Μιχάλης Σπέγγος – “Τρωική ραψωδία” Εκδόσεις Επίμετρο – Γράφει η Λεύκη Σαραντινού.

Γεννήθηκα στα Γιάννενα το 1963.  Γυμνάσιο και Λύκειο στη Ζωσιμαία Σχολή, Πανεπιστήμιο στο ΑΠΘ, αποφοίτηση με πτυχίο φυσικού.  Στη συνέχεια η Αμερική. American University, δύο χρόνια στην Ουάσινγκτον για Masters και έπειτα στην Καλιφόρνια στο γραμμικό επιταχυντή του Στάνφορντ για διδακτορικό στην πειραματική πυρηνική φυσική.  Ήμουν φρέσκος στο εργαστήριο του Στάνφορντ. Δύο μόλις μήνες και κάτι.  Βρισκόμουν εκεί με τα όνειρα του νέου που κυνηγάει το μεγάλο, το εξεζητημένο, το θαυμαστό.  Μέχρις εκεί ο δρόμος δύσκολος αλλά όχι αδιάβατος.  Ήμουν γεμάτος δύναμη, όρεξη και προσδοκίες.  Εγώ, απ τα «ασήμαντα» Γιάννενα, -ούτε να το προφέρουν δεν μπορούσαν καλά-καλά οι Αμερικανοί-, βρισκόμουν σε ένα απ τα μεγαλύτερα εργαστήρια του κόσμου, έπαιρνα μέρος στα πειράματα του, κινούμουν στον ίδιο χώρο με ζωντανούς θρύλους, με τους ήρωες των μαθητικών και φοιτητικών μου χρόνων, με τους μεγάλους των μεγάλων, με Νομπελίστες.

Μία μέρα στο εστιατόριο του εργαστηρίου είχα την τύχη να καθίσω με έναν άνθρωπο που είχε κερδίσει το βαρύτιμο βραβείο μόλις πριν από δύο εβδομάδες.

Γνωριστήκαμε, μιλήσαμε, εγώ τον άκουγα με δέος, περίμενα ότι θα κατέβαινε στο επίπεδό μου και θα μου μιλούσε για Φυσική.

«Την προηγούμενη εβδομάδα ένοιωσα μια απέραντη ευτυχία», μου είπε.

Βέβαια, είπα εγώ στον εαυτό μου, την υπέρτατη.  Πήρες το νόμπελ, αλλά…νόμιζα ότι ήταν πριν από δύο…μάλλον λάθος έκανα,…τέλος πάντων τι σημασία είχε.

«…έγινα παππούς», συνέχισε.  «Την άλλη μέρα διάβασα σε ένα βιβλίο κάτι που θεωρώ ότι με εκφράζει απόλυτα, μια στιγμή να το θυμηθώ ακριβώς».  Πήρε ανάσα, τελείωσε το νερό του και μου είπε.

«Στην αίθουσα του συνεδρίου του σύμπαντος βρίσκονται ισότιμα μια παιδική ζωγραφιά και η μεγάλη και μοιραία εξίσωση της μάζας με την ενέργεια».

Πήρα το διδακτορικό μου το 1994.  Η διατριβή μου πάνω στο σπιν του νετρονίου.  Ο κωδικός του πειράματος μου: SLAC experiment/Ε142.

Τα νετρόνια και τα πρωτόνια ξέρουμε πλέον ότι δεν είναι στοιχειώδη σωματίδια αλλά αποτελούνται από κουάρκς και «την κόλλα που τα συγκρατεί», τα γκλουόνια.  Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 στο CERN μετρήθηκε για πρώτη φορά πειραματικά το σπιν του πρωτονίου και …προς μεγάλη έκπληξη των πάντων βρέθηκε ότι τα κουάρκς «ευθύνονται», μόνο για λιγότερο του 50% του συνολικού σπιν του.  Που οφείλεται το υπόλοιπο;  Στην «κόλλα»; (τα γκλουόνια που είπαμε), σε άλλες αιτίες;  Τα αποτελέσματα του πειράματος γέννησαν αυτό που ονομάστηκε στη φυσική « η κρίση του σπιν ».  το πρώτο πείραμα που μέτρησε το σπιν του νετρονίου πια και όχι του πρωτονίου ήταν το E142.

Στη συνέχεια, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και μετά υπότροφος της Γερμανικής κυβέρνησης στο εθνικό εργαστήριο DESY στη Γερμανία.

Εκεί μια πρόταση , ένα προπόζαλ, όπως λέγαμε στη διεθνή γλώσσα της φυσικής που δεν είναι άλλη απ την Αγγλική, να μετρήσουμε το σπιν αυτής της περιβόητης κόλλας, των γκλουονίων.

Εκεί κάπου το 1998 έρχεται και το τέλος της καριέρας μου ως πυρηνικού φυσικού.

Γιατί; Διότι κατά την άποψη μου η πυρηνική φυσική απαιτεί απ τους υπηρέτες της τον απόλυτο έρωτα την αφοσίωση που δείχνει ο καλόγερος στο Χριστό.

Εγώ αγαπούσα μεν , αλλά δεν ήμουν ερωτευμένος…με άλλο πράγμα ήμουν ερωτευμένος.

Έτσι κάπως πήρα τη μεγάλη απόφαση να ακολουθήσω τον δρόμο της καρδιάς, τον έρωτα μου…την συγγραφή.  Η πιο απλά να φτιάχνω και να λέω ιστορίες.

Ο πολυγραφότατος Μιχάλης Σπέγγος από τα Γιάννενα μας έχει χαρίσει ως τώρα αρκετά μυθιστορήματα, μερικά εκ των οποίων, μάλιστα, ιστορικά. Ορισμένα αφορούν την ιστορία της γενέτειράς του. Έχει γράψει όμως και κοινωνικά μυθιστορήματα καθώς και το πιο πρόσφατο βιβλίο του, το «Χώρα από χαλκό», ένα πόνημα που ακροβατεί μεταξύ επιστημονικής φαντασίας τύπου Τόλκιν και αληθινής Ιστορίας.

Το τελευταίο του πόνημα, αντιθέτως, ανήκει κυρίως στη σφαίρα της μυθολογίας, περιέχει όμως και ιστορικά στοιχεία, εφόσον η Μυθολογία είναι πάντοτε στενά συνυφασμένη με την Ιστορία. Το πόνημα αυτό τιτλοφορείται «Τρωική Ραψωδία» και έχει ως αφετηρία έμπνευσης την περίφημη Τρωική εκστρατεία.

Είναι αλήθεια ότι τα ομηρικά έπη και ο Τρωικός πόλεμος έχουν εμπνεύσει ανά το διάβα των αιώνων μία πληθώρα λογοτεχνών και ποιητών, θεατρικών συγγραφέων και σεναριογράφων, αλλά και πολλούς διανοούμενους και βιβλιόφιλους αυτού του κόσμου. Ο Τρωικός πόλεμος είναι μία ιστορία που ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας γραμμένη έτσι ακριβώς όπως μας την παραδίδει ο Όμηρος, περιέχει όμως, εντούτοις, και πάμπολλα αληθινά ιστορικά στοιχεία.  Ο Σπέγγος παίρνει στοιχεία από πολλά έργα που έχουν γραφτεί κατά καιρούς για το συγκεκριμένοι θέμα-και όχι μόνο τα πρωτόλεια ομηρικά έπη- και αναδιηγείται την ιστορία αυτή βάζοντας επάνω της την προσωπική του σφραγίδα.

Ιστορία; Μυθολογία; Μυθιστόρημα; Δοκίμιο φιλολογικής ανάλυσης; Ψυχογράφημα; Μάλλον το βιβλίο αυτό επιδέχεται όλων των παραπάνω χαρακτηρισμών. Η εισαγωγή παρέχει αρκετά χρήσιμα στοιχεία στους αναγνώστες  του σχετικά με τις αξίες που ενστερνίζονταν οι άνθρωποι της μακρινής εκείνης εποχής, τις ιστορικές και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, τα όπλα που χρησιμοποιούνταν τότε και τις τακτικές πολέμου γενικά κατά την εποχή του χαλκού.

Μετά από την εισαγωγή αυτή, η οποία μας βάζει με την καλύτερο τρόπο στο όλο κλίμα, ο συγγραφέας χωρίζει την αφήγησή του σε επτά κεφάλαια-μαζί με έναν πολύ μικρό επίλογο- και ξεκινά την αναδιήγηση της γνωστής σε όλους ιστορίας χωρισμένης σε μικρά κεφάλαια- δοκίμια, ιδωμένη πότε από την πλευρά των προσώπων που πρωταγωνιστούν σε αυτήν, πότε από την πλευρά των τοποθεσιών όπου αυτή τοποθετείται, αλλά και πότε από την πλευρά ορισμένων σημαντικών γεγονότων. Ενίοτε υπάρχει στην αρχή κάθε κεφαλαίου-δοκιμίου και χρονολογική ένδειξη.

Η Ωραία Ελένη. Ο Αγαμέμνων. Ο Μενέλαος. Ο Αχιλλέας. Ο Έκτορας. Η Κασσάνδρα. Και πολλοί άλλοι. Όλοι οι βασικοί, αλλά και οι δευτερεύοντες ήρωες της Ιλιάδας εμφανίζονται στο βιβλίο, όπως και όλα τα γεγονότα-η αναχώρηση τω Ελλήνων, η δεκαετής πολιορκία, ο φόβος των Τρώων, η φθορά και η κόπωση των Ελλήνων, ο Δούρειος ίππος, η φρίκη της άλωσης, οι λεηλασίες και η επιστροφή.

Εν κατακλείδι, πρόκειται για ένα πόνημα το οποίο απευθύνεται στους λάτρεις της αρχαίας ιστορίας, αλλά και της Ελληνικής Μυθολογίας και θα τους συναρπάσει.

Λέυκη Σαρνατινού

Ιστορικός-Συγγραφέας

Οι απόψεις του εκάστοτε άρθρου, αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη του συντάκτη. Προτείνουμε, ο εν δυνάμει αναγνώστης, αφενός να προβαίνει σε έλεγχο αγοράς, για την εύρεση της πιο συμφέρουσας τιμής, αφετέρου κατά  την αγορά, να επισκέπτεται  οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο, ώστε να ελέγξει από μόνος του, κατά πόσο το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του.