κόσμο με καινούρια προοπτική χωρίς να γίνει γρανάζι των επιταγών της παγκοσμιοποίησης, αλλά να προασπίσει την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την αγάπη. Με γνώμονα το σεβασμό στο εαυτό του σίγουρα θα εγκολπωθεί αρχές και αξίες που θα ανεβάσουν την πίστη, την ελπίδα, θα πλουτίσει το νου και θα νιώσει την ομορφιά της ζωής.
Βλέπουμε επίσης ένα άλλο φλέγον θέμα, αυτό της σύγκρισης των παιδιών από τους γονείς. Θεωρείται πως είναι ένα από τα οδυνηρά λάθη που κάνουμε; Όσο κι αν θεωρούμε πως το κάνουμε καλοπροαίρετα, δημιουργούμε μείζον θέμα στα παιδιά μας;
Αναμφισβήτητα με όποιο τρόπο κι αν γίνεται είναι οδυνηρό λάθος των γονιών. Συχνά οι γονείς άθελά τους διογκώνουν την ανταγωνιστικότητα των παιδιών που ούτως ή άλλως υπάρχει προκειμένου να διεκδικήσουν περισσότερη αγάπη και φροντίδα από τους γονείς τους. Τα παιδιά που υποτιμούνται στη σύγκριση δηλητηριάζονται από οργή και θυμό. Ακόμη κι αν δεν το δείξουν εκείνη τη στιγμή πληγώνονται και το κουβαλάνε στη ζωή τους που κι ενήλικες δίνουν χώρο να υπάρχει η διαμάχη μεταξύ τους. Τροφοδοτούνται απ’ την ανάγκη το ένα να υπερτερεί του άλλου. Βλάπτονται κι οι δύο, γιατί αυτός που υπερτερεί βρίσκεται σε διαρκεί άγχος να είναι ο αλάνθαστος πάντα κι ο άλλος να γίνεται χειρότερος για να τους πονάει για το κακό που του έκαναν.
Μέσω της πλοκής αναφέρεστε στο γεγονός πως σχεδόν όλοι, με μεγάλη ευκολία πιστεύουμε κάτι αναληθές παρά κάτι το οποίο είναι αληθές. Αυτός ,είναι κι ένας λόγος της αστραπιαίας διασποράς των ψευδών ειδήσεων στο διαδίκτυο. Για ποιο λόγο γίνεται αυτό κατά τη γνώμη σας;
Είναι θλιβερό γεγονός πως οι ψευδείς ειδήσεις διαδίδονται με ταχύτητα, αμεσότητα και με ευρύτητα όχι μόνο στο διαδίκτυο αλλά σε όλα τα ΜΜΕ. Οι χρήστες των μέσων δικτύωσης με προθυμία κι ενδιαφέρον τις δέχονται και τις μεταφέρουν αστραπιαία. Ίσως επειδή έχουν φαντασία, έκπληξη, αφορούν τη πολιτική, γιγαντώνουν τον σχολιασμό και το κουτσομπολιό κυρίως επωνύμων. Το θλιβερό είναι ότι μπερδεύονται η αλήθεια με το ψέμα , δημιουργείται σύγχυση, διαστρέβλωση ,παραπληροφόρηση, συχνά είναι ένα είδος προπαγάνδας.
Υπάρχει κάποιος από τους ήρωες που σας δυσκόλεψε στη διαχείρισή του;
Στους χαρακτήρες προσπάθησα να δώσω αληθοφάνεια και να ανταποκρίνεται καθένας στο ρόλο του όπως στην πραγματικότητα. Στη μητριά έδωσα ανατροπή στο χαρακτήρα της και αυτό μου δημιούργησε περισσότερη ευθύνη και μελέτη.
Τύχη, συμπτώσεις, μοίρα, επιλογές , όλα μπερδεύονται περίτεχνα στις ζωές των ηρώων υπογραμμίζοντας τη ρεαλιστικότητα του κειμένου σας. Τι είναι αυτό που τελικά καθορίζει τη ζωή μας;
Σ΄ αυτό το ερώτημα από αρχαιοτάτων χρόνων αναζητούν απάντηση όλοι οι λαοί της Γης. Φιλόσοφοι και μη θεοποιούσαν τη μοίρα δίνοντας της υπέρτατες δυνάμεις που καθορίζουν το πεπρωμένο, δηλαδή την πορεία του ανθρώπου. Όσο αφορά την «τύχη» θεωρούνται οι συμπτώσεις των όσων μας συμβαίνουν . Εάν όμως γίνουν αυτές οι θεωρίες απόλυτα πιστευτές, η προσωπική βούληση, η ελευθερία σκέψης, η προσωπική επιλογή αφυδατώνονται, εξαφανίζονται. Ο άνθρωπος παραιτείται από καθετί και παραδίδεται άνευ όρων. Απαξιώνει την ευθύνη και το καθήκον του, αφού δηλώνει έρμαιο της «τύχης του». Η ζωή μας πιστεύω πως είναι θέμα επιλογών. Σίγουρα υπάρχουν γεγονότα απρόβλεπτα και κάποιες ανεξέλεγκτες καταστάσεις που δεν ορίζουμε. Αν δείξουμε όμως ψυχραιμία, θέληση, σωστή κρίση, θα τις χρησιμοποιήσουμε εποικοδομητικά. Συμβαδίζουν μαζί μας αυτές οι δυνάμεις, όμως το τιμόνι το κρατάμε εμείς.
Θεωρείτε πως η δημόσια εκπαίδευση έχει εξελιχτεί όσο θα έπρεπε; Παράλληλα με την προετοιμασία των αυριανών πολιτών για το ζην γίνεται προετοιμασία και για το ευ ζην;
Η δημόσια εκπαίδευση είναι η καρδιά της πατρίδας μας. Γι’ αυτό η Πολιτεία οφείλει να στέκεται στο πλευρό της, ώστε να προοδεύει και να εξελίσσεται ταχύτατα. Γίνονται προσπάθειες, αλλά δεν είναι αρκετές. Απαιτείται σεβασμός κι ικανοποίηση όλων των αναγκών της, σε προσωπικό δυναμικό, και σε υλικό εξοπλισμό. Εκσυγχρονισμός των μέσων διδασκαλίας, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ενδυνάμωση του επαγγελματικού προσανατολισμού, στην επικοινωνία των φορέων, στην πολύπλευρη ενίσχυση όλων των βαθμίδων σε όποιο σημείο της πατρίδας μας κι αν βρίσκονται, ώστε να γίνει σωστή προετοιμασία για το «ευ ζην». Να μπορεί απαντά με γνώση στο φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης και να κατέχει τη θέση που της αξίζει παγκοσμίως.
Τι θεωρείτε κεφαλαιώδους σημασίας το θέμα, τον τίτλο, την πλοκή ή τους χαρακτήρες;
Θεωρώ πως το θέμα έχει κεφαλαιώδη σημασία, γιατί αυτό χαρακτηρίζει το είδος και την ποιότητα του βιβλίου. Αν δεν έχει ξεκάθαρο θέμα και δεν έχει κάτι να πει, αποδυναμώνει και τα υπόλοιπα. Ο τίτλος σε ένα βιβλίο αποδίδει το πνεύμα του. Έχει τη δύναμη να παρασύρει τον αναγνώστη ή το αντίθετο. Είναι το πρώτο που θα πέσει στα μάτια του. Η πλοκή οργανώνεται και βασίζεται στη δύναμη στην αληθοφάνεια και στη διαφορετικότητα των χαρακτήρων και να ανταποκρίνονται σε ό,τι θέλει να πει το θέμα. Εν κατακλείδι για την επιτυχία του έργου μας κεφαλαιώδη σημασία έχει να ξέρουμε τι, πώς και γιατί θα θέλουμε να γράψουμε.
Είναι η λογοτεχνία ένας τρόπος να βελτιώσουμε την κοινωνία;
Η Λογοτεχνία θεωρώ πως έχει η μαγεία να καταθέτει ιδέες παρουσιάζοντας την πραγματικότητα όχι όπως φαίνεται αλλά κάτω από τα φαινόμενα. Λειτουργεί αβίαστα μεταφέροντας τις αθέατες όψεις του κόσμου στην ψυχή και στο λογισμό του αναγνώστη. Με αυτό τον τρόπο τον οδηγεί στην αυτογνωσία και στην κριτική σκέψη. Επομένως τον ωθεί να σκεφτεί τι μπορεί να κάνει ώστε να γίνει καλύτερος, ανακαλύπτοντας τις βαθύτερες αιτίες που δημιουργούν τις διάφορες σχέσεις. Ο Μ. Γκόρκι έγραψε: «Ο σκοπός της λογοτεχνίας είναι να βοηθήσει ένα άτομο να κατανοήσει τον εαυτόν του, να αυξήσει την πίστη στον εαυτόν του να αναπτύξει μια επιθυμία για αλήθεια, να καταπολεμήσει τη χυδαιότητα και να μπορεί να βρει καλό σε αυτούς που προκαλούν ντροπή και θυμό και .
Με ποια κριτήρια επιλέγεται συνήθως τα θέματά σας.
Το θέμα θέλω να αγγίζει την κοινωνία πολύπλευρα και να έχει αμεσότητα στην ψυχοσύνθεση του αναγνώστη. Στα μυθιστορήματά μου «Στην κόχη της μοίρας» και «Σφουγγάρια της λήθης» μέσα στην πλοκή της ιστορίας προβάλλουν θέματα, ηθογραφικά, ψυχογραφικά, κοινωνικοπολιτικά, φιλοσοφικές και υπαρξιακές αναζητήσεις κα παράλληλα γίνονται αναφορές στον τρόπο ζωής και σκέψης των ηρώων και των περιοχών που επεκτείνονται οι ιστορίες . Τώρα επέλεξα ιστορικό την περίοδο της 1940- 1945. Το κριτήριο εδώ είναι ο σεβασμός και η αγάπη μου στην ιστορία. Το κίνητρο μου ήταν η παρουσίαση του βιβλίου «Μαρτυρικά χωριά», της κ. Εύας Λαδιά στην πατρίδα μου το Ρέθυμνο το καλοκαίρι του2023.
Ετοιμάζετε κάτι για το μέλλον;
Ναι, εκτός από την ποιητική συλλογή που είναι υπό έκδοση, πήρα τη γενναία απόφαση να ασχοληθώ με ιστορικό μυθιστόρημα. Έχω ξεκινήσει και προχωρώ στη συγγραφή του, κάνοντας βέβαια και συστηματική μελέτη. Αναφέρεται στην ηρωική συμμετοχή της Κρήτης στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο ( V ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΡΕΘΥΜΝΟΥ)στα βουνά της Αλβανίας, με ό,τι συνεπάγεται και κατ’ επέκταση στη Μάχη της Κρήτης.
Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά την αγορά, να επισκέπτεται οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.
